Σύμφωνα με την Οδύσσεια, όταν ο Οδυσσέας επιστρέφει στην Ιθάκη, βρίσκει τους 108 μνηστήρες της Πηνελόπης να ξοδεύουν την περιουσία του. Ο Οδυσσέας μαζί με τον γιο του Τηλέμαχο, τον πιστό του οικόεργο Εύμαιο και τον βοσκό Φιλοήτειο, εξοντώνουν τους μνηστήρες.
Η Οδύσσεια, σε ένα βαθύτερο εσωτερικό και αλληγορικό επίπεδο, όπως έχω αναφέρει στο παρελθόν, ίσως αποτελεί μια μέθοδο αυτοανακάλυψης και αυτογνωσίας, και μπορεί να ερμηνευθεί ως εξής:
Ο Οδυσσέας θα μπορούσε να συμβολίζει τις πράξεις του ανθρώπου κατά τη διάρκεια του βίου του· συμβολίζει το συνειδητό μέρος του ανθρώπου, τις πράξεις, την κρίση και τις αποφάσεις που λαμβάνονται καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής, ενώ η περιπλάνησή του αντικατοπτρίζει την αναζήτηση, την περιπέτεια και τη μάχη για την επίτευξη της ολοκλήρωσης και της αυτογνωσίας.
Η Πηνελόπη θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως σύμβολο της ψυχής· εκπροσωπεί την καθαρότητα, την εσωτερική ομορφιά και την αυθεντική ουσία του ανθρώπου – τη ψυχή, καθώς ο εσωτερικός της χώρος, δηλαδή ο οίκος, μετατρέπεται σε σφαίρα όπου διαδραματίζονται οι πιο βαθιές ψυχικές διεργασίες.
Οι μνηστήρες, από την πλευρά τους, θα μπορούσαν να συμβολίζουν τα ενστικτώδη στοιχεία και πάθη του ανθρώπου· υπό αυτήν την ερμηνεία, αντιπροσωπεύουν τις ακατέργαστες, ανεξέλεγκτες δυνάμεις μέσα στον άνθρωπο – τα ένστικτα, τα πάθη, τις φοβίες και τις αρνητικές τάσεις που επιδιώκουν να επηρεάσουν ή και να κατακλύσουν την ψυχή.
Όπως οι μνηστήρες εισβάλλουν στο σπίτι της Πηνελόπης, έτσι και τα ακατέργαστα ένστικτα διεισδύουν στην ψυχική οργάνωση, προκαλώντας αναστάτωση και αταξία, ενώ οι φόβοι που δεν έχουν αναγνωριστεί ή επεξεργαστεί εμφανίζονται ως καταστροφικές δυνάμεις, απειλώντας να καταστρέψουν την εσωτερική αρμονία· όταν δεν ελέγχονται από τη λογική και την αυτοσυγκράτηση, μπορούν να λειτουργήσουν καταστροφικά, όπως οι μνηστήρες που προσπαθούν να κατακτήσουν το έδαφος της ψυχής.
Η μάχη και η εξόντωση των μνηστήρων μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία αυτογνωσίας, διότι ο Οδυσσέας, μέσα από την επιστροφή του και την τελική μάχη, συμβολίζει την εσωτερική προσπάθεια του ανθρώπου να αντιμετωπίσει και να υπερνικήσει αυτά τα ενστικτώδη στοιχεία. Η πράξη της εξόντωσης δεν είναι μόνο φυσική αλλά και ψυχολογική, καθώς με την εξάλειψη των μνηστήρων επαναφέρει την τάξη στον οίκο της ψυχής, επιτρέποντας την αληθινή εσωτερική αρμονία και την αυτοεκπλήρωση.
Αυτή η διαδικασία αποτελεί ένα απαραίτητο βήμα προς την αυτογνωσία, αφού απαιτεί την αναγνώριση και καταπολέμηση των σκοτεινών πλευρών της φύσης μας. Ακόμα και αν, σε μια πιο μαρκαρισμένη ανάγνωση, οι μνηστήρες «εξοντώνονται», μπορούμε να τους ερμηνεύσουμε και ως μια μεταφορική διαδικασία, μέσω της οποίας το άτομο μαθαίνει να αναγνωρίζει τις αρνητικές του τάσεις και να τις ενσωματώνει με τέτοιο τρόπο ώστε να μην κυριαρχούν στον εσωτερικό του κόσμο.
Σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία, ο δρόμος προς την αυτογνωσία δεν είναι μόνο εξωτερικός αλλά και εσωτερικός· ο άνθρωπος πρέπει να αντιμετωπίσει τις σκοτεινές, ακανόνιστες δυνάμεις που κατοικούν μέσα του – τα ένστικτα, τα πάθη και τους φόβους – ώστε να ανακτήσει την ισορροπία και να ολοκληρώσει την ψυχική του εξέλιξη. Με άλλα λόγια, ο Οδυσσέας δεν επιστρέφει μόνο για να επαναφέρει μια εξωτερική τάξη, αλλά για να καθαρίσει και να επαναφέρει την εσωτερική πραγματικότητα της ψυχής (της Πηνελόπης), καταπολεμώντας τα στοιχεία που απειλούν την αληθινή του ταυτότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου