Θερινό Ηλιοστάσιο, ο Ήλιος στο ζενίθ του ουρανού, και η έναρξη του Καλοκαιριού.

Φωτογραφία από τον φωτογράφο Λουκά Χαψή. Καταγραφή της κίνησης του Ηλίου από την 21η Δεκεμβρίου (Χειμ. ηλιοστάσιο), την 21η Μαρτίου (εαρ. Ισημερία), έως την 21η Ιουνίου (Θερ. ηλιοστάσιο), στην πύλη της Αρχηγέτιδος Αθηνάς στη δυτική πλευρά της Ρωμαϊκής Αγοράς. στην Ρωμαϊκή αγορά της Αθήνας. 

 

Σήμερα είναι το Θερινό Ηλιοστάσιο. Η λέξη ηλιοστάσιο προέρχεται από τον ήλιο και τη στάση, επειδή κοντά στα ηλιοστάσια (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει τη φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια. ο θερινό ηλιοστάσιο σηματοδοτεί και επίσημα την έναρξη του καλοκαιριο.

Το θερινό ηλιοστάσιο είναι μία από τις τέσσερις ημέρες του χρόνου, κατά τις οποίες οι αρχαίοι λαοί (και όχι μόνο) έδιναν εξαιρετικά μεγάλη σημασία. Ήταν οι Ισημερίες και τα Ηλιοστάσια, όταν όλοι ανεξαιρέτως οι αρχαίοι πολιτισμοί, τιμούσαν τις ιδιαίτερες αυτές μέρες, με ιερές τελετουργίες και μυήσεις. 

Οι ιερουργίες αυτές γίνονταν σε ιερά των οποίων οι θέσεις των ιερών δεν ήταν καθόλου τυχαίες, αλλά καθορίζονταν από μία ξεχασμένη ιερή γεωμετρία, της «μυστικής διασύνδεσης» των ναών με τον ουρανό. Σε αυτήν την διασύνδεση τα Ηλιοστάσια και οι Ισημερίες έπαιζαν πρωταγωνιστικό ρόλο, με βάση τις κινήσεις του ζωοδότη Ηλίου αλλά και των πλανητών [*]. 

Κατά το θερινό ηλιοστάσιο στο βόρειο ηλιοστάσιο ο Ήλιος εμφανίζεται να περνά ακριβώς από το ζενίθ το μεσημέρι σε τόπους που βρίσκονται: πάνω στον Τροπικό του Καρκίνου. Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει κατά το νότιο ηλιοστάσιο σε τόπους που βρίσκονται σε πάνω στον Τροπικό του Αιγόκερω. 

Το θερινό ηλιοστάσιο συμβολίζει την κάθοδο των ψυχών στο πεδίο της ύλης, καθώς το φως αρχίζει να λιγοστεύει και χάνεται η θεία γνώση και η σύνδεση μας με το Θεϊκό μας λίκνο. Αντίθετα, το χειμερινό ηλιοστάσιο συμβολίζει την αναζήτηση αυτής της θείας γνώσης, καθώς η ημέρα μεγαλώνει εις βάρος της νύχτας, του σκότους, και της λήθης της ύλης. 

Στο ανθρώπινο σώμα, ο κάθετος άξονας αντιστοιχεί στα ηλιοστάσια, και ο οριζόντιος στις ισημερίες. Το χειμερινό ηλιοστάσιο ταυτίζεται με τον βορά, το θερινό με τον νότο, η εαρινή ισημερία με την ανατολή και η φθινοπωρινή με τη δύση. 

Η ημέρα του θερινού ηλιοστασίου είναι η μεγαλύτερη του χρόνου και η νύχτα η μικρότερη, ενώ η ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου αντίστοιχα είναι η μικρότερη του χρόνου και η νύχτα η μεγαλύτερη. Ενδιάμεσα έχουμε τη φθινοπωρινή και την εαρινή ισημερία, κατά τις οποίες το φως της ημέρας και το σκοτάδι της νύχτας είναι ισομοιρασμένα. Από σήμερα, οι μέρες θα αρχίσουν σιγά-σιγά να μικραίνουν, ώσπου σχεδόν να εξισωθούν με τις νύχτες κατά τη φθινοπωρινή ισημερία. 

Στην αρχαία Ελλάδα γιόρταζαν κατά το θερινό Ηλιοστάσιο την ανάσταση της Κόρης της Δήμητρας, Περσεφόνης και δόξαζαν τον Διόνυσο, ως ελευθερωτή των ανθρωπίνων ψυχών. Η Περσεφόνη είναι η ψυχή της Γης, η οποία πέρασε απ’ όλες τις καταστάσεις των τεσσάρων εποχών και κατόπιν ανέβηκε στον Όλυμπο, αφού ενώθηκε με τον Διόνυσο και έτσι θα ζήσει μαζί του την αιώνια νεότητα και ευθυμία

Για το λόγο αυτό, η νύχτα του θερινού ηλιοστασίου ήταν η γιορτή μιας ερωτικής μαγείας, με τους νέους να ανταλλάσσουν ερωτικούς όρκους και να πηδούν πάνω από τις φωτιές για να εξαγνίσουν αυτούς τους όρκους διώχνοντας κάθε επιβουλή. Ήταν οι φωτιές της τύχης, πηδώντας πάνω από τις φλόγες τρεις φορές. 

Με την επικράτηση του Χριστιανισμού το έθιμο αυτό συνδέθηκε με την εορτή του Γιαννιού όταν οι νέοι και οι νέες πηδούν πάνω από τις φωτιές.

Αν βρεθείτε σήμερα στην φύση, στρέψτε το εσωτερικό των παλαμών σας προς το ζωοποιό φως του ηλίου, και διαλογιστείτε στο νοητικό και πνευματικό φως του για φώτιση, αναζωογόνηση.

[* ] Η εαρινή Ισημερία στην απώτατη αρχαιότητα καθοριζόταν από το ζώδιο Ταύρου, η φθινοπωρινή από τον Αετό ή Σκορπιό, το θερινό ηλιοστάσιο ήταν στον Λέοντα και το χειμερινό στον Υδροχόο (Ιδού το αίνιγμα της Σφιγγός στην Αίγυπτο) Λόγω της μετάπτωσης, οι Ισημερίες και τα Ηλιοστάσια καθορίζονται πλέον από τα ζωώδια του Κριού 20-22/3 Εαρινή Ισημερία, Καρκίνου 21- 22/6 Θερινό Ηλιοστάσιο, Ζυγού 23/9 Φθινοπωρινή Ισημερία και Αιγόκερω 21- 22/12 Χειμερινό Ηλιοστάσιο.