Σάββατο 9 Ιανουαρίου 2021

O λωτός, ο οκταπέταλος ρόδακας, η Ουράνια, η Πάνδημος Αφροδίτη, τα Ελευσίνια μυστήρια και η πορεία της ψυχής.


H πνευματική γνώση συνήθως συμβολίζεται με ένα λουλούδι. Και αυτό διότι, όπως το λουλούδι υπό την ζωογονητική επήρεια του (πνευματικού) ηλίου ανθίζει, έτσι και η πνευματική γνώση θα ανθίσει την κατάλληλη ώρα. Στην ανατολή το άνθος αυτός συμβολιζόταν με ένα λωτό, στην αρχαία Ελλάδα με τον ρόδακα. 

Το άνθος του λωτού αποτέλεσε ένα σύμβολο του πνευματικού τρόπου ζωής, σε πολλούς πολιτισμούς διότι παρότι μεγαλώνει μέσα στη λάσπη ανοίγει τα πέταλά του μόνο όταν ανατέλλει ο ήλιος, τα οποία παραμένουν πεντακάθαρα. 

Όπως και το άνθος του λωτού πρέπει να ζήσεις στον κόσμο, αλλά να παραμείνεις ανεπηρέαστος από αυτόν. Θα πρέπει να μένεις μέσα στον κόσμο, αλλά ο κόσμος να μη μένει μέσα σου. Θα πρέπει να διασχίζεις τον κόσμο χωρίς να φέρεις μέσα σου κάποια εντύπωση, κάποια επίπτωση, κάποια γρατζουνιά. Θα πρέπει να φέρουμε μέσα μας το πνευματικό φως του ηλίου, σε σιωπή και σε πλήρη συνείδηση.

Στο Βουδισμό τη νύχτα κατά την οποία έγινε η «άμωμος σύλληψη» του Βούδα, ένας τεράστιος λωτός φύτρωσε στη Γη. Ο Βούδας, μετά τη φώτιση του, απεικονίζεται τις περισσότερες φορές με λωτό. Από τις πλέον δημοφιλείς αναπαραστάσεις του είναι εκείνη στην οποία κάθεται πάνω σε έναν ανθισμένο λωτό, σύμβολο πνευματικής ανάπτυξης, γαλήνης και αρμονίας.

Στον Ινδουισμό και πιο συγκεκριμένα στην Μπαγκαβάτ Γκιτά ο λωτός επίσης συμβολίζει την γέννηση του εκδηλωμένου κόσμου. Πιο συγκεκριμένα αναφέρει :

«Το αιώνιο Μπράχμαν παραμένει ανεκδήλωτο, όπως ένα φύλλο λωτού δεν μολύνεται από το νερό. Που σημαίνει ότι ο ουράνιος λωτός δεν μολύνεται από την τρικυμιώδη θάλασσα του τριπλού κόσμου της ύλης, όπως δεν μολύνεται από την υλική προσωπικότητα το εντός ημών θείο στοιχείο.»

Στην αρχαία Ελλάδα παρόμοιο ρόλο με τον λωτό φαίνεται πως διαδραματίζει  το σύμβολο του ρόδακα.  Η ετυμολογία της λέξης έρχεται από το ρόδο - τριαντάφυλλο. «Ρόδαξ» ή Ρόδακας αποκαλούνται κυκλικά σχέδια με αναπαράσταση ενός άνθους, που χρησιμοποιούνται ευρύτατα στον Ελλαδικό χώρο σαν φυλαχτά και διακοσμητικά στοιχεία, από την προϊστορική Μινωική Κρήτη της 2ης χιλιετίας π.Χ, όπως επίσης και στην Μυκηναϊκή εποχή όπου τον συναντούμε ως  στολίδι στα διαδήματα των βασιλισσών των Μυκηναίων.

Στην κλασσική περίοδο, οι ρόδακες κοσμούσαν τις οροφές των ιερών της Αφροδίτης, των Ασκληπιείων, τις τοιχογραφίες σπιτιών αρχόντων και ήταν διάδημα της Άρτεμης και της Αφροδίτης.

Ρόδακας ήταν και η βάση του «Ήλιου της Βεργίνας» των Μακεδόνων Βασιλέων. Ο αρχαίος-ελληνικός ρόδακας είχε σχήμα μικρού ρόδου - τριαντάφυλλου, με ανοιγμένα και στρογγυλά στις άκρες τα φύλλα του, περιβάλλονταν από κύκλο και ήταν χαραγμένος πάνω σε πέτρα ή μάρμαρο ή από χρυσό.

Οι λεπτομέρειες, όπως το σχήμα και ο αριθμός των φύλλων του ρόδακα, ποικίλουν ανάλογα με την εποχή, ή τις δοξασίες.

Στον ιερό χώρο της Ελευσίνας συναντούμε κιονόκρανα με οκταπέταλο ρόδακα, που μάλλον σχετίζονται  με τον πλανήτη Αφροδίτη, όπως θα διαπιστώσουμε στην συνέχεια.

Στους ναούς της Αφροδίτης στην Ελλάδα αλλά και της Ishtar στην Μεσοποταμία (Βαβυλώνιους), υπάρχει ανάγλυφος ο οκταπέταλος ρόδακας. Σύμφωνα με τον Σουμεριακό μύθο, η Ishtar  κατέβηκε στον Άδη παραμένοντας εκεί για κάποιο διάστημα και μετά αναδύθηκε στην ζωή, ως ζωοδότρα.  Ως γνωστόν στον μύθο της Δήμητρας και της Περσεφόνης, η κόρη της Δήμητρας, απάγεται από τον Πλούτωνα στο βασίλειο των νεκρών.

Κάθε οκτώ χρόνια, η Γη και η Αφροδίτη πλησιάζουν μεταξύ τους.  Αυτή η οκταετής περιοδικότητα, αποτέλεσε το θέμα του αρχαιότερου αστρολογικού κειμένου στον κόσμο, τον δίσκο της Αφροδίτης από την Νινευϊ. Ήταν τμήμα μιας σειράς που ονομαζόταν Enuma Anu Enlil, το «Βιβλίο των Θεών του Ουρανού και της Γης»,  το οποίο χρονολογείται στο 17ο αιώνα π.Χ. 

Κατέγραψε αποτελεσματικά τις πέντε συνοδικές περιόδους της Αφροδίτης, δίνοντας μια σειρά δέκα οιωνών στην διάρκεια του οκταετούς κύκλου μέσω του σχεδίου εμφάνισης και εξαφάνισης της Αφροδίτης από το οπτικό πεδίο.

Ο πλανήτης Αφροδίτη γνωστός και ως Αποσπερίτης/Έσπερος και Αυγερινός ακόμα και ως Εωσφόρος- ο φέρων το φως. Ως πλανήτης είναι το πιο λαμπρό αντικείμενο στον ουρανό μετά τον Ήλιο και τη Σελήνη. Είναι ορατή με γυμνό μάτι από τη Γη. Μπορεί κανείς να τη δει είτε νωρίς το πρωί, πριν την ανατολή του Ηλίου, ή λίγο μετά τη δύση του Ηλίου.

Η θέα Αφροδίτη η θεά της ομορφιάς ταυτίζεται με τον πλανήτη Αφροδίτη. Ιερά της σύμβολα ήταν τα λευκά περιστέρια, ένα ζευγάρι περιστεριών έσερνε το άρμα της. Σύμβολά της ήταν επίσης το μήλο, η παπαρούνα, το άνθος της ροδιάς (σύμβολο γονιμότητας ), το τριαντάφυλλο, η μυρτιά (έτερο σύμβολο γονιμότητας) και η ανεμών,  σύμβολα που συναντούμε επίσης στα Ελευσίνια μυστήρια. 

Η  κατεξοχήν Θεότητα της Ομορφιάς και του κάλλους, ήταν η Αφροδίτη η οποία αναδύθηκε γυμνή από τον αφρό της θάλασσας. Η απόλυτη ομορφιά δεν χρειάζεται στολίδια, όπως και η αλήθεια πρέπει να είναι απόλυτη και γυμνή. Τέκνα της Αφροδίτης η Αρμονία και ο Έρως, ο Φιλοσοφικός Έρως.

Το κάλλος, η αγαθότητα, το αθάνατο πλήρωμα του θνητού όντος, είναι η αρχή της ομορφιάς, η αρχή του έρωτα και της επιθυμίας προς την θέαση και την ένωση με το Αγαθό. Στην αρχαία Ελληνική μυσταγωγική παράδοση η Αφροδίτη διακρίνεται στην Πάνδημο και την Ουράνια. Η μία, αρχαιότερη, ήταν η Ουρανία Αφροδίτη, κόρη του Ουρανού χωρίς μητέρα, και η άλλη ήταν η Πάνδημος, νεότερη, κόρη του Διός και της Διώνης, η «σκανδαλιάρα» θεά της ελληνικής μυθολογίας. 

Μεταξύ των δύο υπήρχε τεράστια διαφορά, ή διαφορετικά, «πανδήμω δ’ Αφροδίτη προς την ουρανίαν ουδέν κοινόν» (= τίποτα το κοινό μεταξύ Πανδήμου και Ουρανίας Αφροδίτης), κατά τον σοφιστή Ιμέριον (Φώτιος, «Βιβλιοθήκη», 243).

Στην αρχαία Κύπρο, όπως μαρτυρούν οι αρχαίες πηγές, είχε λατρευτεί ακριβώς η Ουρανία Αφροδίτη, η αγνή δηλαδή ουράνια θεότητα  του κόσμου. Εδώ η Αφροδίτη συμβολίζει την «τέλεια» (μακριά απ' τους περιορισμούς της ύλης) αγάπη. Η Πάνδημος Αφροδίτη αντιστοιχεί στο γνωστό συνήθη σαρκικό Έρωτα, ενώ η Ουράνια αντιστοιχεί στη «μυστικιστική» ενατένιση και ένωση με το «Όλον», στη «Θεία Αγάπη». Ο Πλάτων μας αποκαλύπτει σχετικά στο «Συμπόσιον» (210e-211b):

«Όποιος λοιπόν διαπαιδαγωγηθεί στην ερωτική τέχνη και μάθει να βλέπει σωστά τη μια μετά την άλλη τις διάφορες μορφές του ωραίου, όταν φθάσει στο τέρμα της ερωτικής μυσταγωγίας, θα αντικρίσει ξαφνικά ένα κάλλος αξιοθαύμαστο ― εκείνο ακριβώς το κάλλος χάριν του οποίου καταβλήθηκαν όλες οι προηγούμενες προσπάθειες… Αυτό το Ωραίο είναι κάτι αυθύπαρκτο, ενιαίο στη μορφή, αιώνιο· όλα τα άλλα ωραία πράγματα μετέχουν σ’ αυτό με τέτοιον τρόπο, ώστε ενώ εκείνα γεννιούνται και πεθαίνουν, αυτό ούτε αυξάνεται ούτε μειώνεται ούτε υφίσταται την παραμικρή αλλαγή. Όταν λοιπόν ανεβεί από τα φαινόμενα αυτού του κόσμου και αρχίσει να βλέπει το ίδιο το Ωραίο, έχει σχεδόν φθάσει στο τέλος»!

Συνοψίζοντας, ως Πάνδημος αντιπροσωπεύει τον γήινο και αισθησιακό έρωτα. Εκφράζει την αναπαραγωγική ανάγκη του ανθρώπου, τον  υγιή σεξουαλικό πόθο, τη ένωση ανάμεσα στον άνδρα και τη γυναίκα που διαιωνίζει τη ζωή.

Καθώς η Αφροδίτη ήταν πάντα μια πρωταρχική Θεά της γονιμότητας και της βλάστησης, ο λαός τη φαντάστηκε και τη λάτρεψε ως μια πανέμορφη Θεά που είχε πολλούς εραστές. Κι έτσι, μέσα από διάφορες τελετές και πρακτικές, επέφερε τη γονιμότητα σε όλους τους τομείς της ζωής του. 

Μυθολογικά σύζυγος της Αφροδίτης είναι ο Ήφαιστος, Θεός του ηλιακού και υποχθόνιου πυρός, κατασκευαστής όπλων και εργαλείων, σύμβολο διάνοιας και δημιουργίας. Σε ένα εσωτερικό κλειδί η ένωσή τους συμβολίζει την κάμινο, όπου η φωτιά σφυρηλατεί το πιο θαυμαστό από όλα τα έργα: την Ομορφιά. Όμως, δίπλα στην Αφροδίτη συναντάμε και τον Άρη, πότε σύζυγο και πότε εραστή, αναλόγως  της εκδοχής του μύθου.

Ο Άρης θεός του πολέμου και του φωτός, σύμβολο της βούλησης και του νόμου, ο Άρης ενώνεται με την Αφροδίτη. Καρπός του έρωτά τους, τέκνο του πολέμου και της αγάπης, είναι η Αρμονία. Και έτσι, συνεχίζουμε σταδιακά τη μικρή μας κατάδυση στα βάθη που γέννησαν την πιο εσωτερική όψη της Αφροδίτης που ονομάζεται Ουράνια

Πρόκειται για την αρχέγονη Θυγατέρα που σαν όμορφο μαργαριτάρι γεννήθηκε από το κοχύλι της θάλασσας.Αναδύθηκε εξαγνισμένη και αναγεννημένη μέσα από τα αφρισμένα ύδατα κρατώντας έναν καθρέφτη που επέτρεπε στον μυημένο στα Μυστήρια να γνωρίσει την αλήθεια του Όντος. 

Είναι η μήτρα των αρχετύπων, των ιδεών, η κρυμμένη αιτία των υψηλών συναισθημάτων και η αφορμή των ευγενών δράσεων. Είναι ο Έρωτας που δημιουργεί τους κόσμους και η Αγάπη που συντηρεί την ουσία τους. Είναι η Ομορφιά που εμψυχώνει και η Αρμονία που ενώνει. Αν, λοιπόν, κατανοήσουμε την ουσία της Θεάς και αποδεχτούμε το μυστήριο της, τότε θα έχουμε την ευκαιρία να εξυψωθούμε από τον ανθρώπινο έρωτα στην αιώνια αγάπη, από την Πάνδημο στην Ουράνια Αφροδίτη.

Και οι δύο όψεις είναι σημαντικές, όμως πρέπει να τις εναρμονίσουμε μέσα μας. Τότε μόνο θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για την αληθινή Αγάπη που προσφέρει από αφθονία, τον αληθινό Έρωτα που ελκύει κοντά μας ό,τι πιο υψηλό έχουμε ονειρευτεί, την αληθινή Ομορφιά που πρέπει να ανακαλύψουμε γύρω μας και την αληθινή Αρμονία που τα κρατάει όλα αυτά ενωμένα. 

Και έτσι, θα ανακαλύψουμε τη μαγεία της Αφροδίτης που μας εξυψώνει από το καθημερινό στο υπερβατικό σαν ένα αέρινο άγγιγμα αιωνιότητας κι ένα μεθυστικό άρωμα αθανασίας

Στον Πλάτωνα και τον Πλωτίνο, είναι απαραίτητη μία φιλοσοφική προπαίδευση, κάθαρση και ένα μυσταγωγικό βίωμα για τη θέαση του Ουράνιου Κάλλους.

Σύμφωνα με την Πλωτίνο η επιθυμία της ψυχής, να στραφεί από τον αισθητό κόσμο στο εσωτερικό της και από εκεί στην «θέωση», γεννά τον «Θείο έρωτα»

Ο έρωτας της ανθρώπινης ψυχής ως εκστατική δύναμη άγει την ψυχή από την έλλειψη στην επιθυμία για την θέαση του υπέρτατου κάλλους, από το «ἐλλεῖπον» στο «πληροῦσθαι» που γεννά «τὴν ἐνέργειαν τὴν πρὸς τὸ ἀγαθόν»

Έρωτας είναι το Αγαθό που με τις ιδιότητες της καλοσύνης και της ομορφιάς υπάρχει μέσα στον κόσμο, έρωτας είναι και η επίπονη προσπάθεια φανέρωσης του Αγαθού στην ψυχή των όντων. Έρωτας είναι η έφεση της ανθρώπινης ψυχής προς το καλύτερο και το ωραιότερο.

Για τον νέο Πλατωνικό φιλόσοφο,  χρέος κάθε ανθρώπου είναι να ξεπεράσει καθετί υλικό, φθαρτό και περιορισμένο για να υπερβεί τα όρια της ανθρώπινης συνείδησης και να ενωθεί με το Θείο. Ο δρόμος της Ομορφιάς ή αλλιώς ο δρόμος του Εραστή είναι ένας από τους δρόμους που μπορεί να ακολουθήσει η Ψυχή για να ελευθερωθεί και να ακολουθήσει την πραγματική, αιώνια φύση της.

Εφόσον η ψυχή είναι εγκλωβισμένη μέσα στον αισθητό κόσμο, και άρα μέσα στις μορφές, αυτό που πρέπει να κάνει είναι να αναζητήσει τις ολοκληρωμένες μορφές (ο-μορφές) και όχι τις ατελείς (ά-σχημες= ασχημάτιστες) και να προσπαθήσει να τις μιμηθεί, να ενωθεί μαζί τους, να τις αγαπήσει. 

Αυτή την αγάπη για την ομορφιά, για το ωραίο, η ψυχή τη βιώνει μέσω της τέχνης ως δημιουργία και την απολαμβάνει ως τέτοια, διανοίγεται προς τον κόσμο του ωραίου, του τέλειου και ολοκληρωμένου πνεύματος. Η βίωση του Ωραίου όταν η ψυχή εκτίθεται σε τέτοιου είδους όμορφα θεάματα, συγκινήσεις, συναισθήματα, εξευγενίζεται και γίνεται εράσμια (άξια του έρωτα).

Για να γίνει αυτό όμως θα πρέπει η ψυχή να είναι εξαγνισμένη και προετοιμασμένη να δεχτεί αυτό το υψηλό κάλεσμα του Ουράνιου Έρωτα. Πρόκειται για την ανύψωση της ψυχής. Διαφορετικά, η τάση αυτή θα λοξοδρομήσει και θα πέσει από το βάρος των παθών και των ενστίκτων στη  ύλη. Το αποτέλεσμα θα ήταν καταστροφικό για την ψυχή εφόσον η  αγάπη αυτή θα εκφραζόταν στις υλικές μορφές καθαυτές και όχι σε αυτό που κατοικεί μέσα τους, στην ωραιότητα της ιδέας που τις γέννησε. 

Θα είχαμε λοιπόν μια μορφή λαγνείας που όχι μόνο δεν απελευθερώνει την ψυχή, αλλά αντίθετα, τη βουλιάζει ακόμα πιο βαθιά στην υλική της φυλακή.

Η ψυχή ανυψώνεται για να συναντήσει το κοσμικό κάλλος, δηλαδή τον ίδιο τον εαυτό της στην τελειότερη του μορφή, καθότι είναι η επιθυμία και ο σκοπός της να αφήσει κάθε τι αισθητό, και να μετατραπεί σε ανώτερη μορφή. Όσο απομακρύνεται από τον αισθητό κόσμο, και πλησιάζει τη Θεία Γνώση, τόσο έρωτα δέχεται αλλά και εκπέμπει. 

Για τον Πλωτίνο, όταν ο έρωτας δεν εκπέμπεται από την ψυχή προς τον ανώτερο κόσμο και τις ανώτερες του μορφές, τότε ουσιαστικά εγκλωβίζεται στον εαυτό της ψάχνοντας προβολές στον αισθητό κόσμο κι έτσι το αντικείμενο του πόθου είναι τα υλικά σώματα, τα οποία σε σχέση με τις ανώτερες μορφές τους είναι α-σχημάτιστα, ημιτελή, άσχημα, δηλαδή πολύ μακριά από την αρχετυπική Ομορφιά.

Τον Πλωτίνο δεν τον απασχολούσαν τα εξωτερικά γνωρίσματα του ωραίου αλλά τα αίτια αυτού που κατοικεί μέσα τους και που προκάλεσε τη γέννησή τους στην ύλη. Η ωραιότητα εκφράζεται στην ύλη ανάλογα με τον βαθμό διείσδυσης της πνευματικής αρχής (του αρχετύπου) στα υλικά σώματα.

Καθρέφτισμα αυτής της διαδικασίας είναι η δημιουργία ενός ωραίου σώματος, μιας ωραίας εικόνας, ακόμα και ωραίων συναισθημάτων, ιδεών, καταστάσεων, συμπεριφοράς, λόγων, ήχων, συνειδητοποιήσεων. 

Η καλλιέργεια μιας όμορφης ψυχής, για τον Πλωτίνο απαιτεί επαφή με τις τέχνες, με τη φιλοσοφία, με τις επιστήμες, δηλαδή να έρχεται σε επαφή με όμορφες εικόνες, σώματα, ιδέες που όμως μέσα τους κατοικεί η πρωταρχική Ωραιότητα:

«Την ψυχή την κοιτάζεις εκείνων που πράττουν ωραία έργα! Και θα μπορούσες να δεις την ωραιότητα που έχει η αγαθή ψυχή; Αν επιστρέψεις στον εαυτό σου και την κοιτάξεις.»

Ταυτόχρονα όμως για να καταφέρει ο άνθρωπος να βιώσει τον θείο έρωτα, την πνευματική ηδονή της ένωσης με το αρχέτυπο, θα πρέπει να αναζητήσει την ομορφιά και στις νοητικές πνευματικές ρίζες των πραγμάτων. Η αρετή, η δικαιοσύνη, η ανδρεία, η σωφροσύνη είναι υπεύθυνες για την ομορφιά. Πολλές φορές όμως, αυτός ο πλούτος είναι αναμεμειγμένος με την ασχήμια, όπως ο χρυσός που είναι ανάμεικτος με τη σκουριά. 

Αυτός είναι ο αγώνας του φιλοσοφικού Εραστή, να αποκαλύψει την Ομορφιά των πραγμάτων γύρω του αλλά και μέσα του. Αγωνίζεται ενάντια στην ασχήμια που ενυπάρχει μέσα στη δεύτερη φύση της ψυχής του, ενάντια στα πάθη της, στις αδυναμίες της, στις εξαρτήσεις και στα απωθημένα για να την εξαγνίσει και να την υψώσει στο φως του θείου Έρωτα, μέχρι να απελευθερωθεί πλήρως από τον αισθητό κόσμο και να ενωθεί με το κοσμικό κάλλος, να μεταμορφωθεί η ίδια σε κάλλος για να πλέει μέσα στην αιώνια πληρότητα. Αυτή είναι η ύψιστη ηδονή για τον Πλωτίνο και το πραγματικό αντικείμενο του πόθου.

Ο άνθρωπος από τη φύση του έχει ανάγκη να ερωτεύεται, για να μπορέσει να εκφράσει από μέσα του την ομορφιά της ψυχής του. Είναι μια ανάγκη πνευματικής επιβίωσης για τον άνθρωπο, ο οποίος όμως συχνά παρεκκλίνει και τείνει να θεοποιεί την ύλη στις διάφορες εκφάνσεις της και να ερωτεύεται επιφανειακά και εγωιστικά, μόνο για να κατακτήσει για τον εαυτό του μια περιοχή και να κατέχει μια ιδιοκτησία. 

Ο κίνδυνος του εραστή είναι να παρασυρθεί από την εξωτερική ομορφιά του αντικειμένου ή από τα πάθη που αυτό του διεγείρει και να το θέλει για τον εαυτό του σαν ένα συνεχόμενο ναρκωτικό.

Αυτή είναι μια αντίθετη πορεία από την πορεία του Θείου Έρωτα που είναι μια απελευθέρωση, ένα δόσιμο, μια πορεία από μέσα προς τα έξω, ενώ ο γήινος έρωτας εγκλωβίζει ακόμα περισσότερο τον άνθρωπο μέσα στη φυλακή του εγωισμού του, ωθώντας τον να πάρει σαν άρπαγας από έξω για να το βάλει μέσα. 

Ο έρωτας πάνω από όλα είναι ένωση, άνοιγμα, δόσιμο και ελευθερία. Και αυτός είναι ο προορισμός της ψυχής, όπως μας λέει ο αιώνια ερωτευμένος με το Άπειρο, ο Πλωτίνος.

Πώς θα δεις τώρα τι ομορφιά έχει μια καλή ψυχή;, αναρωτιέται ο Πλωτίνος, Και μας αποκαλύπτει (Εν. Περὶ τοῦ καλοῦ 1, 6, 8-9):

«Αποσύρσου στον εαυτό σου και κοίτα· και αν δεις τον εαυτό σου να μην είναι ακόμη ωραίος, όπως ο δημιουργός του αγάλματος που πρέπει να γίνει ωραίο αφαιρεί, λαξεύει, λειαίνει και καθαρίζει μέχρις ότου φανεί πάνω στο άγαλμα ένα ωραίο πρόσωπο, έτσι και συ αφαίρεσε τα περιττά και ίσιωσε τα στραβά, και όσα είναι σκοτεινά κάνε τα να γίνουν λαμπρά καθαρίζοντάς τα, και μην πάψεις να σμιλεύεις το άγαλμά σου, έως ότου λάμψει πάνω του η θεόμορφη λαμπρότητα της αρετής, ώσπου να δεις «τη σωφροσύνη σε ιερό βάθρο ανεβασμένη.

Αν έχει γίνει αυτό και το είδες, και ενώθηκες καθαρός με τον εαυτό σου, χωρίς ούτε τίποτα να σε εμποδίζει να γίνεις έτσι ενιαίος, ούτε να έχεις μαζί σου τίποτε άλλο αναμεμιγμένο μέσα σου, αλλά έχεις γίνει ο ίδιος ολόκληρος μόνο φως αληθινό, που ούτε σε μέγεθος μετριέται, ούτε σε κανένα σχήμα περικλείεται ώστε να ελαττωθεί, ούτε πάλι αυξάνει σε όγκο από έλλειψη ορίων, αλλά επεκτείνεται παντού απροσμέτρητο, ως κάτι μεγαλύτερο από κάθε μέτρο και ανώτερο από κάθε ποσό· αν δεις τον εαυτό σου να έχει γίνει αυτό, αφού θα έχεις γίνει πια όραση ο ίδιος, έχοντας εμπιστοσύνη στον εαυτό σου, χωρίς να χρειάζεται να σου δείξει κανείς, εφόσον θα έχεις ήδη ανέβει, προσήλωσε το βλέμμα σου και κοίταξε. Διότι μόνον αυτό το μάτι βλέπει τη μεγάλη Ομορφιά.

Ενώ αν κανείς προσπαθήσει να φτάσει στη θέαση αυτή με μάτια θολωμένα από τις κακίες και χωρίς να έχει καθαρθεί, ή όντας αδύναμος, μη μπορώντας από δειλία του να δει αυτά που είναι πολύ λαμπρά, δεν βλέπει τίποτα, έστω και αν κάποιος άλλος του δείξει πως αυτό που θα μπορούσε να δει βρίσκεται πλάι του. Γιατί αυτό που βλέπει είναι συγγενικό με αυτό που βλέπεται, και πρέπει να στραφεί στη θέαση του αφού πρώτα έχει γίνει όμοιο μ᾽ εκείνο. Αφού ποτέ κανένα μάτι δεν θα μπορούσε να δει τον ήλιο αν δεν ήταν ηλιόμορφο, ούτε η ψυχή μπορεί να δει το Ωραίο, αν δεν έχει πρώτα γίνει ωραία η ίδια».

Σχετίζεται λοιπόν ο ρόδακας με την πορεία της ψυχής και την Ουράνια Αφροδίτη;  Ίσως τα Ελευσίνια μυστήρια να διακρίνονταν στα Μικρά της Πανδήμου Αφροδίτης και στα Μεγάλα της Ουράνιας Αφροδίτης, αυτό όμως αποτελεί απλά μία εικασία. Κανείς δεν γνωρίζει τι πραγματικά συνέβαινε στα Ελευσίνια μυστήρια.

Αυτό που γνωρίζουμε είναι πως αργότερα οι Αλχημιστές έκαναν συχνά παραλληλισμούς ανάμεσα στο Ρόδακα και την Φιλοσοφική Λίθο, η οποία επενεργεί όχι μόνο στην μεταστοιχείωση των μετάλλων, αλλά και στην μετουσίωση του ανθρώπου και κάθε μορφή ζωής.

----

Βιβλιογραφία: 

Εννειάδες Πλωτίνου, εκδ. Κάκτος. Decharme, P. (2011). Ελληνική μυθολογία, Τόμος Α. Αθήνα: Εκδόσεις Μέρμηγκα.Ησίοδος (εκδ.2007). Θεογονία. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαδήμα Mascetti, Manuela Dunn (1990). To τραγούδι της θεάς Εύας. Αθήνα: Εκδόσεις Γκοβοστή. Χρονικά Αισθητικής , τεύχος 17ος- 180ος, Εκδόσεις Μιχελή, Άρθρο: Η θεωρία του Πλωτίνου για το ωραίο ως μία πηγή της Βυζαντινής αισθητικής, V. V. Bychkov. Εισαγωγή στη Φιλοσοφία, τόμος Γ, Ιωάννου Ν. Θεοδωρακόπουλου.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: