Η Ελλάδα, ως κληρονόμος μιας μεγαλειώδους αρχαιότητας, συχνά στρέφεται στους προγόνους της και στα έργα τους. Ωστόσο, είναι κρίσιμο να αποφεύγουμε την ωραιοποίηση και τη μεταφορά του τρόπου ζωής και σκέψης των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων στο σήμερα με έναν τρόπο που παραβλέπει τη χρονική και κοινωνική απόσταση. Τέτοιες πρακτικές οδηγούν σε έναν ιστορικό αναχρονισμό που δεν μας βοηθά να κατανοήσουμε την ουσία της φιλοσοφικής τους σκέψης.
Στον αντίποδα, ο θεμέλιος λίθος της αρχαίας Ελληνικής ελληνικής φιλοσοφίας, ο «λόγος», απαιτούσε την ανάπτυξη του σκεπτόμενου ανθρώπου. Σήμερα, όμως, συχνά υποκύπτουμε στην ημιμάθεια, τη συνωμοσιολογία έχοντας αντικαταστήσει στην γνώση με την γνώμη. Αυτή η τάση οφείλεται, εν μέρει, στην προσπάθεια ορισμένων να αναβιώσουν το αρχαίο μεγαλείο χωρίς επαρκές γνωσιολογικό και ιστορικό υπόβαθρο. Αντί να εμβαθύνουμε στις φιλοσοφικές, καλλιτεχνικές και πνευματικές αξίες των αρχαίων, προτιμούμε ευκολότερες, αλλά ρηχές συνδέσεις με το παρελθόν.
Η γνώση στην αρχαία Ελλάδα είχε μια συλλογική διάσταση. Αν και συχνά εκπροσωπούνταν από μεμονωμένους στοχαστές ή φιλοσοφικές σχολές, η διάδοσή της αποσκοπούσε στο κοινό καλό. Σε αντίθεση με άλλους λαούς, η αρχαία Ελλάδα ανέδειξε μια δυναμική κοινωνία που γέννησε τη δημοκρατία, τις επιστήμες και το θέατρο. Σήμερα, ωστόσο, ο ατομισμός και η απαξίωση κυριαρχούν, διαβρώνοντας την κοινωνική συνοχή και την πρόοδο.
Η ενασχόληση με την αρχαιότητα είναι άσκοπη αν περιορίζεται σε μια νεκρή προγονολατρεία. Αντίθετα, μπορεί να γίνει εποικοδομητική όταν στοχεύει στη διαμόρφωση ενός τρόπου σκέψης που επηρεάζει τη σύγχρονη καθημερινότητα και προάγει τη ζωή των συνανθρώπων μας.
Η μελέτη φιλοσόφων όπως ο Επίκουρος, ο Πλάτων, ο Ηράκλειτος και ο Πυθαγόρας δεν αποσκοπεί μόνο στην κατανόηση του παρελθόντος, αλλά στην αφομοίωση των διδασκαλιών τους για την καλλιέργεια της σκέψης και του βίου μας.
Η φιλοσοφία δεν είναι απλώς μια μορφή ψυχοθεραπείας. Είναι ένας οδηγός για μια πληρέστερη πνευματική αντίληψη και μια νέα κοσμοθέαση. Φιλοσοφώ σημαίνει προσπαθώ να είμαι ελεύθερος στο πεδίο της σκέψης. Η πληροφορία είναι αποσπασματική γνώση, ενώ η γνώση είναι η ικανότητα σύνθεσης δεδομένων. Η σοφία, τέλος, έγκειται στη διαρκή αμφισβήτηση των πορισμάτων μας.
Οι αρχές της Αρμονίας, της Ισορροπίας και του Μέτρου, που χαρακτήριζαν την αρχαία ελληνική τέχνη και αρχιτεκτονική, μπορούν να αποτελέσουν οδηγό για έναν πιο βιώσιμο και ολιστικό κόσμο. Ο σχεδιασμός των πόλεων και οι κοινωνικές δομές της αρχαιότητας μπορούν να μας διδάξουν πώς να επαναφέρουμε την Ομορφιά και την Καλοκαγαθία στην κοινωνία μας.
Παράλληλα, οι σχέσεις μας με τη φύση δεν μπορούν να συνεχίσουν να βασίζονται στην εκμετάλλευση. Η λογική του ιδιοτελούς κέρδους πρέπει να αντικατασταθεί από τη συνεργασία, την εναρμόνιση και τη συνύπαρξη για το κοινό καλό. Είναι εντυπωσιακό ότι οι ανθρώπινες κατασκευές ζυγίζουν πλέον περισσότερο από όλη τη ζωή στον πλανήτη.
Αν σκεφτούμε τη βαρύτητα των ανθρωπίνων κατασκευών σε σχέση με τη ζωή στον πλανήτη, θα διαπιστώσουμε κάτι σοκαριστικό: ό,τι υλικό έχει παράξει ο άνθρωπος στην ιστορία του ζυγίζει περισσότερο από όλη τη ζωή στον πλανήτη! Τα τσιμέντα, τα σκουπίδια, τα πλαστικά… όλα αυτά πλέον ζυγίζουν πολύ περισσότερο από ολόκληρη τη ζωή (φυτών και ζώων) στον πλανήτη!
Αν ζυγίζαμε ό,τι έχει ζωή πάνω στον πλανήτη δίχως τις ανθρώπινες κατασκευές, το 85,5% του βάρους θα ήταν αυτό των φυτών! Τα ζώα και οι άνθρωποι φτάνουν μόλις το 0,3%. Τα μανιτάρια ζυγίζουν 4 φορές περισσότερο από όλα τα είδη του ζωικού βασιλείου, και το υπόλοιπο είναι μικροοργανισμοί.
Αυτή η ανισορροπία υπογραμμίζει την ανάγκη για έναν νέο πολιτισμό που θα επανασυνδέσει τον άνθρωπο με τις αρχές της φύσης. Χρειάζεται να δημιουργήσουμε έναν κόσμο βασισμένο στις αρχές της Αρμονίας, της Ισορροπίας και του Μέτρου. Έναν κόσμο όπου το Φως θα διαμορφώσει μια κοινωνία που τιμά τον άνθρωπο, τη φύση και την πνευματική εξέλιξη. Όπως έλεγε ο Πλάτων:
- «Απ’ όλα τα αγαθά που κατέχει ο άνθρωπος, το πιο ιερό, μετά τον Θεό, το πιο οικείο, είναι η ψυχή»!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου