Στο παρόν άρθρο θα
επιχειρήσω να πάω ένα βήμα παραπέρα την σκέψη μου σε σχέση με τους Κάβειρους,
τον Αδάμα τον πρώτο άνθρωπο, και την αλχυμεία/αλχημεία...!
Στις Καβείριες μυσταγωγικές τελετουργίες, ένα από τα πρόσωπα των μυστηρίων
έφερε το όνομα «Αδάμας», ο οποίος αναπαρίστανε τον «αρχέτυπο άνθρωπο», τον
πρώτο άντρα που γεννήθηκε ποτέ (βλέπε
σχετικά αποσπάσματα από Πίνδαρο και Ιππόλυτο [1,2]. Ένα όνομα είναι παρόμοιο του γνωστού Αδάμ της «Παλαιάς Διαθήκης»...
Ποίος να ήταν άραγε ο
μυστηριώδης Αδάμας και ποιά η εχέση του με τον Πρατόλαο; Ας προσπαθήσουμε να ξετιλύξουμε τον μίτο της Αριάδνης. Έχει διασωθεί από την
αρχαιότητα, ένα Θηβαϊκό αγγείο, το οποίο απεικονίζει σκηνή από τις
Θηβαϊκές Καβειριακές τελετές, στη οποία ο πρώτος άνθρωπος ονομάζεται
«Πρατόλαος». Πιο συγκεκριμένα, στο
αγγείο, παριστάνεται ένας γενειοφόρος Κάβειρος ξαπλωμένος ως Διόνυσος σε στάση οινοποσίας, κρατώντας κάνθαρο. Μπροστά του βρίσκεται όρθιος ο «Παις», ο οποίος
βγάζει με την οινοχόη κρασί από τον κρατήρα και παραπέρα παρουσιάζονται
τρεις μορφές.
Ένα παιδί με την επιγραφή «Πρατόλαος», μια γυναίκα, την Κράτεια η οποία είναι αγκαλιασμένη
ερωτικά με έναν άνδρα, το Μίτο. Η
γιγάντια μορφή του θεού, που αποδίδεται με τον αρχαϊκό τύπο του Διονύσου,
φανερώνει ότι το Θεϊκό πνεύμα, «μεταστοιχειώνεται» όπως ο
οίνος, καθώς «υιός» του, «ο Παις», χορηγεί τη ζωή παρέχοντας στον
άνθρωπο τον οίνο, τη δύναμη ζωής. Ακολουθεί το ερωτικό αγκάλιασμα του Μίτου με
την Κράτεια. Ίσως το σύμπλεγμα αυτό να
συμβολίζει την ένωση της αρσενικής με τη θηλυκή δύναμη από την οποία βγήκε ο
πρώτος άνθρωπος (ο Πρατόλαος).
Από την ένωση του
σπέρματος του Μίτου με τη γυναικεία δύναμη της Κράτειας γεννιέται ο μικρός
«Πρατόλαος». Είναι το μυστήριο της ζωής, που αποκαλύπτεται με την τέλεση των
μυστηρίων, της ζωής που προκύπτει από την ένωση του αρσενικού και του θηλυκού,
της δημιουργίας που εκδηλώνεται από τη ζεύξη των αντιθέτων. Είναι η ενοίκηση
του Θεού στον άνθρωπο. Η κάθοδος του πνεύματος στην ύλη, η «μεγάλη σταύρωση».
Όπως είναι γνωστό τα Καβείρια μυστήρια
είναι ίσως από τα αρχαιότερα του αρχαίου κόσμου. Ο Πρατόλαος συνεπώς πρέπει να σχετίζεται με
τον Αδάμα, εφόσον και οι δύο έχουν σχέση με τον πρώτο αυτόχθονο άνθρωπο, ο
οποίος χαρακτηριστικά εικονίζεται στο αγγείο σαν να βγαίνει από την γή
(χθόνιος).
.
Ο Ζώσιμος ο
Πανωπολίτης «αποκωδικοποεί» την «φύση» του «Αδάμα» : (Έλληνας
αλχημιστής που έζησε στα τέλη του 4ου μέχρι τις αρχές του 5ου αιώνα, ο οποίος
έκανε διάφορες μεταλλουργικές μελέτες, εξέλιξε την απόσταξη και καθιέρωσε τον
όρο της χημείας. Δίδαξε στην Αλεξάνδρεια και έγραψε 28 βιβλία περί Αλχημείας,
από τα οποία μόνο ένα διασώθηκε. Θεωρείται ότι είναι ένας από τους πρώτους
αλχημιστές. Γεννήθηκε στην Πανόπολη, σήμερα El Akhmim της νότιας Αιγύπτου κατά τέλη του 4ου μ.Χ. Οι αλχημιστές
των ισλαμικών χωρών, αλλά και της Ευρώπης του μεσαίωνα, όπως και οι νεότεροί
τους, τον θεωρούσαν ως έναν από τους μεγαλύτερους αλχημιστές όλων των εποχών.
Στα αποσπάσματα αυτά γίνεται αναφορά στην οξείδωση του υδραργύρου, σε κάποιο
περίεργο βάμμα το οποίο μετατρέπει τον άργυρο σε χρυσό, όπως και σε κάποιο ιερό
ύδωρ "πανάκεια" που θεραπεύει κάθε αρρώστια. Αυτά τα αποσπάσματα επηρέασαν τους μετέπειτα
αλχημιστές και τους ώθησαν στη μανιώδη αναζήτηση αυτών των ουσιών):
«Τον πρώτο άνθρωπο που στην Αίγυπτο
αποκαλείται Θωθ, οι υπόλοιποι λαοί τον αποκαλούσαν ΑΔΑΜ, όνομα που πάρθηκε από
την γλώσσα των Αγγέλων. Τον ονόμασαν έτσι εξαιτίας της συμβολικής αξίας των
τεσσάρων γραμμάτων, δηλαδή των τεσσάρων στοιχείων που αντιστοιχούν στα σημεία
του ορίζοντα σε ολόκληρη την σφαίρα.
Το Α- Ανατολή, Δ- Δύση, Α – Άρκτος (βορράς) και Μ-
Μεσημβρία (Νότος), αντιστοιχώντας επίσης το καθένα και σε ένα από τα τέσσερα
στοιχεία που συνθέτουν τον κόσμο. Επομένως ο σαρκικός ΑΔΑΜ αποκαλείται Θωθ, όσον
αφορά το εξωτερικό του σχήμα.
Ο άνθρωπος που βρίσκεται μέσα στον ΑΔΑΜ – ο
πνευματικός άνθρωπος – αυτός έχει ένα ιδιαίτερο όνομα και ένα κοινό όνομα. Το
ιδιαίτερο όνομα δεν το γνωρίζω. Μόνον ο Νικόμαχος ο κρυφός γνωρίζει τέτοια
πράγματα. Το κοινό του όνομα είναι ΦΩΣ».
Η λέξη Αδάμ- ας, είναι η αρχαίο Ελληνική λέξη, είναι η λέξη για το διαμάντι, η οποία σημαίνει αήττητος,
ακατανίκητος, λόγω της μεγάλης σκληρότητάς του και την ισχυρή λάμψη του. Σημαίνει επίσης
δαμάζω (στερητικό ‘α’, καθώς στην αρχαιότητα όλες οι σκληρές πέτρες, που ήταν αδύνατον να υποστούν κατεργασία, αποκαλούνταν αδάμαντες ), εξημερώνω. Είναι ο πολυτιμότερος λίθος, γιατί έχει εξαιρετικές φυσικές και χημικές
ιδιότητες, είναι σπάνιος στη φύση, καθώς τόσο η εξόρυξη, όσο και η κατεργασία του, παρουσιάζει πολύ μεγάλες
δυσκολίες . Τα διαμάντια έχουν την ιδιότητα να
διαθλούν, να αντανακλούν και να σκορπίζουν το φως κι έτσι να παρουσιάζουν
εξαιρετική λάμψη. Πολύ συχνά φωσφορίζουν και στο σκοτάδι.
Το ακατέργαστο διαμάντι
όμως αν και είναι ο πολυτιμότερος λίθος,
δεν εμφανίζει ούτε λάμψη, ούτε κανένα από τα γνωστά του χαρακτηριστικά,
τα οποία αποκτά με την επεξεργασία. Το όνομα Αδάμας λοιπόν δεν είναι τυχαίο.
Συμβολίζει τον πρωτόγονο άνθρωπο ο οποίος δεν έχει ακόμα συνειδητοποιήσει και
αναπτύξει τις πνευματικές εκείνες ιδιότητες και δεξιότητες, που τον κάνουν
μοναδικό στον πλανήτη γη, και όμοιο προς την θεότητα. Ο μύθος του Πρoμηθέα
περιγράφει την μαγική εκείνη στιγμή, κατά την οποία σύμφωνα με την
μυθολογία, ανεφλέγει πνευματικά η
νοητική σπίθα στον άνθρωπο, διαφοροποιώντας τον από το υπόλοιπο
«άλογο» ζωικό βασίλειο. Για αυτό τον λόγο στην προσπάθεια αυτή το Προμηθέα, τον βοηθάει η Θεά της σοφίας Αθηνά.
Θα μπορούσαμε συνεπώς να
συμβολίσουμε τον άνθρωπο ως ένα διαμάντι, το οποίο όμως που χρειάζεται κατεργασία, πρέπει να λειανθεί
και να αποκτήσει ακμές, ώστε να αποκτήσει όλες εκείνες τις μοναδικές και
ιδιαίτερες ιδιότητες του, που τον κάνουν να αντανακλά το πνευματικό Φως. Είναι άραγε αυτό το
φώς που αναφέρει ο αναφέρει ο Ζώσιμος ο Πανωπολίτης ;
Τόσο ο «παίς», όσο και
ο Πρατόλαος (Αδάμας), παριστάνονται
με την μορφή ενός παιδιού, καθόλου τυχαία. Αφενός μεν με αυτό τον τρόπο
συμβολίζεται η νηπιακή ηλικία της ανθρωπότητος, αφετέρου η σχέση των ανθρώπων με την Γαία, μέσα από την οποία «βγαίνει» ο
Πρατόλαος. Ας μην λησμονούμε πως σύμφωνα
με τον Λουκιανό, ο Προμηθέας, δημιούργησε με την αρωγή της θεάς Αθηνάς τον
πρώτο άνθρωπο (το Χρυσό Γένος) από πηλό και φωτιά, και κατ’ εικόνα και ομοίωση
των Θεών. Σύμφωνα με τον Carl Jung, το
αρχέτυπο του Παιδιού, συμβολίζει
τις δράσεις που οδηγούν στην
αυτογνωσία, και τον πολιτισμό. Η
λειτουργία του εξαρτάται από τη σύνδεση μας με το παρελθόν και αν πάθει βλάβη ή
απωθηθεί, τότε θα παραπαίουμε, χωρίς ρίζες, επιρρεπείς σε κάθε είδος υποβολή
και το ασυνείδητο περιεχόμενο του θα μας συντρίψει.
Στην απεικόνιση του
αγγείου, ο Κάβειρος ως Διόνυσος πίνει κρασί το οποίο γεμίζει ο Παις», χορηγεί τη
ζωή παρέχοντας στον άνθρωπο τον οίνο, τη δύναμη ζωής όπως προαναφέρθηκε.Το
κρασί αποτελεί αποτέλεσμα μίας φυσικής ζύμωσης των σταφυλιών. Κατ’ αυτόν τον
τρόπο θα μπορούσαμε να πούμε πως το κρασί είναι αποτέλεσμα μίας αλχημικής
μεταστοιχείωσης.!
Η λέξη κατάγεται από τη
λέξη κράσις = ανάμειξη, που με τη σειρά της είναι παράγωγο του ελληνικού
θέματος κρα (πρβλ. το ρήμα κεράννυμι
αναμειγνύω και το ουσ. κρατήρ = σκεύος ανάμειξης). Η ετυμολογία της
λέξης αντανακλά τη συνήθεια των αρχαίων
Ελλήνων να πίνουν το κρασί τους ανακατεμένο με νερό.
Η λέξη «κρασί» αντικατέστησε τη λέξη «οίνος» στους Βυζαντινούς χρόνους η αντικατάσταση αυτή
επιταχύνθηκε ίσως από το ότι ο «οίνος» (όπως και ο «άρτος») αποτελούσε
πλέον όρο του χριστιανικού λειτουργικού θρησκευτικού λεξιλογίου, μετατράπηκε
δηλαδή σε «λέξη ταμπού» .
Το κρασί ακριβώς λόγω του τρόπου παρασκευής του, χρησιμοποήθηκε ως ένα εξαιρετικά ιδιαίτερο
μυσταγωγικό σύμβολο. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Διόνυσος ή
Βάκχος γεννήθηκε ή ανατράφηκε στην πόλη Νύσα, εξού και το όνομα του. Σε από τα ταξίδια του και πιο συγκεκριμένα στην
Άνδρο ο Διόνυσος έκανε ένα θαύμα με το
κρασί, το οποίο έγινε γνωστό από μαρτυρία του Ρωμαίου ανώτατου αξιωματούχου
Μουκιανού, ο οποίος φέρεται να επισκέφθηκε το νησί στις αρχές της
δεκαετίας του 50 μ.Χ. Τη μαρτυρία διέσωσε ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (23–79 μ.Χ.),
ο οποίος κάνει δύο φορές αναφορά στο θαύμα. Σύμφωνα με την πρώτη, στις 5
Ιανουαρίου ανάβλυζε από τον ναό του θεού Διονύσου πηγή, η οποία είχε πάντα
τη γεύση οίνου. Η εορτή αυτή ονομαζόταν ημέρα της θεοδοσίας, δηλαδή της
προσφοράς του θεού. Σύμφωνα με τη δεύτερη αναφορά, κάθε χρόνο κατά τους
επταήμερους εορτασμούς του θεού στην Άνδρο, από μια πηγή αφιερωμένη στον
Διόνυσο έρεε οίνος, ο οποίος όμως όταν μεταφερόταν σε μακρινό σημείο αποκτούσε
και πάλι τη γεύση ύδατος. Ο ναός αυτός δεν είναι γνωστό πού ακριβώς
βρισκόταν, καθώς δεν έχουν εντοπιστεί κατάλοιπα του.
Αλλά και στο κατά Ιωάννην
Ευαγγέλιο (πριν από το τέλος του 1ου αι. μ.Χ.) αναφέρει ως πρώτο
θαύμα του Χριστού αυτό με το κρασί στον
γάμο στην Κανά. Εκεί, κατόπιν εντολής του Ιησού, γέμισαν έξι υδρίες με νερό, το
οποίο αργότερα μετατράπηκε σε κρασί. Πολλοί χριστιανοί υποστήριζαν ότι το θαύμα
επαναλαμβανόταν κάθε χρόνο στις 6 Ιανουαρίου σε διάφορες περιοχές. Η μετατροπή
του νερού σε κρασί φανέρωνε δίχως άλλο τη θεϊκή παρουσία. Σε άλλο σημείο του
Ευαγγελίου ο Ιησούς δηλώνει: «Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή», εξηγώντας στους μαθητές του ποιος ήταν ο
αληθινός Διόνυσος. Οι μαθητές ήταν τα κλήματα του αληθινού αμπελιού...
Μία από τις παλαιότερες καταγεγραμμένες
αναφορές, ως προς την ανακάλυψη του κρασιού,
προέρχεται από το Ιράν, με τον βασιλιά Jamshid και το χαρέμι του. Ο
βασιλιάς εξόρισε μια από τις γυναίκες του από το χαρέμι του, η οποία μετά από
αυτή την απογοήτευση, θέλησε να
αυτοκτονήσει. Στην αποθήκη του παλατιού, η κοπέλα ήπιε από ένα βάζο με
υπολείμματα χαλασμένων σταφυλιών που είχαν κριθεί μη πόσιμα. Η κοπέλα
αποκοιμήθηκε, αλλά όταν ξύπνησε την επόμενη ημέρα είχε ανακαλύψει τα ευχάριστα
αποτελέσματά του «χαλασμένου Χυμού». Πήγε την ανακάλυψη της στον βασιλιά, ο
οποίος την ξαναδέχτηκε στο χαρέμι, και διέταξε ότι όλα τα σταφύλια που θα
καλλιεργούνται στην Περσέπολη θα έπρεπε να προορίζονται για οινοποίηση..
.
Κρασί και αλχημεία ή
αλχυμεία λοιπόν. Η λέξη Αλχημεία προέρχεται από το αραβικό οριστικό άρθρο Αλ-
και τη λέξη Χημεία (al-kimya). Η προέλευση της λέξης Χημεία παραμένει ακόμη και
σήμερα αντικείμενο πολλών θεωριών και αναζητήσεων. Η επικρατέστερη εκδοχή είναι
ότι σχετίζεται με τις λέξεις χημεία και χυμεία.
Η ποικιλομορφία στη γραφή της
λέξης «χημεία» υποδεικνύει ότι η ετοι-μολογία της είναι αβέβαιη. Από τη μια πλευρά,
ο Πλούταρχος παραδίδει ότι οι Αιγύπτιοι ονόμαζαν τη χώρα τους Chêmi, που σημαίνει «μαύρη γη», πιθανώς εξαιτίας του
εύπορου εδάφους της. Με αυτόν τον τρόπο, η αλχημεία και οι απαρχές
της αναγνωρίζονται ως Αιγυπτιακές. Από την
άλλη πλευρά, η«χυμεία» ανάγεται ετοιμολογικά στις λέξεις «χύμα» και «χυμός»,
παράγωγα του «χέω», και αφορούσε την ανάμιξη χρυσού και αργύρου με σύντηξη,
έργο που εκτελούσαν οι χυμευτές. Σύμφωνα με το λεξικό «Σουίδα»
(γλωσσικό-ετυμολογικό αλλά και γενικό εγκυκλοπαιδικό λεξικό των τελών του 10ου
αιώνα) ως χυμεία ορίζεται «η του αργύρου και χρυσού κατασκευή». Στο «Σουίδα» αναφέρεται επίσης πως παλαιότερα, ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Διοκλητιανός (245-312 μ.Χ.) είχε διατάξει
την καταστροφή όλων των Αιγυπτιακών βιβλίων που σχετίζονταν με τη χυμεία, δηλ.
τη σύντηξη χρυσού και αργύρου, για να μη συσσωρεύσουν οι Αιγύπτιοι πλούτο και
«αποθρασυνθούν» κατά των Ρωμαίων.
Στο βιβλίο του Ζώσιμου του
Πανοπολίτη με τίτλο Ιμούθ (μια από τις αποδόσεις του ονόματος του Φαραώ
Imhotep, 2655-2600 π.Χ., σε ελληνικά κείμενα), γράφει για τη γένεση της
Αλχημείας, σύμφωνα με την οποία ο
«πρώτος των τεχνών» ήταν ο Χημεύ (με αιγυπτιακή γραφή: «Chêmi»), από τον
οποίο προέρχεται «το όνομα της χημείας».
Ο Γεώργιος ο Σύγκελλος (8ος αιώνας μ.χ) επίσης παραθέτει χωρίο
που αποδίδει στον Ζώσιμο τον Πανοπολίτη,
στο οποίο αναφέρεται ότι ορισμένοι άγγελοι επιθύμησαν γυναίκες, «καὶ κατελθόντες ἐδίδαξαν αὐτὰς πάντα τὰ τῆς φύσεως ἔργα».
Εξαιτίας
του πάθουυς τους, οι άγγελοι αυτοί αποκλείστηκαν από τον ουρανό, και δίδαξαν
στους ανθρώπους κα-θετί κακό. Σε αυτούς οφείλεται η πρώτη διδασκαλία σχετικά με
αυτές τιςτέχνες, που ονομάζεται Χημεῦ. Και ολοκληρώνει: «ἐκάλεσε δὲ ταύτν τὴνβίβλον
Χημεῦ, ἔνθεν καὶ ἡ τέχνη χημεία καλεῖται».
Σύμφωνα, λοιπόν, με την
παράδοση που διασώζει ο Γεώργιος ο
Σύγκελλος, η οποία προφανώς ανάγεται στον Ενώχ
η «χημεία», που ήταν προσιτή τουλάχιστον στους σοφούς και άξιους, είχε
Περσική προέλευση. Πρέπει σε αυτό το σημείο να αναφερθεί
πως ο συνδυασμός αναφορών στον
Ζώσιμο τον Πανοπολίτη από τον Σύγκελλο και άλλους συγγραφείς, καθώς και σε
άλλες «αρχαίες αυθεντίες» επίσης από τον Σύγκελλο, υποδηλώνει ότι η αλχημική γραμματεία είχε
γνωρίσει διάδοση πέραν των εξειδικευμένων κύκλων.
Ανεξάρτητα πάντως της
προέλευσης της λέξης Χημεία, το βέβαιο είναι οι δύο αρχαίοι πολιτισμοί της Αιγύπτου
και της Ελλάδας συνέβαλαν αποφασιστικά στην προώθηση και στην εξέλιξης της
Χημείας. Η Αλχημική
μεταστοιχείωσης, συναντά την Αριστοτελική σκέψη, σύμφωνα με την οποία το αξίωμα
της τελειοποίησης του κάθε ζωντανού ή άψυχου σώματος στον κόσμο, αποτέλεσε τον
ακρογωνιαίο λίθο της Τέχνης. Το κάθε τι στη φύση πασχίζει για την τελείωση. Το
βελανίδι πασχίζει να γίνει βελανιδιά. Το μωρό να γίνει άνθρωπος. Τα ορυκτά να
γίνουν μέταλλα.!
Ιδού λοιπόν ο λόγος για τον οποίο σύμφωνα με την αποκρυφιστική προσέγγιση του 19ου αιώνα, η
αλχημεία επίσης θεωρείται τέχνη της αναζήτησης της Φιλοσοφικής λίθου, και του εσωτερικού
διαλογισμού ή ψυχισμού. Στην περίπτωση
αυτή, κύριος σκοπός του Αλχημιστή δεν είναι η μετατροπή των ευτελών μετάλλων σε ευγενή αλλά η υπερβατική μεταμόρφωση
του ίδιου του Αλχημιστή και η εύρεση της Φιλοσοφικής λίθου.
Η Φιλοσοφική Λίθος και το σύμβολο
του διαμαντιού αφορά τον τελειοποιημένο και αναγεννημένο ανθρώπου τού οποίου η Θεία φύση ακτινοβολεί. Η μεταστοιχείωση της ευτελούς πρώτης
ύλης σε χρυσό αφορά τον εντός υμών πραγματικό χρυσό. Η φιλοσοφική λίθος αφορά τον πνευματικό σπινθήρα που ενοικεί στα βάθη κάθε ανθρώπινης ύπαρξης, και που εάν
αφυπνιστεί τον ωθεί σε ομοίωση προς το θεϊκό του πρότυπο και αφάνεια όσο ο
άνθρωπος την αγνοεί. Η ψυχή βρίσκεται στο σκοτάδι και πρέπει να απελευθερωθεί από αυτό, όπως βγαίνει ο
χρυσός μέσα από την ύλη , αναζητώντας την αληθινή Πνευματική του υπόσταση. Η
φιλοσοφική λίθος και το ελιξίριο τής ζωής αποτελούν αλληγορικές έννοιες που
αντιπροσωπεύουν την μέγιστη κατανόηση, συναισθηματική ωριμότητα και
δημιουργικότητα που θα μπορούσε να επιτύχει ο άνθρωπος μέσα στον κύκλο των
δυνατοτήτων του. Είναι ένα σύμβολο τού τέλειου ατόμου, το τελικό αποτέλεσμα τής
φιλοσοφικής εργασίας.
Το Λατινικό λογότυπο V.I.T.R.I.O.L. ( βιτριόλιον ) είναι τα αρχικά των επτά λέξεων: «Visita Interiora Terrae Rectificanto Invenies Occultum Lapidem», που σημαίνει: «Επισκέψου το εσωτερικό τής γης και εκεί καθαίρων θα ανακαλύψεις την Απόκρυφη Λίθο». Η Γη είμαστε εμείς οι ίδιοι, καθώς είμαστε φτιαγμένοι από τα ίδια δομικά υλικά της γης και των άστρων, ενώ η Απόκρυφη Λίθος είναι αφορά την πνευματική
μας υπόσταση, το Αθάνατο εγώ, το Θεϊκό σπινθήρα εντός μας. Όπως αναφέρει το
κατά Λουκά ευαγγέλιο κεφ.17:21 : «Η Βασιλεία τών Ουρανών εντός ημών εστί»..!
Ο Fulcanelli στο βιβλίο του «Dimore Filosofali» (Φιλοσοφικοί Οίκοι),
περιγράφει το μυστικό του μεγάλου έργου της
Αλχημείας, αυτό της Φιλοσοφικής λίθου :
« Υπάρχει ένα μέσον χειρισμού της ύλης και της ενέργειας κατά τρόπον
ώστε να παραχθεί αυτό που οι σημερινοί επιστήμονες θα ονόμαζαν ένα «πεδίο
δυνάμεων». Αυτό το πεδίο επιδρά πάνω στον παρατηρητή και τον
θέτει σε μια πλεονεκτική θέση απέναντι στο σύμπαν. Από αυτή την πλεονεκτική
θέση έχει πρόσβαση σε πραγματικότητες που ο χωροχρόνος, η ενέργεια και η ύλη
μας αποκρύβουν συνήθως. Αυτό είναι που εμείς ονομάζουμε «Μεγάλο Έργο». Αλλά η
Φιλοσοφική Λίθος; Η παρασκευή του χρυσού; Αυτές δεν είναι παρά εφαρμογές,
ειδικές περιπτώσεις. Το ουσιαστικό δεν είναι η μετάλλαξη των μετάλλων, αλλά
αυτή του ίδιου του πειραματιζόμενου. Είναι ένα αρχαίο μυστικό που κάθε
αιώνα αρκετοί άνθρωποι επανακαλύπτουν».
.
Ένας ανάλογος αφορισμός
ανήκει στον Παρακέλσο ή Philipp Theophrast Von Hohenheim, φαρμακοποιό,
αλχημιστή και ροδόσταυρο (1493-1541) : « Η Αλχημεία χρησιμεύει για να
διαχωρίσουμε το αληθινό από το ψεύτικο». Σύμφωνα με την προσέγγιση
που εκφράζει ο Jung, η Αλχημεία και η Αλχημική γλώσσα δεν εκφράζουν υπαρκτές
χημικές αλλά ψυχικές διεργασίες, με τη χρήση μιας «ενεργητικής φαντασίας» ο
αλχημιστής οδηγείται σε κατάσταση παραίσθησης κατά την οποία προβάλλει το
περιεχόμενο της ψυχής του στο υλικό μέσα στον αποστακτήρα. Οι αλλόκοτες
αρχετυπικές εικόνες που προβάλλονται αντανακλούν το συλλογικό ασυνείδητο στον
δικό του συνειδητό πλεόν νου, ο οποίος
είναι ικανός να αντανακλά το θείο φως.
Η παμψυχιστική προσέγγιση όλων των αρχαία
πολιτισμών συμφωνεί σε μεγάλο βαθμό με
τη θέση του Jung, αλλά διαφοροποιείται στο εξής σημείο: η Αλχημεία παρουσιάζει
μια οργανική θέαση του κόσμου ερχόμενη σε αντίθεση με το μηχανιστικό μοντέλο
της αναδυόμενης σύγχρονης επιστήμης. Ο Αλχημιστής πιστεύει σε μια υλοζωιστική
προσέγγιση της ύλης. Τα μέταλλα και τα
ορυκτά αναπτύσσονται όπως τα ορυκτά και τα ζώα. Επομένως, η έννοια της
μετατροπής των μετάλλων συνίσταται στη μεταφορά αυτής της αναλογίας από το
βασίλειο της έμβιας σε εκείνο της ανόργανης ύλης. [3]
Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν, ολόκληρη η αρχαιοελληνική μυθολογία μπορεί να
διαβαστεί ως ένα «μυητικό βιβλίο»
αυτογνωσίας, και αλχημικής αυτοϋπέρβασης.!
[1].Ο Πίνδαρος:« Tον εκ της αγίας Λήμνου γεννηθέντα Κάβειρον »
μεταξύ των ανθρώπων, οι οποίοι σε πολλά μέρη της Ελλάδας θεωρούνταν ως οι πρόδρομοι του ανθρώπινου γένους, κατά κάποιο
τρόπο παρόμοιο με τους πρωτόπλαστους της
ελληνικής μυθολογίας. Εκεί αναφέρεται και ο Αδάμας. Όμως αυτό
ήταν επίθετο του χθόνιου θεού Πλούτωνα, που συμπεριλαμβανόταν στους Καβείρους
της Σαμοθράκης, όπου ο Αδάμας θεωρούνταν ο αρχέγονος άνθρωπος».
[2]. Ιππόλυτος (2ος μ.χ
αιώνα): "Διότι οι Σαμοθράκες σαφώς ονομάζουν τον τιμώμενο παρ' αυτών εις
τα μυστήρια, τα οποία επιτελούν, τον Αδάμα τον αρχικόν άνθρωπον. Υπάρχουν
Δε εις το ιερόν της Σαμοθράκης δυο αγάλματα γυμνών ανθρώπων, εχόντων και τας
χείρας τεταμένας άνω προς τον ουρανόν και τους φαλλούς εστραμένους προς τα άνω,
όπως έχει και το εν Κυλλήνη άγαλμα του Ερμού, τα προειρημένα αγάλματα είναι
εικόνες του αρχανθρώπου και του αναγενωμένου πνευματικού ανθρώπου, ο οποίος
είναι κατά πάντα ομοούσιος προς εκείνον τον άνθρωπον.."
[3]. ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΜΕΡΙΑΝΟΣ – ΣΑΝΤΥ ΣΑΚΟΡΡΑΦΟΥ Μαρτυρίες περί αλχημείας
στο Βυζάντιο , σε μη αλχημικά κείμενα
Δημοσιεύθηκε στο Περιοδικό Ιχώρ
