Ο Ηρακλής ως αρχέτυπο ήρωα

Φωτογραφία, Ηρακλής, Giovanni Caccini, Uffizi Gallerie Tuscany, Italy

"Και ο Ηρακλής, αφού ανατράφηκε και µορφώθηκε, και προπαντός µε την επίµονη σωµατική άθληση, έφτασε να γίνει ανώτερος απ’ όλους τους άλλους στη σωµατική ρώµη και φηµισµένος για την ευγένεια της ψυχής". 
(∆ιόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, 4, 10, 2)

"Μια µέρα, όταν ο Ηρακλής ήταν ακόµη νέος, καθόταν σ’ ένα ήσυχο σταυροδρόµι και σκεφτόταν ποιο δρόµο ν’ ακολουθήσει στη ζωή του. Το δρόµο του αγώνα και της προσφοράς στους ανθρώπους ή το δρόµο της διασκέδασης και της απόλαυσης;
Τότε του φάνηκε ότι τον πλησίασαν δύο γυναίκες. Η µια ήταν ντυµένη απλά χωρίς κανένα στολίδι, ενώ η άλλη ήταν ντυµένη πολύ όµορφα κι είχε πολλά στολίδια. Αυτή µίλησε πρώτη στον Ηρακλή και του είπε:
-Ηρακλή, είσαι ο δυνατότερος άνθρωπος στη γη. Μπορείς ν’ αρπάξεις ό,τι θέλεις, χωρίς ποτέ να εργαστείς. Αν µε ακολουθήσεις, ο δρόµος της ζωής σου θα είναι πολύ εύκολος κι ευχάριστος. Θα απολαύσεις χωρίς κόπο πολλές χαρές και διασκεδάσεις.
-Ποια είσαι εσύ; τη ρώτησε ο Ηρακλής.
-Οι φίλοι µου µε λένε Ευτυχία και οι εχθροί µου µε λένε Κακία, του απάντησε.
Πλησίασε τότε και η άλλη γυναίκα.
-Ηρακλή, του είπε, µε λένε Αρετή. Αν ακολουθήσεις το δικό µου δρόµο, η ζωή σου θα είναι γεµάτη κόπους και αγώνες αλλά και καλά έργα. Με τη δύναµη που σου έδωσαν οι θεοί θα ευεργετείς τους ανθρώπους κι εκείνοι θα σε αγαπούν και θα σε τιµούν.
Ο Ηρακλής αποφάσισε να χρησιµοποιήσει τη δύναµή του, για να βοηθήσει τους ανθρώπους. Γι’ αυτό διάλεξε το δρόµο της Αρετής".

(Ξενοφώντας, Αποµνηµονεύµατα, 2, 1, 21 )

Τα ταξίδια του Ηρακλή

Ό Ηρακλής ταξίδεψε  τόσο προς την Ανατολή όσο και προς την Δύση, εξημερώνοντας ήθη, εκπολιτίζοντας, («κατέλυσε παρανομίας και γενοκτονίας», Διόδ. Σικελ. 19), αλλά και εκτελώντας και τεχνικούς άθλους, κυριότερος εκ  των όποιων ή διάνοιξης τού πορθμού των Ηράκλειων στηλών (Γιβραλτάρ). Οι στήλες αυτές ήσαν τόσο παλαιές ώστε ονομάζονταν και «στύλαι Κρόνου». Από τα ονόματα των υιών που απέκτησε στην Ευρώπη, ονομάστηκαν οι «Ίβηρες, οι Κέλτες, οι Γαλάτες...».

Περνώντας πρώτος  τι ς Άλπεις ό Ηρακλής, στρατοπεδεύεστε εκεί όπου κάποτε, εις το μέλλον, θα κτιζόταν  Ρώμη: ( Διόδ. 19 162). 

Ο  Ηρακλής διευθέτησε και την "κοίτην τού Τύμβριδος" (Τιβέρης), δίδαξε την ελληνική ιερουργία, τα γράμματα και άλλα πολλά, ώστε αργότερα ό μεγαλύτερος και ιερότερος όρκος των Ρωμαίων να είναι «per Hercullem» (Μα τον 'Ηρακλη ), και  χαιρετισμός προς τον Ηρακλή «Hercules salve».

Ό Ηρακλής  χρησιμοποιώντας  το ρόπαλο ως ιστό, την  λεοντή ως ιστίο και το τόξο  ως κουπί, διαπέρασε τον Ωκεανό..

Το ταξίδι της ψυχής στον Πλωτίνο

Για τον Πλωτίνο και τον Νεοπλατωνισμό υφίσταται μία κυκλική κίνηση της πραγματικότητας, καθώς όλα τα όντα παράγονται δια της αυτομάτου υπερχειλίσεως του Εν -ός, στο οποίο και επιστρέφουν τελικά.

Κάτω από την υπέρτατη πραγματικότητα του Εν -ός ή Αγαθού ξεδιπλώνονται οι λοιπές υποστάσεις, με κυρίαρχες τις εξής τρεις: EN –NOΥΣ - ΨΥΧΗ.

Ο Νους, εμπεριέχει τις λογικές αρχές κατά το πρότυπο των οποίων θα προκύψει η δημιουργία του κόσμου. Με τη μεσολάβηση της υπόστασης της Ψυχής, κάτω από το Νου, τα υλικά όντα θα αποκτήσουν μορφή και ύπαρξη. Εδώ αναλαμβάνει το ρόλο της και η Φύσις, ως ένας ακόμη ενδιάμεσος κρίκος που συνδέει τις ανώτερες υποστάσεις με την ύλη.

Ο σχηματισμός των υλικών πραγμάτων και η ζωογόνηση των έμψυχων οργανισμών, συνεπώς και του ανθρώπου, προϋποθέτει ακριβώς αυτή την ακολουθία των επιπέδων.

Αντίστροφη αυτής της κίνησης απορροής από το Εν, είναι η επιστροφή όλων στην πηγή και αιτία του "Είναι" τους. Κατά τον ίδιο τρόπο οι ατομικές ψυχές επιστρέφουν σε αυτό που τις γέννησε.

Μέσα σε όλη αυτή την κίνηση απορροής, επιστροφής και μονής η ψυχή βρίσκει τον εαυτό της. Διότι πέφτοντας στον κόσμο των σωμάτων δεν λησμόνησε εντελώς τον υπερουράνιο τόπο καταγωγής της.

Η επίτευξη της "μέθεξης", ως στάσης πλήρους ευδαιμονίας εντός του Εν- ός, συνιστά το αποκορύφωμα της Νεοπλατωνικής μυστικής ενώσεως *...!

*σχετικός σύνδεσμος

Η αρπαγή της Ευρώπης. Μυθαγωγική και μυσταγωγική προσέγγιση

Η ομιλία μου : «Η αρπαγή της Ευρώπης. Μυθαγωγική και μυσταγωγική προσέγγιση»,  την οποία οργάνωσαν οι Φρυκτωρίες, και η οποία εδόθη στην Αθήνα, στην αίθουσα ΕΛΛΗΝ.Α.Ι.Σ., στις 14/5/2017.  Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τις Φρυκτωρίες, και τον σύλλογο ΕΛΛΗΝ.Α.Ι.Σ, για την ευγενική φιλοξενία.

Περσέας και Ανδρομέδα (ψήγματα αποσυμβολισμού)

Η Ανδρομέδα (η ενσαρκωμένη ψυχή) είναι δεμένη στο Βράχο (η κάθοδος στην ύλη) , ενώ ο Δράκος , (οι φοβίες, τα πάθη, το ασυνείδητο,  οι ηδονές του φυσικού κόσμου) ετοιμάζεται να την καταβροχθίσει.

Η σκηνή της Ανδρομέδας   δεμένης στο Βράχο  ως θυσία στο δράκο, θυμίζει τον τιτάνα Προμηθέα που ομοίως τιμωρήθηκε από τον Δία δεμένος σε Βράχο με ένα όρνιο να του τρώει το συκώτι, σύμβολο ανάλογο του δράκου!

O Περσέας ο θνητός συνειδητοποιημένος ήρωας, χρειάζεται την αρωγή των Θεών,  την ανάδειξη της Θεϊκής του φύσης, δηλαδή, ώστε να μπορέσει να φέρει εις πέρας τις μυητικές αποστολές του. Εκτός από τον Πήγασο, η Αθηνά του έδωσε μία ασπίδα ( ασπίδα τη νόησης) ο Ερμής του ένα ατσαλένιο δρεπάνι (ώστε να αποκομίσει τους καρπούς των προσπαθειών του) , και ο Άδης έναν σκούφο τον οποίο όποιος φορούσε γινόταν αόρατος (η γνώση του αόρατου πνευματικού κόσμου).

Ο Περσέας σώζει την Ανδρομέδα, (η μη συνειδητοποιημένη ψυχή, αποκτάει συνείδηση της ηρωικής και Θεϊκής της φύσης). Από την ένωση  του Περσέα  με την Ανδρομέδα, ο Περσέας γεννήθηκαν πολλοί και σημαντικοί ήρωες. Στο τέλος της επίγειας ζωής τους, οι δύο σύζυγοι τιμήθηκαν ως ημίθεοι και έγιναν αστερισμοί, στέλνοντας το  συμβολικό αρχετυπικό  τους μήνυμα στη μνήμη των ανθρώπων…

Ο Σωκράτης και οι προσβολές

Μια μέρα, κάποιος πρόσβαλε άσχημα δημοσίως τον Σωκράτη φωνάζοντας στην αγορά:

- Είσαι παλιάνθρωπος, αγύρτης, άσχετος και πότης!

Ο Σωκράτης δεν απάντησε, απλώς χαμογέλασε, κουνώντας το κεφάλι.

Ένας πλούσιος αριστοκράτης γνωστός του Σωκράτη, βλέποντας αυτή τη σκηνή ρώτησε τον Σωκράτη :

- Πώς μπορείς και ανέχεσαι τέτοιες προσβολές; Δεν αισθάνεσαι άσχημα;

Ο Σωκράτης χαμογέλασε ξανά και του είπε: " Έλα μαζί μου".

Ο γνωστός του τον ακολούθησε σε μία παλαιά και σκονισμένη αποθήκη. Ο Σωκράτης άναψε ένα πυρσό, και άρχισε να ψάχνει τριγύρω, μέχρι που βρήκε μια άχρηστη, κουρελιασμένη και τρύπια χλαμύδα. Την έδωσε στον άντρα και του είπε: "Φόρεσέ τη, θα σου κάνει".

Ο άντρας κοίταξε τη κουρελιασμένη χλαμύδα, και του είπε αγανακτισμένος:

-" Είσαι καλά Σωκράτη; Θα φορέσω εγώ αυτό το κουρέλι; Και του πέταξε πίσω τη χλαμύδα".

Βλέπεις, του είπε ο Σωκράτης, φυσικά και δεν δέχθηκες να φορέσεις την βρώμικη χλαμύδα. Κατά τον ίδιο τρόπο, και εμένα δεν με άγγιξαν τα ανόητα και βρώμικα λόγια που είπε εκείνος ο άνθρωπος. Όταν κάποιος σου χαρίζει κάτι που δεν θέλεις, και εσύ δεν το δεχθείς, σε ποιόν ανήκει το απορριφθέν δώρο;

Το να ταράσσεται κάποιος και να θυμώνει από τις προσβολές των άλλων, είναι σαν να δέχεται να φορέσει τα κουρέλια που του ρίχνουν.

Εμπνευσμένη από τον γράφοντα, από μία παρόμοια  Σούφικη ιστορία,  με πρωταγωνιστή στην θέση του Σωκράτη του  Πέρση φιλοσοφου,  μαθηματικού, αστρονόμου, και ποιητή, Omar Khayyám

" Ο Γλαύκος και η Νηρηίδα" - Η γνώση και τα λάθη….

Η πραγματική γνώση Γλαύκε, δεν μεταδίδεται, όπως συμβαίνει με τις πληροφορίες. Η γνώση δεν είναι κάτι που μπορεί να αποκτηθεί μόνο διαβάζοντας βιβλία.  Αυτή είναι «δανεική γνώση», γεμίζουμε απλώς στιγμιαίες πληροφορίες που υιοθετούμε. Η γνώση απαιτεί βίωμα. Αυτή η γνώση δεν μεταδίδεται.

Κερδίζεται, αποκαλύπτεται σταδιακά με ταπεινότητα, πειθαρχεία και πάθος. Για να βρεις την αλήθεια, θα πρέπει η αναζήτηση σου να γίνει δικό σου βίωμα, και όχι σύμφωνα με τα «βιώματα» και τα πιστεύω άλλων. Αν αυτό επιτευχθεί τότε θα πρέπει να συντελεστεί εντός σου μία αλλαγή, μία συνειδησιακή «αλλαγή» η οποία θα σε αλλάξει εντελώς. Η παλαιά σου κατάσταση θα πρέπει να «πεθάνει», ώστε να γίνει χώρος για το νέο, το καινούργιο.

Το καινούργιο υπάρχει μέσα σου όπως ο σπόρος στο έδαφος, και περιμένει να αφυπνιστεί, να καλλιεργηθεί, αρκεί να αναζητηθεί ή να υποδειχθεί από κάποιον άλλο, που το έχει ήδη ανακαλύψει. Αν το ανακαλύψεις, τότε ο σπόρος που ήταν εν υπνώσει μέσα σου, θα αναγεννηθεί, και τότε μπορείς να τον καλλιεργήσεις να τον αναπτύξεις σύμφωνα με τις δικές σου δυνάμεις.

Τότε ο δικός σου σπόρος θα αναπτυχθεί, θα ανθίσει, και στην συνέχεια θα πρέπει να ταξιδέψει , ώστε να εκπληρώσει τον προορισμό του, που δεν είναι άλλος την εύρεση ενός πρόσφορου εδάφους για την ανάπτυξη της δύναμης που φέρνει εντός του από έναν άλλο αναζητητή….

Αυτό που μπορώ εγώ να κάνω είναι, να σου δείξω τον δρόμο. Οι απαντήσεις στα ερωτήματα σου, θα πρέπει να είναι δική σου 'κατάκτηση'. Ψάξε μέσα σου, να είσαι ο εαυτός σου. Μην επιτρέπεις σε άλλους να δημιουργούν το μονοπάτι σου. Είναι δικός σου ο δρόμος και μόνο. Άλλοι μπορούν να περπατήσουν μαζί σου, αλλά κανένας δεν μπορεί να περπατήσει στη θέση σου.

Μην επιτρέπεις στον εαυτό σου να περιχαρακώνεται από κάθε είδους δόγματα και φανατισμούς. Μην πιστεύεις αυτούς που λένε πως κατέχουν την αλήθεια, αλλά αυτούς που την αναζητούν. Η αλήθεια δεν τεμαχίζεται, παρόλα αυτά, όλοι υποστηρίζουν πως την κατέχουν, κατηγορώντας τους άλλους ως πλανεμένους…

Η δική μου οπτική αφορά την δική μου ατραπό, τον δικό δρόμο όπως εγώ τον επέλεξα, σύμφωνα με αυτά που μου δίδαξαν, φιλτραρισμένη μέσα από τα δικά μου φίλτρα. Την δική σου αλήθεια δεν μπορεί κανένας να σου τη μάθει! Μπορείς μόνο να τη βιώσεις. Και το δικό σου βίωμα, θα έχει άλλες αποχρώσεις, ξεχωριστές και μοναδικές!

Υπάρχει ένας οδηγός. Ακολούθα το δρόμο που χάραξε η φύση. Η ύπαρξη σου είναι συνυφασμένη μαζί της. Ζεις με τ’ άστρα, τον ήλιο, τη σελήνη, και με τις εποχές που ακολουθούν ταχτικά η μία την άλλη, τα πάντα κινούνται κυκλικά και αρμονικά. Η παραμικρότερη κίνηση στον ουρανό, κάθε αλλαγή στη γη, επηρεάζουν τη ζωή σου. Σκέψου, νιώσε, βίωσε, καλλιέργησε το κρυμμένο κομμάτι της Θείας φύσης, που βρίσκεται βαθιά μέσα στο πιο ιερό κομμάτι της ύπαρξης σου..

Δώσε νόημα στην κάθε στιγμή σου. Αναζήτησε την γνώση, το κάλλος, την αρμονία σε κάθε σου ενέργεια. Μην σπαταλάς την ενέργεια σου σε ερωτήματα που αναζητούν απαντήσεις σε «μυστήρια», όπως από πού ερχόσαστε, και κυρίως στο που πηγαίνετε, πριν και μετά την γέννηση σας στον πλανήτη γη. Συνέχισε το έργο των προγόνων που σου πρόσφεραν όσα απολαμβάνεις σήμερα, δώσε και εσύ στους επόμενους, κάτι παραπάνω από αυτά που παρέλαβες. Ζήσε ταπεινά και υπεύθυνα τη ζωή που σου δόθηκε στο τώρα. Μπορείς να κατακτήσεις την αθανασία μόνο με έργα που θα διαρκέσουν περισσότερο από την μικρή χωροχρονικά ύπαρξη σου. Και μην ξεχνάς, καλό στις ανθρώπινες υποθέσεις είναι ότι προάγει την ζωή, κακό ότι την στερεί.

Μην φοβάσαι τα λάθη, θα σε κάνουν έμπειρο. Η εμπειρία δεν μεταδίδεται, κατακτιέται, μέσα από την επανάληψη των λαθών. Μέσα από τα λάθη μαθαίνουμε. Τα λάθη είναι αναγκαία. Το μυστικό για να κάνεις λιγότερα λάθη, είναι να είσαι υπομονετικός και ταπεινός. Όταν είσαι έτοιμος, ο σωστός δρόμος θα εμφανιστεί μπροστά σου. Τότε είναι η στιγμή που θα σου αποκαλυφθούν οι απαντήσεις στα ερωτήματα σου με βάση τα βιώματα σου, έτσι ώστε να ζεις μία ενσυνείδητη ζωή προς όφελος όλης της κοινωνίας…!

Απόσπασμα από το  μυθιστόρημα μου " Ο Γλαύκος και η Νηρηίδα", Χλέτσος Βασίλης 2019, εκδόσεις Μυσταγωγία Μυθαγωγία.