"Εθνική ανάταση", και ο τάφος της Αμφίπολης

Διάβασα σήμερα ένα άρθρο του Νίκου Δήμου με τίτλο "Μιλούν οι Σφίγγες;" στο protagon,  όπου περιγράφει έναν φανταστικό διάλογο ανάμεσα στις δύο ακέφαλες Σφίγγες του τάφου της Αμφίπολης, υποστηρίζοντας πως  η δόξα των προγόνων  μας στάθηκε για τους εμάς τους Έλληνες ευχή και κατάρα. Πολλοί βρήκαν λοιπον ενοχλητική  (απορώ γιατί) την άποψη του Κου Δήμου. Ας δούμε τι  γράφει λοιπόν ο Κος Δήμου: 

«Είπε η μία Σφίγγα:

• Τι κακό μας βρήκε,  συντρόφισσα! Τόσους αιώνες είχαμε την ησυχία μας. Τώρα ντακ-ντουκ οι αξίνες, γκουρ-γκουρ τα μηχανήματα... Θα είχα πάθει πονοκέφαλο, αν είχα κεφάλι!

• Μπα – και που είχες κεφάλι, μόνο για πονοκέφαλο έκανε. Σκέφτηκες ποτέ κάτι έξυπνο;

• Πάντα πρώτη στην κακία! Δεν σου λέει τίποτα που γίναμε διάσημες στα γεράματα; Στα νιάτα μας ούτε μας κοίταγε κανείς. Γεμάτος τότε ο κόσμος με Σφίγγες και αγάλματα.

• Και τώρα προσωρινή είναι η δόξα μας. Έτσι και ανοίξει ο τάφος, ποιος θα ασχοληθεί μαζί μας;

• Εκτός αν είναι άδειος... και μείνουμε μόνον εμείς.

• Μπα… και πάλι. Σαν την μεγάλη θεία μας μας στην Αίγυπτο, εκείνη στην Γκίζα, δεν θα γίνουμε ποτέ!

• Λες να είναι άδειος ο τάφος;

• Πού να ξέρουμε εμείς, καρφωμένες απέξω; Πολλοί πέρασαν από εδώ. Πάντως, οι τωρινοί μας φέρονται καλά. Με το γάντι, να μη μας πληγώσουν.

• Περιμένουν πολλά και φοβάμαι πως θα απογοητευθούν. Όλοι έχουν εδώ εναποθέσει μεγάλες ελπίδες.

• Περίεργοι αυτοί οι άνθρωποι. Ζητάνε από το παρελθόν να τους δώσει μέλλον.

• Οι συγκαιρινοί μας ήταν αλλιώς. Χτίζανε το μέλλον μόνοι τους.

• Αυτοί τώρα ψάχνουν για μία ακτίνα φωτός, για μια ελπίδα. Έτσι και βρουν τον τάφο του Μεγάλου χαθήκανε!

• Γιατί;

• Θα πάρουν τα μυαλά τους αέρα. Θα στήσουν τέτοιο πανηγύρι, που θα ξεχάσουν τα πάντα. Και τα προβλήματά τους και τις δουλειές τους, και τις ανάγκες τους. Θα νομίζουν πως με μαγικό τρόπο θα λυθούν όλα τα θέματα που τους απασχολούν. Θα πάνε κι άλλα χρόνια πίσω.

• Λες πως θα είναι καλύτερα, να μη βρουν κάτι;

• Δεν ξέρω. Η δόξα των προγόνων στάθηκε για αυτούς ευχή και κατάρα. Τους βοήθησε βέβαια να ελευθερωθούν και να αναγνωριστούν, αλλά μετά τους μπέρδεψε και τους συνέθλιψε. Λοιπόν ίσως καλύτερα γι αυτούς, τώρα, ένας κενός τάφος…»

Αυτό είναι το κείμενο,  προσωπικά το βρίσκω ιδιαίτερα ευφυές, αλλά προφανώς για πολλούς από εμάς, είναι οδυνηρό να αντιμετωπίζεις την πραγματικότητα.  Δυστυχώς έχουμε εναποθέσει όλες μας τις ελπίδες για την αναπτέρωση του Εθνικού μας γοήτρου, ξανά στα έργα και στο κλέος των αρχαίων προγόνων. Οι ξένοι μας λένε "κλέφτες" και "επαίτες", ε  λοιπόν εμείς στερούμενοι παρόντος, ευελπιστούμε να τους "τρίψουμε στα μούτρα" το κλέος του παρελθόντος, θυμίζοντας τους, πως όταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες και τάφους όπως της Αμφιπόλεως αυτοί έτρωγαν βελανίδια.. 

Το έχω ξαναγράψει πολλές φορές, και θα το ξαναγράψω, τα πλοία δεν πλέουν  με χθεσινό άνεμο...Το παρελθόν μπορεί υπό προυποθέσεις να σηματοδοτήσει το μέλλον, αλλά αυτό εξαρτάται από τις επιλογές και τις δράσεις μας. Η Ελληνικότητα δεν είναι κληρονομικό χάρισμα ούτε κρύβεται στο DNA, ή στον Σείριο... (!) είναι μία καθημερινή κατάκτηση στον χρόνο....!!! Ο Έλληνας έχει χάσει δυστυχώς εδώ και δεκαετίες τον προσανατολισμό και την ταυτότητα του. (Το 2009 είχα γράψει σχετικό άρθρο εδώ. )

Η αναφορά στο αρχαίο Κλέος είναι ώς ένα βαθμό κατανοητή, και δεν είναι κάτι που συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα ή μόνο τώρα. Ήδη από τον 1^ο αιώνα μ.χ , περίοδο κατά την οποία το αρχαίο κλέος ήταν ήδη παρελθόν, ο ρήτορας και φιλόσοφος Δίων ο Προυσαεύς αναφέρει σε ομιλία του, έχει ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε τα λόγια του:

"Στο παρελθόν, η κοινότητα μας (οι Έλληνες) κέρδισε την τεράστια φήμη της με τη συμβολή πάρα πολλών. Πάρα πολλοί ήταν εκείνοι που συνέβαλαν στη μεγαλοσύνη της Ελλάδας: εσείς οι Ρόδιοι, αλλά και οι Αθηναίοι, οι Λακεδαιμόνιοι, οι Θηβαίοι, οι Κορίνθιοι για μια περίοδο, οι Αργείοι άλλοτε. αλλά σήμερα, κανένας από αυτούς δεν έχει πλέον οποιοδήποτε κύρος: Οι μεν έχουν εκμηδενιστεί και εξαφανίστηκαν. Όσο για τους άλλους, έχουν ατιμωθεί με τον τρόπο που ξέρουμε και έχουν απολέσει από κάθε άποψη την αρχαία τους δόξα, πιστεύοντας ηλιθίως πως απολαμβάνουν μια καλή ζωή, ενώ θεωρούν πλεονέκτημα το ότι μπορούν να συμπεριφέρονται άσχημα, χωρίς κανένας να τους εμποδίζει.

..Όμως αυτό που ήταν κάποτε οι πρόγονοί μας χάνεται σιγά σιγά, καθώς έχουν ολοκληρωτικά ξεπέσει, χυδαία και ατιμωτικά. Παρατηρώντας λοιπόν τους σημερινούς ανθρώπους, μπορεί κανείς να φανταστεί πόσο υπέροχα και λαμπερά ζούσαν εκείνοι στο παρελθόν. Κανένας, και μόνον οι πέτρες έχουν μείνει για να υπομνήσκουν ακόμα την ευγένεια και τη μεγαλωσύνη της Ελλάδας. Πρόκειται για τα ερείπια των κτιρίων, επειδή εκείνοι που κατοικούν και κυβερνούν ακόμα αυτές τις πόλεις, θα έλεγε κανείς ότι δεν είναι απόγονοι ούτε καν των Μυσών. Έτσι λοιπόν, οι πόλεις που καταστρέφονται εξ ολοκλήρου έχουν περισσότερες πιθανότητες, για μένα, από εκείνες που έχουν τέτοιους κατοίκους, επειδή η μνήμη τους διαιωνίζεται άθικτη και η φήμη τους δεν υποφέρει τη σύγκριση με τη παρελθούσα λαμπρότητά τους. το ίδιο, τηρουμένων των αναλογιών, ισχύει και για τους νεκρούς, είναι προτιμότερο να καταστρέφεται το σώμα τους και κανείς να μη μπορεί να το δει, παρά να παρουσιάζεται σε κατάσταση σήψης".!


Ο καθηγητής Λιαντίνης  στο βιβλίο του  "Γκέμμα", στο  κεφάλαιο  "Ο Ελληνοέλληνας", ανέφερε σχετικά: 

"Είμαστε ένας λαός χωρίς ταυτότητα. Με μια ιστορία που ο ίδιος τη νομίζει λαμπρή. Και απορεί, πώς και δεν πέφτουν οι ξένοι ξεροί μπροστά στο μεγαλείο της. Οι ξένοι όμως, σαν συλλογιούνται την ελληνική ιστορία, την αρχαία εννοώ, γιατί για τη νέα δεν έχουν ακούσει, και βάλουν απέναντι της εμάς τους Νεοέλληνες, φέρνουν στο μυαλό τους άλλες παραστάσεις. Φέρνουν στο μυαλό τους κάποιους καμηλιέρηδες που περπατούν στο Καρνάκ και στη Γκίζα.

Τι σχέση ημπορεί να 'χουν, συλλογιούνται, ετούτοι οι φελλάχοι του Μισιριού σήμερα με τους αρχαίους Φαραώ, και το βασιλικό ήθος των πυραμίδων τους;

Την ίδια σχέση βρίσκουν οι ξένοι στους σημερινούς Έλληνες με τους αρχαίους. Οι θεωρίες των διάφορων Φαλμεράυερ έχουν περάσει στους Φράγκους. Εμείς θέλουμε να πιστεύουμε ότι τους αποσβολώσαμε με τους ιστορικούς, τους γλωσσολόγους, και τους λαογράφους μας. Λάθος. Κρύβουμε το κεφάλι με το λιανό μας δάχτυλο. Και βέβαια. Πώς μπορούσε να γίνει αλλιώς, αφού ο μέγας γλωσσολόγος Γ. Χατζιδάκις έλεγε αυτά που έλεγε, -ορθά- κι από την άλλη έβριζε το Σολωμό μας αγράμματο, και τη γλώσσα του σκύβαλα και μαλλιαρά μαλλιά;

Σχέση με τους αρχαίους Έλληνες έχουμε εμείς, λένε οι Γάλλοι, οι Εγγλέζοι και οι Γερμανοί. Εμείς, που τους ανακαλύψαμε, τους αναστυλώσαμε, τους εξηγήσαμε. Για τους Ευρωπαίους οι Νεοέλληνες είμαστε μια δράκα ανθρώπων απρόσωπη, ανάμεσα σε βαλκανιλίκι, τουρκολογιά και αράπηδες. Είμαστε οι ορτοντόξ. Με το ρούσικο τυπικό στη γραφή, με τους κουμπέδες και τους τρούλλους πάνω από τα σπίτια των χωριών μας, με ακτινογραφίες σωμάτων και σκουληκόμορφες φιγούρες αγίων στους τοίχους των εκκλησιών. Οι Ευρωπαίοι βλέπουνε τους πολιτικούς μας να ψηφίζουν στη Βουλή να μπει το 'ορθόδοξος' στην ευρωπαϊκή μας ταυτότητα, κατά τη διαταγή των παπάδων, και κοιτάνε ανακατωμένοι και ναυτιάζοντας κατά το θεοκρατικό Ιράν και τους Αγιατολάχους. Τέτοιοι οι βουλευτές μας, ακόμη και της Αριστεράς. 'Αυτοί οι πολιτικοί, αυτοί οι βουλεπταί (sic) εκατάστρεψαν το έθνος'. Έτσι γράφει ο Παπαδιαμάντης.."...

Ως επίλογο θα χρησιμοποιήσω τα λόγια του Καζαντζάκη,  ο οποίος σε συνέντευξη του στην Γαλλική Ραδιοφωνία (Παρίσι), 6 Μαΐου 1955 έλεγε (για τους Έλληνες που ζούσαν τότε στο εξωτερικό - κάτι που προφανώς ισχύει  γενικότερα για όλους τους Έλληνες   ) :

" Οι Έλληνες έχουν την περηφάνεια της φυλής τους, νιώθουν ότι όντας Έλληνες έχουν την ευθύνη να είναι αντάξιοι των προγόνων τους. H πεποίθησή τους, ότι κατάγονται από τον Πλάτωνα και τον Περικλή, μπορεί ίσως να είναι μια ουτοπία, μια αυθυποβολή χιλιετιών, όμως αυτή η αυθυποβολή, γενόμενη πίστη, ασκεί μια γόνιμη επίδραση στη νεοελληνική ψυχή. Χάρη σ' αυτή την ουτοπία επέζησαν οι Έλληνες. Μετά από τόσους αιώνες εισβολών, σφαγών, λιμών, θα έπρεπε να έχουν εξαφανιστεί. Όμως η ουτοπία, που έγινε πίστη, δεν τους αφήνει να πεθάνουν. H Ελλαδα επιζεί ακόμα, επιζεί νομίζω μέσα από διαδοχικά θαύματα..."  

Όπως επίσης:  "Τίποτα δεν είναι βέβαιο· και γι’ αυτό κι' η ευθύνη κάθε λαού και κάθε ατόμου στην άμορφη, αβέβαιη εποχή μας είναι πιο, παρά ποτέ, μεγάλη. Γιατί σε τέτοιες αβέβαιες, γεμάτες πιθανότητες εποχές, η συνεισφορά του λαού και του ατόμου μπορεί νάχει ανυπολόγιστη αξία...", αλλά  και  :"Το πρώτο σου χρέος, εχτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει".!!!