«Αυτός ο τόπος δεν είναι η Ελλάδα μου»

«Όταν ένα έθνος εκτιμάει κάτι περισσότερο από την ελευθερία, θα χάσει την ελευθερία του. Και η ειρωνεία: αν αυτό το κάτι είναι οι ανέσεις ή το χρήμα, θα τα χάσει κι αυτά».

Σήμερα το πρωί στις 07’30 (πριν λίγες ώρες) μετέφερα με το αυτοκίνητο την σύζυγο μου στην εργασία της , λόγω της ελλείψεως μεταφορικού μέσου εξαιτίας των απεργιών και των στάσεων εργασίας στα Μ.Μ.Μ. 

Η διαδρομή απαιτούσε να περάσουμε από το κέντρο της Αθήνας και την πλατεία Συντάγματος.Η μέρα μουντή, η ατμόσφαιρα ακόμα αποπνικτική από τα δακρυγόνα, τα πεζοδρόμια ξηλωμένα, σκουπίδια παντού όσα δεν είχαν καεί, αλλά και μαυρίλα από τους καμένους κάδους με τα σκουπίδια που είχαν κάψει οι γνωστοί άγνωστοι …

 Οι στάσεις λεωφορείου και τα εκδοτήρια εισιτηρίων σπασμένα, η σκοπιά του εύζωνα στο μνημείο του αγνώστου στρατιώτη που εχθές το βράδυ κάηκε ξανά, είχε αντικατασταθεί…Οι πολίτες με βήμα γοργό, με βλέμμα κενό και αβέβαιο και με μαντήλια στο πρόσωπα για να προφυλαχθούν από την νοτισμένη με τα δακρυγόνα ατμόσφαιρα έμοιαζαν χαμένοι. 

Στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία πούλμαν επιβίβαζαν εσπευσμένα τους τρομοκρατημένους τουρίστες για να απομακρυνθούν από την εμπόλεμη ζώνη…Ομάδες των Μ.ΑΤ, κρυμμένες σε στενά σε αναμονή…Η εικόνα της Ελλάδας του σήμερα, πολύ φοβάμαι όμως και η εικόνα της Ελλάδος του αύριο…Έχω την αίσθηση πως αργήσαμε να ξυπνήσουμε από την Νιρβάνα μας. Τώρα πια όσο και μεγαλειώδεις να είναι οι διαδηλώσεις, το μνημόνιο το οποίο έχει υποθηκεύσει την Εθνική μας κυριαρχία οριστικά και αμετάκλητα, έχει υπογραφεί.Η αντίσταση θα έπρεπε να είχε αρχίσει πριν την υπογραφή του επαίσχυντου μνημονίου.Τώρα πια όποιος και να αναλάβει την εξουσία (και φυσικά δεν θα είναι ένα μόνο κόμμα) ο δρόμος είναι μονόδρομος. 

Όλες οι επιλογές είναι εξίσου κακές, ίσως απλά κάποιες να είναι απλώς χειρότερες.Είμαστε υπό κατοχή, είμαστε οι επαίτες της Ευρώπης δίχως αξιοπρέπεια και όχι μόνο… 

Το χειρότερο είναι πως συνήθως όταν σε μία χώρα υπάρχει η οικονομική καταστροφή, δεν αργεί να έρθει και η Εθνική καταστροφή με διαμελισμό της χώρας. Πάρτε για παράδειγμα τι ήταν η πρώην Σοβιετική ένωση πριν, και τι απέμεινε από αυτήν στην σημερινή Ρωσία.Εμείς βρισκόμαστε σε μία γειτονία δίχως συμμαχίες (ίσως μόνο την Σερβία), και με την Τουρκία με ξεκάθαρα ηγεμονικό πλέον ρόλο, με όραμα αναβίωσης του Νέο Οθωμανισμού…

Η πολιτιστική επέλαση έχει ήδη ξεκινήσει, με τον καταιγισμό των Τούρκικων σήριαλ στην Ελληνική τηλεόραση.Το πιο ανησυχητικό είναι πως η απώλεια του μέλλοντος οδηγεί στο παρελθόν, στην αναγέννηση του εθνικισμού του ρατσισμού και του θρησκευτικού φανατισμού. Σε τέτοιες περιόδους ακόμα και η Δημοκρατία τίθεται υπό αμφισβήτηση.

 Επιστρέφοντας σπίτι έλαβα σε ηλεκτρονικό μήνυμα το τελευταίο ιδιόχειρο σημείωμα του Γεώργιου - Αλέξανδρου Μαγκάκη λίγες ημέρες πριν φύγει από τη ζωή, και που αποτέλεσε την αφορμή για την καταγραφή αυτών των σκέψεων. 

Έγραψε λοιπόν ο Αλέξανδρος Μαγκάκης : «Αυτός ο τόπος δεν είναι η Ελλάδα μου. Σαλπάρω ήρεμος για τον άλλο κόσμο. Αυτόν που αφήνω πίσω μου σίγουρα δεν είναι πια η Ελλάδα μου. Αυτός είναι άλλος τόπος με ανθρώπους άλλης φυλής. Δεν με αφορούν. Τι θέλω εγώ ανάμεσά τους; Να 'στε όλοι καλά. Στον τάφο μου να γράψετε: Αντιστάθηκε το 1941-1944 στη ναζιστική κατοχή, το 1967-1974 στη στρατιωτική δικτατορία και το 1989-1996 στην ηθική σήψη. Μετά, στην πλημμύρα του άνοου, δεν υπάρχει αντίσταση και το μετά από την πλημμύρα αυτή δεν υπάρχει πια».
 
Επίκαιρα επίσης τα λόγια του από το κελί του στις φυλακές του Κορυδαλλού, τον Φεβρουάριο του 1971. Στρέφει το μυαλό του στην Ευρώπη και, εκτός από την προσμονή βοήθειας, προχωρά, αρκετά προφητικά, και σε σκέψεις για το μέλλον. «Γράμμα από τη φυλακή για τους Ευρωπαίους»:«Τρέμουμε για την τύχη της χώρας μας, που τη λέμε Ευρώπη. Γιατί ξέρουμε πως σ' αυτήν κρατιέται η ελπίδα και πως γι' αυτόν το λόγο απειλείται. Είναι πολύ επικίνδυνο να συντηρείς την ελπίδα του ανθρώπου. Της Ελλάδας η υποδούλωση τι άλλο νόημα έχει; Φτιάξανε προγεφύρωμα. Άλλο ένα δίπλα σ' εκείνα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. 

Φοβούνται την Ευρώπη. Αυτήν την βασανισμένη νερομάνα ιδεών. Στα παμπάλαια χώματά της υπάρχουν πάντα οι σπόροι τους. Οι απλοί της άνθρωποι τους συντηρούνε μέσα στον κόρφο τους μ' αυτήν την τόσο αυτονόητη εδώ ανησυχία του πνεύματος. Σωστά την φοβούνται οι δήθεν πάμπλουτοι και πάνοπλοι. Εδώ, όταν λέμε για άνθρωπο, καταλαβαίνουμε νόημα. Αυτό που τον κάνει να είναι το μέτρο για όλα τα πράγματα. Αυτή η πιο παλιά, η πιο σοφή και η πιο εκρηκτική μας σκέψη. Γι' αυτήν τη σκέψη φοβούνται την Ευρώπη. Ξέρουνε πως κάποτε αναπόφευκτα θα παίξει το ρόλο της. Έτσι κι εμείς φοβόμαστε σήμερα γι' αυτήν. Αυτήν έχουμε έγνοια. Εμείς, τα πιο αδύναμα πλάσματα. Κι όμως αυτό δεν είναι καθόλου αστείο». 


 

Ο Νάρκισσος και το χαμένο Ελληνικό «Κάλλος»

Το ερώτημα που ταλανίζει το τελευταίο χρονικό διάστημα τους Έλληνες με αφορμή την οικονομική αλλά και θεσμική κρίση της χώρας, είναι το «πως στο καλό τα καταφέραμε έτσι;»
 
Για κάποιους (λίγους) βέβαια, το σημερινό τέλμα δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Κωνσταντίνος Π. Καβάφης:

 «Εκ των μελλόντων οι σοφοί τα προσερχόμενα αντιλαμβάνονται. Η ακοή αυτών κάποτε εν ώραις σοβαρών σπουδών ταράττεται. Η μυστική βοή τους έρχεται των πλησιαζόντων γεγονότων. Και την προσέχουν ευλαβείς. Ενώ εις την οδόν έξω, ουδέν ακούουν οι λαοί».  

Από καιρό με απασχολούσε το όφελος της ενασχόλησης με την ιστορία και την φιλοσοφία, όταν το παρόν και το μέλλον φαντάζει εξαιρετικά δυσοίωνο. Το συμπέρασμα ήταν πως η γνώση της ιστορίας και τα μαθήματα που αυτή μας προσφέρει, είναι απαραίτητα για οποιοδήποτε υπεύθυνο πολίτη οποιασδήποτε χώρας (πόσο μάλλον της Ελλάδος), η δε Φιλοσοφία, εκτός από μία αλλαγή συνείδησης και στάση ζωής στην οποία στοχεύει, μαθαίνει το βασικότερο σε έναν άνθρωπο να «μάθει να σκέφτεται». Συνεπώς να αποκτάει και κριτική σκέψη.. 

Το ακριβώς αντίθετο δηλαδή, σε ότι επιτάσσει ο σύγχρονος τρόπος ζωής. Ο σημερινός άνθρωπος ως σύγχρονος Νάρκισσος όπως αναφέρει ο Christopher Lasch's στο βιβλίο του, «η κουλτούρα τού ναρκισσισμού», ζει σ' ένα αδιάστατο παρόν, αποκομμένος από τις ιστορικές του ρίζες, δίχως προοπτική και μέριμνα για το μέλλον.

                    

Αδιαφορεί για οτιδήποτε του κληροδότησε το παρελθόν και για οτιδήποτε θα κληρο­δοτήσει αυτός στις επερχόμενες γενεές. Αυτή η έλλειψη ιστορικής συνέχειας, η εξά­λειψη της αίσθησης ότι ανήκουμε σε μία «διαδοχή γενεών που είναι ριζωμένες στο παρελθόν και επεκτείνονται στο μέλλον» χαρακτηρίζει και γεννά την ναρκισσιστι­κή κοινωνία. Ζούμε μόνο για το παρόν, καναλώνοντας αδιάφορα και άπλη­στα οτιδήποτε αυτό μας προσφέρει, αδιαφορώντας για τους προγενέστερους και τους μεταγενέστερους. Ο μετανεωτερικός νάρκισσος άνθρωπος έχει μειωμένη έως παντελώς μηδενισμέ­νη ιστορική, εθνική, πολιτική και θρησκευτική συνείδηση, ενώ παρουσιάζει υπερτροφικά ανεπτυγμένη καταναλωτική συνείδηση. 

Ο σύγχρονος άνθρωπος αμελώντας την διεύρυνση της πνευματικότητας του, στρέφει όλη την συναισθηματικότητα, ενεργητικότητα και δραστηριότητά του στην αυτοπραγμάτωση μέσω της απόκτησης υλικών αγαθών, θεοποιώντας τον ατομικισμό που χαρακτηρίζει τις σύγχρονες κοινωνίες.

Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει να επενδύσει σε τίποτα έξω από τον εαυτό του. Έτσι δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το σύγχρονο γενικευμένο αίσθημα του ανικανοποίητου και του εσωτερικού κενού. Οι πρωτοφανείς ανέσεις και τα καταναλωτικά αγαθά τού σύγχρονου πολιτισμού δεν μπορούν να αντισταθμίσουν την απουσία νοήματος και να άρουν το γενικευμένο αίσθημα της ψυχικής δυσφορίας και δυσανεξίας που διακατέχουν τον σύγχρονο άνθρωπο. Αυτοπεριχαράκωση του εγώ στον εαυτό του, υπό αυτές τις συνθήκες σημαίνει εν τέλη αυτοκαταστροφή του. 

Ο σύγχρονος νάρκισσος άνθρωπος αρνείται περισσότερο από ποτέ στο παρελθόν, να παραδεχθεί τη θνητότητά του, το βέβαιο και αναπόφευκτο του θανάτου. Το γεγονός ότι η ανθρώπινη ύπαρξη είναι υποταγμένη σε αμετακί­νητα όρια που δεν μπορεί να ξεπεράσει. Ο περιβάλλον κόσμος, είτε ο φυσικός είτε ο ανθρώπινος, δεν αποσκοπεί σε τίποτε άλλο παρά να ικανοποιεί ή να μαται­ώνει τις δίχως όρια επιθυμίες του. 

Εξ ου και η λατρεία της νεότητας και ο τρόμος και η αποστροφή στο γήρας. Η υπερβολική φροντίδα τού σώματος, η προσπάθεια να διατηρηθεί νέο και ακμαίο, παρά την φυσιολογική φθορά τού χρόνου. (1)
 
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Βραζιλιάνος ογκολόγος Drauzio Varella: 

«Στις μέρες μας δαπανώνται πέντε φορές περισσότερα χρήματα στην έρευνα για την ανδρική ανικανότητα και την προσθετική στήθους στις γυναίκες, σε σχέση με αυτά που δαπανώνται για τη θεραπεία της νόσου Alzheimer. Ως εκ τούτου σε λίγα χρόνια θα έχουμε ηλικιωμένους με τέλεια στύση και ηλικιωμένες με μεγάλα βυζιά που όμως κανείς τους δε θα θυμάται σε τι χρησιμεύουν...»!!! Μία σίγουρα κυνική δήλωση, αλλά πόσο αληθινή... 

Για ποιό λόγω όμως ο Christopher Lasch παραλληλίζει τον σύχρονο άνθρωπο με τον Νάρκισσο; Ποίος ήταν ο Νάρκισσος στην αρχαιότητα και τι συμβόλιζε;
Στην αρχαία Ελληνική μυθολογία, ο Νάρκισσος ήταν γιος του Κηφισού και της νύμφης Λειριώπης. O Νάρκισσος ήταν διάσημος για τη σπάνια ομορφιά του.
Ήταν τόσο όμορφος που τον είχαν ερωτευθεί όλες οι νύμφες του δάσους. Εκείνος όμως τις περιφρονούσε, και πέρναγε τον καιρό του θαυμάζοντας την αντανάκλαση του, στην επιφάνεια του ποταμού. 

Για αυτό τον λόγο οι Θεοί αποφάσισαν να τον τιμωρήσουν, έτσι κάποια μέρα έπεσε στο νερό και πνίγηκε. Απόμεινε όμως ένα λευκό λουλούδι με χρυσό στεφάνι στο κέντρο να τον θυμίζει. 

Ο Μύθος του Νάρκισσου όπως προφανώς γνώριζε και ο Christopher Lasch's υποκρύπτει μία αλληγορία. Αυτή του ανθρώπου που γίνεται θύμα του υλικού κόσμου. Ο Νάρκισσος στην πραγματικότητα δεν ερωτεύεται τον εαυτό του, αλλά την αντανάκλαση του ειδώλου του στο νερό, χωρίς να συνειδητοποιήσει ότι αυτό είναι μόνο μια εικόνα. 

Το να ερωτευόμαστε όμως κάτι έξω από εμάς ξεχνώντας τον πραγματικό εαυτό μας, σημαίνει ότι κινδυνεύουμε να χαθούμε στις δαιδαλώδεις διαδρομές ενός περίπλοκου κόσμου. Σημαίνει ότι λησμονούμε ότι είμαστε συνδημιουργοί πραγματικότητας. Όλα αυτά που συναντάμε, που βλέπουμε, όλα αυτά που αγγίζουμε, αντανακλούν τόσο τους άλλους όσο και εμάς. Τα γεγονότα και οι περιστάσεις της ζωής ενός ανθρώπου αποκαλύπτουν και την κατάστασή του.
Η πηγή όπου ο Νάρκισσος καθρεπτίζεται είναι ο εξωτερικός κόσμος. Αν πιστέψουμε ότι αυτός είναι ο μόνος αληθινός κόσμος και στηριχθούμε σε αυτόν, τότε εξαρτόμαστε από την σκιά μας… 

Από δημιουργοί γινόμαστε δημιουργήματα, από ονειρευτές γινόμαστε ονειροπόλημα, από αφεντικά γινόμαστε σκλάβοι, έως ότου μας πνίξει το ίδιο το δημιούργημα μας. 

Το δημιούργημα τότε εξεγείρεται και αντεπιτίθεται εναντίον μας… Αυτό είναι το προπατορικό αμάρτημα, να αντικαθιστάς το αίτιο με το αποτέλεσμα.
Ένας αληθινός άνθρωπος, είναι κυρίαρχος του εαυτού του… Παρόλο τον φαινομενικό δυναμισμό των γεγονότων και την ποικιλία των καταστάσεων, αυτός γνωρίζει ότι ο κόσμος είναι ο καθρέφτης του…Καλό ή κακό, ωραίο ή άσχημο, σωστό ή λανθασμένο, αυτό που ο άνθρωπος συναντάει είναι μόνο η αντανάκλασή του και όχι η πραγματικότητα. Καθένας δρέπει πάντα τον εαυτό του και μόνο… Εμείς είμαστε ο σπόρος εμείς και η συγκομιδή…! (2) 

Στην χώρα μας δυστυχώς, τα προβλήματα που αvτιμετωπίζουν όλες οι σύγχρονες δυτικές κοινωνίες έχουν μεγιστοποιηθεί, για αυτό τον λόγο και είμαστε οι πρώτοι αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο χρεοκοπίας, αλλά και οι μοναδικοί που απεμπολήσαμε άνευ όρων και αμετάκλητα την εθνική μας κυριαρχία.
Με την γέννηση μας σε αυτό τον τόπο κληθήκαμε αυτόματα να είμαστε οι θεματοφύλακες των προγόνων και της ιστορίας μας. Με τέτοια βαριά ιστορία σίγουρα δημιουργούνται προσδοκίες, δυστυχώς όμως οι περισσότεροι αναλώνονται σε μια στείρα αναφορά περί του αρχαίου κλέους, θεωρώντας πως αυτό τους κάνει να υπερέχουν. Τα έθνη όμως δεν αξίζουν να μένουν έθνη αν δεν είναι συνάμα και ζύμη για τη δημιουργία πολιτισμών και ξεχωριστών ανθρώπων.

Σε κάθε περίπτωση, το έχω αναφέρει πολλές φορές, η Ελληνικότητα δεν είναι κληρονομικό χάρισμα. Η «Ελληνικότητα» απαιτεί καλλιέργεια - Έλληνας «δεν γεννιέσαι, γίνεσαι». Εκ του αποτελέσματος η συμμετοχή σύγχρονης Ελλάδος στο παγκόσμιο πολιτισμικό γίγνεσθαι μετά την δεκαετία του εβδομήντα είναι ελάχιστη, με κάποιες εξαιρέσεις πάντα φυσικά. Η εικόνα του Ζορμπά της δεκαετίας του 60 και του 70, πού είχε αναφορά στην τότε ελληνική κοινωνία, έχει πια ξεθωριάσει. Αυτό που λάτρεψαν οι «ξένοι» το πνεύμα του Ζορμπά, το φιλότιμο, και η φιλοξενία, έχει δώσει την θέση του σήμερα, σε αναφορές περί απατεώνων και τεμπέληδων Ελλήνων. Τότε ο Ζορμπάς έλεγε :  

«Να πέφτεις όπου να ’ναι, με τα μούτρα ! Να πέφτεις με τα μούτρα στη δουλειά, στο κρασί, στον έρωτα και να μη φοβάσαι το Θεό, μήτε το διάολο. Αυτό θα πει παλικάρι !».. – Σ' αυτά τα πράματα, πρέπει να ξέρεις, είμαι άνθρωπος. – Άνθρωπος; τι θες να πεις; – Νάσαι, λεύτερος ».

 Άνθρωπος και ελευθερία είναι δύο έννοιες που στο έργο του Καζαντζάκη ταυτίζονται, όπως και στην αρχαία Ελλάδα. Δεν είναι τυχαίο πως η λέξη ελευθερία έχει την ίδια ρίζα με τις λέξεις «έλευση», (αλλά και «Ελευσίνια»...), και αρχικά σχετιζόταν με τη συνέλευση των πολιτών, καθώς μόνο οι ελεύθεροι πολίτες είχαν δικαίωμα συμμετοχής στην συνέλευση του δήμου. Γενικότερα στην σκέψη του Καζαντζάκη εκφράζεται μοναδικά η αρχαίο Ελληνική θέση της αρμονίας του ανθρώπου με τη φύση και τις αξίες της. Η ευθύτητα η παρρησία, και η φιλοκαλία, δηλαδή η αγάπη για το ωραίο ωραίο, αλλά και το «μέτρο» ήταν τα κύρια γνωρίσματα του αρχαίου ελληνικού πνεύματος. Στοιχεία που λείπουν από την σύγχρονη Ελληνική κοινωνία. 

Το κάλλος (ίδια ρίζα με το «καλό») κυριαρχούσε σε κάθε πτυχή της δημιουργίας των προγόνων μας, ενώ η τήρηση του «μέτρου» ήταν εξ ίσου σημαντική με το κάλλος στον Ελληνικό τρόπο ζωής. Αυτό δεν σημαίνει πως οι πρόγονοι μας είχαν κατά κόρον την αίσθηση του μέτρου, τουναντίον, ακριβώς λόγω του γεγονότος ότι είχαν επίγνωση των αδυναμιών τους, προσπαθούσαν να τηρούν το μέτρο, και την αποφυγή των υπερβολών. 

Σήμερα έχουμε περάσει στην αντίπερα όχθη. Η αμετροπρέπεια και η παρακμή κυριαρχούν σε κάθε πτυχή της κοινωνικής και πολιτικής ζωής . Το «βόλεμα» και ο ατομισμός έχει καθιερωθεί ως το υπέρτατο ιδανικό, η κουτοπονηριά, ο «ωχαδερφισμός» και οι «αρπαχτές», κυριαρχούν στις προσωπικές σχέσεις, ενώ υπάρχει πλήρη παρακμή διαφθορά και παρασιτισμός στην πολιτική ζωή , και μία άνευ προηγουμένου καταρράκωση των θεσμών και αξιών της πολιτείας. 

Η Ελληνική κοινωνία έχει αναλωθεί σε έναν μη δημιουργικό μιμητισμό, με αποτέλεσμα να απουσιάζει παντελώς, η πρωτοτυπία, η καινοτομία, οι φρέσκες ιδέες στην Ελληνική κοινωνία. Όταν όλα αυτά συνδυαστούν με την επικείμενη οικονομική πτώχευση της χώρας ( *2011 ) και το εξαιρετικά δυσμενές παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον τότε το μίγμα γίνεται εκρηκτικό. Σε αυτή την χρονική συγκυρία, όλοι οι οικονομικοί δείκτες στην χώρα μας βρίσκονται σε κατάρρευση, με μόνη εξαίρεση τον Τουρισμό. Παρότι όμως είναι κοινά αποδεκτό πως αυτός αποτελεί την βαριά βιομηχανία της Ελλάδος, απασχολώντας το 18% της συνολικής εγχώριας απασχόλησης και συμμετέχοντας στο εγχώριο ΑΕΠ με περίπου 15% (καταναλώνοντας ταυτόχρονα προϊόντα άλλων παραγωγικών κλάδων της χώρας σε ποσοστό 14% επί του ΑΕΠ), και σε αυτό τον τομέα δεν υπήρξε ποτέ ένας υπερκομματικός μακροχρόνιος στρατηγικός σχεδιασμός. 

Θα αναφέρω ένα παράδειγμα για να αναδειχθεί και η ανεπάρκεια της Τουριστικής εκπαίδευσης. Στην Σχολή Τουριστικών επιχειρήσεων που φοίτησα καθηγητής Τουριστικού Marketing δίδασκε πως το Τουριστικό προϊόν της Ελλάδος είναι τα τρία «S», δηλαδή: Sea, Sex and Sun, (ξέχασε κάτι;) δηλαδή προϊόντα που μας τα προσφέρει απλά η φύση γενναιόδωρα, και τα οποία βεβαίως παρέχουν οι ανταγωνίστριες χώρες, (την ίδια θάλασσα και ήλιο) με πολύ καλύτερες υπηρεσίες και σε πολύ πιο ανταγωνιστικές τιμές.
Και όμως το Τουριστικό προϊών μας θα έπρεπε να είναι τα τρία «Π», «Πολιτισμός», «Πολιτισμός», «Πολιτισμός», καθώς τα θέλγητρα για τους ξένους επισκέπτες μας είναι σίγουρα ο ήλιος, η θάλασσα και οι παραλίες, αλλά το συγκριτικό μας πλεονέκτημα είναι η κληρονομιά των προγόνων μας, τα αρχαία μνημεία. 

Μπορεί κάποιος να αντιτείνει πως και οι ανταγωνιστές μας έχουν αρχαία Ελληνικά μνημεία να επιδείξουν καθώς ο Ελληνισμός κυριάρχησε σε όλη την λεκάνη της Μεσογείου στο παρελθόν. Εμείς όμως έχουμε το προνόμιο να βρισκόμαστε στο λίκνο του Ελληνικού πολισμού, και να είμαστε οι συνεχιστές του... Τα αρχαία μνημεία είναι φορείς και ενός ξεκάθαρου μηνύματος όμως... Έχουν αντέξει για χιλιάδες χρόνια, έχουν δει την άνοδο και την πτώση πολλών αυτοκρατοριών που κάποτε έμοιαζαν ανίκητες, οι οποίες τελικά κατέρρευσαν. Οι κοινωνίες αλλάζουν και ότι σε μια εποχή θεωρούνται δεδομένα, σε μια άλλη έχουν ήδη σκεπαστεί από την σκόνη της λήθης... 

Εν μέσω κρίσης και εάν δεν καταφέρουμε - διότι αυτό ακριβώς επιδιώκουμε - όλοι οι Έλληνες με την συμπεριφορά μας, να καταστρέψουμε και τον Τουρισμό της χώρας, ίσως απομείνει μία ελπίδα ανάκαμψης για το μέλλον. (Παρά τις αντιξοότητες σύμφωνα με προβλέψεις του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδιών και Τουρισμού WTTC αναμένεται η μέση μέση ενίσχυση κατά 4% στα έσοδα από τον ελληνικό τουρισμό έως το 2021). 

Πέρα από την απαξίωση διεθνώς της χώρας, με τις ταραχές και τις καταστροφές που συμβαίνουν συνεχώς στην πρωτεύουσα, πέρα από το κλείσιμο των πυλών της χώρας των λιμανιών και των αεροδρομίων της, (σημειωτέο είναι πως σε ευνομούμενες χώρες κλείσιμο αεροδρομίων και λιμανιών μίας χώρας γίνεται μόνο σε περίπτωση πολέμου), τι εικόνα προσφέρει η πρωτεύουσα της χώρας πέρα από την εικόνα Αφρικάνικης πόλης όπως χαρακτηριστικά θυμάμαι πως έγραφε σε cart postal Ισπανός τουρίστας που έτυχε να βρεθεί στα χέρια μου; 

Μία εικόνα πόλης με άναρχη πολεοδομία, με πολυκατοικίες με σκουριασμένες κεραίες στις ταράτσες, στενούς δρόμους, σκουπίδια, με ανύπαρκτα πάρκα και χώρους πρασίνου(στην Αθήνα αντιστοιχούν 2.5 τ.μ, ανά κάτοικο, στην Θεσσαλονίκη 2,7 τ.μ ενώ στην στο Άμστερνταμ 27 τ.μ., στην Βιέννη 20 τ.μ., στο Βερολίνο 13 τ.μ, στην Ρώμη 9 τ.μ., στο Παρίσι 8 τ.μ.) , με πλατείες και αρχαία μνημεία που κείτονται αφύλακτα δίχως ταμπέλες βορά στον κάθε ασυνείδητο; 

Και βέβαια το πρόβλημα δεν είναι η αρχαιότητα των Ελληνικών πόλεων και η συνεχής κατοίκηση τους από τους αρχαίους χρόνους. Για παράδειγμα όταν η Αθήνα ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα της Ελλάδος, ήταν απλά ένα χωριό γεμάτο ερείπια με 4.000 κατοίκους οι περισσότεροι των οποίων κατοικούσαν πέριξ της Ακροπόλεως, και ο Πειραιάς μια ασήμαντη ιχθυόσκαλα με τριακόσιους κατοίκους

Τον Οκτώβριο του 1824, επί φρουραρχίας Γκούρα, πραγματοποιήθηκε μια καταγραφή στην επαναστατημένη Αθήνα, σύμφωνα με την οποία στην Πόλη υπήρχαν εννέα 9040 κάτοικοι και 1605 σπίτια, που κατανέμονταν σε 35 ενορίες.

 Την ίδια εποχή η Θεσσαλονίκη είχε περίπου 60000 κατοίκους, ενώ η Τρίπολη και η Πάτρα περί τις 15000. Οι περιγραφές όμως είναι πράγματι αποκαρδιωτικές όταν μιλούν για την Αθήνα μετά τις περιπέτειες του απελευθερωτικού πολέμου. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που αναφώνησε τον Αύγουστο του 1832 ο Λουδοβίκος Ρος: 

« Αυτό δεν είναι αι ιοστεφείς και περίφημοι Αθήναι. Αυτό είναι μονάχα ένας θεόρατος σωρός ερείπια, μια άμορφη [...] γκριζωπή μάζα στάχτης και σκόνης, απ’ όπου ξεπροβάλλουν μια δωδεκάδα φοίνικες και κυπαρίσσια, τα μόνα που αντιστέκονται στην καθολική ερήμωση».  

Την ίδια περίπου εποχή (1832-1833) επισκέπτεται την Αθήνα ο αποσπασμένος στο εκστρατευτικό σώμα του Στρατηγού Maison, J.L Lacour, οποίος διαπιστώνει:  

«Η καρδιά σφίγγεται φτάνοντας στην Αθήνα. Νέα ερείπια καλύπτουν τα αρχαία, τα καταχωνιασμένα μέσα στη γη. [...] Στενά, σκοτεινά, λασπώδη, ακανόνιστα δρομάκια. Βρώμικα, καπνισμένα και δυσώδη μαγαζιά, με πραμάτειες που θα τις περιφρονούσαν ως και οι πλανόδιοι πωλητές στα χωριάτικα πανηγύρια μας, κι όλα αυτά περικυκλωμένα από ένα χονδροειδές τοιχίο, να τι έχει αντικαταστήσει το Ωδείο του Περικλέους, το Ελευσίνιο, το Λύκειο, τους Κήπους και τον Ναό της Αφροδίτης, τις Πύλες του Ερμού, [...] και τα λοιπά μνημεία, των οποίων μόνον τα ονόματα έχουν απομείνει».
 
Τον Οκτώβριο του 1833 συντάσσεται ο κατάλογος των προς απαλλοτρίωση κτιρίων χάριν ανασκαφών, καταγράφονται 400 σπίτια, 7 φούρνοι και 103 εργαστήρια, μεταξύ των οποίων 2 ελαιοτριβεία και 2 σαπουντζίδικα, μόνο στην περιοχή την οριζόμενη από τις κατοπινές οδούς Ηφαίστου, Μητροπόλεως, Νίκης, Αμαλίας και Λυσικράτους, δηλαδή στο ήμισυ περίπου της παλαιάς πόλης.
Ο εκ των Αντιβασιλέων Georg Maurer, που έφθασε στην Αθήνα το 1833 κατά τη διάρκεια της πρώτης επίσκεψης του Όθωνα, σημειώνει:  

«Η Αθήνα που πριν απ’ τον Απελευθερωτικό Πόλεμο αριθμούσε 3.000 περίπου σπίτια, τώρα δεν είχε ούτε 300. Τα άλλα είχαν μεταβληθεί σ’ έναν άμορφο σωρό από πέτρες».

Αποψη της πόλης των Αθηνών, σε πίνακα του Richard Temple, όπως την αντίκρισαν ο λόρδος Βύρωνας και ο βαρώνος Hobhouse το έτος 1810। Στο αριστερό άκρο της εικόνας διακρίνεται η Πύλη του Αδριανού και στο δεξιό το Θησείο.

Με την ανεξαρτησία έρχεται Βασιλιάς στο νεοϊδρυθέν ελληνικό κράτος ο Όθωνας, γιος του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου του Α΄, ανθρώπου μορφωμένου, φιλότεχνου, ένθερμου φιλέλληνα και λάτρη της κλασσικής αρχαιότητας, ένθερμου υποστηρικτή της αναβίωσης του κλασσικού αρχαιοελληνικού ιδεώδες. Για αυτό τον λόγο μαζί με τον Όθωνα έρχονται στην Ελλάδα για την αναδόμηση της, Γερμανοί επιστήμονες και αρχιτέκτονες. 

Τον Νοέμβριο του 1831 οι αρχιτέκτονες Σταμάτης Κλεάνθης και Eduard Schaubert, μαθητές του σημαντικότερου ίσως Γερμανού νεοκλασικού αρχιτέκτονα Karl Friedrich Schinkel, εγκαθίστανται στην Αθήνα, όπου βάζουν μπρος το έργο της συστηματικής τοπογράφησης της πόλης και στη συνέχεια συντάσσουν την πολεοδομική τους πρόταση, εν όψει της πιθανής εγκατάστασης εκεί της πρωτεύουσας του νεοπαγούς κράτους. Η πολεοδομική αυτή σύλληψη ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τις έννοιες Έθνος, Νόμος, Κράτος και Κυβέρνηση, όπως αυτές αναδείχθηκαν στη διάρκεια του 18ου αιώνα. 

Προβλέπονταν με ακρίβεια οι θέσεις όλων των δημοσίων κτιρίων και γενικότερα οι περιοχές όλων των λειτουργιών της Πόλης: Υπουργεία, Δικαστήρια, Στρατώνες, Αστυνομία, Ταχυδρομείο, Νομισματοκοπείο, Μητρόπολη, Ακαδημία, Βιβλιοθήκη, Χρηματιστήριο, Αγορές, Πάρκα, κλπ. Το σύνολο ήταν προγραμματισμένο να φιλοξενήσει όλες τις λειτουργίες μιας πρωτεύουσας και έναν πληθυσμό που προβλεπόταν να φθάσει το όριο των 40.000 κατοίκων. (3)

To 1868 έρχεται στην Ελλάδα, ο Ernst Moritz Theodor Ziller ο οποίος αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες του 19ου αιώνα, ο οποίος χάρισε στην Αθήνα αλλά και σε ολόκληρη της Ελλάδα μερικά από τα σημαντικότερα κτήρια της συνδυάζοντας την αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική με στοιχεία της Αναγέννησης. 

Πάνω από 500 κτήρια κατασκευάστηκαν από τον Ziller , ανάμεσα σε αυτά το κεντρικό κτήριο του Εθνικού Θεάτρου στην Αθήνα, η Εθνική Βιβλιοθήκη, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο το θέατρο Απόλλων στην πόλη της Πάτρας, το Θέατρο Ζακύνθου (καταστράφηκε στους σεισμούς του 1953), το Μουσείο της Ολυμπίας, το Χημείο, η Αγορά του Πύργου, το Ζάππειο, το Προεδρικό Μέγαρο που τότε ήταν οικεία του διαδόχου Κωνσταντίνου, και πλήθος άλλων. Οι πολυάριθμες αρχιτεκτονικές του μελέτες έδωσαν στην Αθήνα ως ένα πολύ μεγάλο βαθμό τη μορφή που είχε εκείνη την περίοδο, ενώ ευθύνεται και για τον εξωραϊσμό του Λυκαβηττού και την δεντροφύτευση του, ώστε να γίνει εστία πρασίνου για τους κατοίκους των Αθηνών.

Άποψη της πόλης των Αθηνών, από την Ακρόπολη προς το Λυκαβηττό, περί το 1860. Διακρίνονται σε πρώτο πλάνο η Μητρόπολη υπό κατασκευή, στο βάθος το κτίριο του Πανεπιστημίου, και πίσω του οι ακατοίκητες ακόμη εκτάσεις της Νεάπολης και του Στρέφη.

Στις αρχές του 20ου αιώνα η Αθήνα ήταν μία πόλη 200.000 κατοίκων, με τριώροφα το πολύ τα σπίτια με κήπους και αυλές. Γενικά ήταν μια όμορφη πόλη με εντυπωσιακά δημόσια κτίρια, τα περισσότερα δωρεές πλούσιων Ελλήνων της διασποράς. 

Η τεράστια αλλαγή του χαρακτήρα της έλαβε χώρα την τριαντακονταετία 1950-80. Αυτό οφείλεται κυρίως στην εκρηκτική αύξηση του πληθυσμού της ελληνικής πρωτεύουσας (κατά 220% περίπου), και της συνακόλουθης έκρηξης της οικοδομικής δραστηριότητας στην πρωτεύουσα με το σύστημα της αντιπαροχής...! 

Η επέκταση της πόλης έγινε χωρίς σχέδιο και με αυθαίρετη δόμηση. Οι συνοικίες πλημμύρισαν από πολυκατοικίες και το ιστορικό της κέντρο έχασε τον χαρακτήρα του. 

Κάπως έτσι φτάσαμε στην σημερινή εικόνα των Αθηνών, η οποία συγκρινόμενη με οποιαδήποτε άλλη Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα δεν έχει τίποτα να επιδείξει, πέρα από τον Παρθενώνα, και τα λοιπά αρχαία μνημεία. 

Τι κάνουμε όμως για να αναδείξουμε έστω τα αρχαία μνημεία; Ελάχιστα. Εάν η Ρώμη ονομάζεται η αιώνια πόλη, η Αθήνα ως αρχαιότερη από την Ρώμη πόλη, πώς έπρεπε να ονομάζεται; Βέβαια η Ρώμη είναι ένα τεράστιο υπαίθριο μουσείο με πλατείες και σιντριβάνια με συνθέσεις αγαλμάτων σε κάθε γειτονιά, στοιχεία που λείπουν από την Αθήνα. 

Για να συνειδητοποιήσουμε την διαφορά της κουλτούρας μας με την αρχαία Ελλάδα, αξίζει να κάνουμε αναφορά στην λέξη άγαλμα. Η λέξη ετυμολογείται από «αγάλλομαι» και «ίαση» (=γιατρειά), διότι όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλμα (ή οτιδήποτε όμορφο), η ψυχή μας αγάλλεται και ιατρευόμαστε. Αντίστοιχα το α-σχημο, ετυμολογείται από το στερητικό «α» και την λέξη σχήμα, και βέβαια σημαίνει αυτό που επιφέρει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Μίας και έκανα αναφορά στην Ρώμη στην αντίστοιχη Λατινική (που προέρχεται από το Ελληνικό αλφάβητο των αποίκων από την Εύβοια) το άγαλμα ονομάζεται statua, το οποίο προέρχεται από το Ελληνικό «ίστημι», λόγω του ότι στέκει ακίνητο. 

Υπάρχει βέβαια τεράστια διαφορά ανάμεσα στα νοήματα των δύο γλωσσών, αυτό που στα Ελληνικά εκφράζει συναίσθημα, στα Λατινικά εκφράζει απλά ένα νεκρό πράγμα. Στην Αθήνα, αλλά και σε όλη την επικράτεια, τα περισσότερα σύγχρονα αγάλματα απέχουν πολύ από την αισθητική που γέννησε ο Ελληνικός κόσμος. 

Ακόμα και έτσι, είναι πραγματικά άξιο απορίας πως και στις ελάχιστες περιπτώσεις που στήνονται συνθέσεις αγαλμάτων και ανδριάντες που αναδεικνύουν την κλασσική Ελλάδα, αυτά ξηλώνονται και αποσύρονται σε αποθήκες.

Τρανό παράδειγμα για το οποίο δεν «άνοιξε μύτη», ήταν όταν επί δημαρχίας της Κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη ξηλώθηκαν οι έξι ορειχάλκινες προτομές φιλοσόφων και ιστορικών της αρχαιότητας (του Γ. Καλακάλλα) που είχαν τοποθετηθεί στην πλατεία Κοτζιά, με το αιτιολογικό πως προκαλούσαν πρόβλημα στις κατασκευές που απαιτούνταν να στηθούν για την διεξαγωγή αθλητικών εκδηλώσεων που θα γίνονταν εκείνη την περίοδο των Ολυμπιακών αγώνων 2004 στο κέντρο της πόλης. Μάλλον κρίθηκε πως δεν «έδενε» το κλασσικό με το μοντέρνο, μίας και στην ίδια πλατεία βρίσκεται το σύγχρονο γλυπτό «Θησέας;» (της Σόφης Βάρη) στο μέσο της Πλατείας...
 

Το γλυπτό «Θησέας;» στην πλατεία Κοτζία, και οι «πρώην» προτομές των Φιλοσόφων που έχουν χαθεί σε κάποια δημοτική αποθήκη

Ένα άλλο δείγμα της μοντέρνας Ελληνικής τέχνης και του «χαμένου Ελληνικού κάλλους» είναι η σιδερένια κατασκευή (του Μουστάκα Ευάγγελου) στην πλατεία Καραϊσκάκη που οι περισσότεροι αναφέρουν ως τον «έκπτωτο άγγελο». Το έργο προκαλεί σίγουρα ερωτήματα για το τι συμβολίζει, καθώς πέρα από την καλλιτεχνική άποψη του έργου σίγουρα πολύ σημαντικός είναι και ο συμβολισμός ενός έργου, όπως σε πολλά άρθρα έχω αναλύσει.

Στην πραγματικότητα η κατασκευή δεν είναι ο έκπτωτος άγγελος όπως οι περισσότεροι νομίζουν, και σίγουρα δεν είναι ο Καραϊσκάκης ντυμένος αποκριάτικα Βελζεβούλ που έπεσε από τον έκτο όροφο παρακείμενου ξενοδοχείου με το κεφάλι φυτεμένο στο χώμα... Στην πραγματικότητα το έργο αποτελεί Μνημείο Πεσόντων Αεροπόρων που χρηματοδοτήθηκε από το Πανελλήνιο Σύνδεσμο Βετεράνων Αεροπορίας και φιλοδοξούσε να απεικονίσει την πτώση του Δαιδάλου...! Στην ίδια πλατεία υπάρχουν άλλα δύο μαρμάρινα αγάλματα που απεικονίζουν μια αετόμορφη ανθρώπινη ύπαρξη και μία γυναικεία μορφή. Ο συμβολισμό τους αγνοείται επίσης.

Μνημείο Πεσόντων Αεροπόρων στην πλατεία Καραΐσκάκη

Πέρα όμως από τα αμφιβόλου καλλιτεχνικής αξίας (υποκειμενική εκτίμηση) εκθέματα στις πλατείες, οι πλατείες αυτές καθαυτές είναι ελάχιστες και υποβαθμισμένες. H κεντρικότερη πλατεία της Πρωτεύουσας, η πλατεία Συντάγματος είναι πεδίο μαχών. Η δεύτερη πλατεία της Αθήνας η πλατεία Ομονοίας, από αισθητικής πλευράς είναι ένα τερατούργημα, ενώ όλη η περιοχή έχει μετατραπεί σε γκέτο αλλοδαπών, ναρκωτικών και πορνείας. Θα σταθώ λίγο στην Πλατεία Ομονοίας καθώς βρήκα μερικά ενδιαφέρουσα στοιχεία για αυτή. Σύμφωνα με το αρχικό πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας των Σταμάτη Κλεάνθη και Eduard Schaubert (για τους οποίος έγινε λόγος παραπάνω) , ο χώρος προοριζόταν για την ανέγερση των Ανακτόρων. 

Τελικά διαμορφώθηκε σε πλατεία το 1846, ονομαζόμενη αρχικά ως «Πλατεία Ανακτόρων» και στη συνέχεια Πλατεία Όθωνος, προς τιμή του βασιλιά. Αποτελούσε μάλιστα το βορειότερο άκρο της πόλης και το τέρμα του εξοχικού περιπάτου των Αθηναίων της εποχής. Το 1862 μετονομάσθηκε σε Πλατεία Ομονοίας, όταν στο χώρο αυτό συγκεντρώθηκαν και έδωσαν όρκο «ομονοίας» οι αρχηγοί αντιπάλων πολιτικών ομάδων, οι οποίες είχαν προκαλέσει αιματηρές ταραχές στη χώρα. Το 1931 στην πλατεία Ομονοίας (επί δημαρχίας Σπύρου Μερκούρη) τοποθέτησαν για αισθητικούς λόγους κάλυψης αεραγωγών, οκτώ τσιμεντένια αγάλματα των εννέα μουσών, στο πλαίσιο αναμόρφωσης της πλατείας με αφορμή την εγκατάσταση του υπόγειου σταθμού του Ηλεκτρικού, το 1930. Πάνω σε μεγάλα κυβικά βάθρα υψώνονταν κίονες ιωνικού ρυθμού, στη βάση των οποίων βρίσκονταν τα αγάλματα των Μουσών. Το έργο επιμελήθηκαν τα τότε μέλη του Σωματείου Ελλήνων Γλυπτών. 

Το ένατο άγαλμα της Καλλιόπης που δεν τοποθετήθηκε επί της πλατείας, είχε αποθηκευτεί προσωρινά δίπλα στις τουαλέτες του υπογείου. Έτσι όταν ρωτούσαν που βρίσκονται τα δημόσια ουρητήρια η απάντηση ήταν: «Κάτω στην Καλλιόπη»! Κατ’ αυτόν τον τρόπο έμεινε η ονομασία «Καλλιόπη» για την αγγαρεία καθαρισμού της τουαλέτας στον στρατό...

Η πλατεία Ομονοίας το 1931, διακρίνονται τα αγαλμάτων των 8 Μουσών

Τελικά τα αγάλματα των Μουσών απομακρύνθηκαν από την πλατεία Ομονοίας, και σήμερα βρίσκονται 4 στην Καρδίτσα, 2 στις Καρυές Λακωνίας, 2 στην Αμοργό ενώ η ένατη καταστράφηκε. 

Στην αρχαιότητα, πίστευαν πως οι Μούσες τραγουδούσαν στα συμπόσια των θεών, και συμβόλιζαν το μεγαλείο της τέχνης. Σύμφωνα με τον Ησίοδο οι Μούσες ήταν εννέα (υπάρχουν επίσης αναφορές πως παλαιότερα υπήρχαν άλλες τρεις, η Μελέτη, η Μνήμη και η Αοιδή). 

Οι Μούσες (από το «μω», η οποία σημαίνει «ερευνώ, ζητώ να μάθω σε βάθος» ή από τη ρίζα «μας» ή «μους» που σημαίνει «γενιά, παραγωγή, ανάπτυξη έξω από μια αρχή, μύηση»), ήταν θυγατέρες του Δία-Ζευ (δηλαδή της αιώνιας ζώσης θείας πνευματικής ενέργειας), και της Μνημοσύνης, δηλαδή της διατήρησης στην μνήμη των ανθρώπων των αιώνιων διαχρονικών αξιών. Οι εννέα Μούσες αντιστοιχούν στις τέχνες που σχετίζονται με τη μουσική (Η λέξη μουσική, προέρχεται από τις Μούσες) την τέχνη, την ποίηση, το τραγούδι, τον χορό, το θέατρο αλλά και αστρονομία εφόσον το σύμπαν διέπεται από αρμονία. Οι Μούσες συνόδευαν και συντρόφευαν τον Θεό του φωτός και της Μουσικής, τον Απόλλωνα, και υπήρξαν οι προστάτιδες των τεχνών τις οποίες η κάθε μία αντιπροσώπευε. Πιο συγκεκριμένα: 

Πιο συγκεκριμένα: 

Η Κλειώ: (που δοξάζει το αρχαίο κλέος) ήταν η μούσα της ιστορίας και της επικής ποίησης, και απεικονιζόταν με περγαμηνές και ένα δάφνινο στεφάνι στο κεφάλι. 

Η Καλλιόπη: (που έχει ωραία φωνή) ήταν η κόρη της επικής ποίησης και των καλών τεχνών και η πιο σεβαστή από όλες τις μούσες. Ο Όμηρος ξεκίνησε τα έπη του με επίκληση της Καλλιόπης. Απεικονίζεται συνήθως με χρυσό στεφάνι στο κεφάλι, κρατώντας πινάκιο και γραφίδα και συχνά με τα Ομηρικά έπη στα γόνατά της. 

Η Πολύμνια: (η άδουσα πολλούς ύμνους) σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία ήταν η μούσα της ιερής ποίησης. Στις παραστάσεις τη βλέπουμε στοχαστική, με μακρύ μανδύα και πέπλο. Από πολλούς θεωρείται επίσης η μούσα της μιμικής και του διαλογισμού. 

Η Τερψιχόρη: (τέρψη της ψυχής) θεωρείται η μούσα του χορού και της ανάλαφρης ποίησης. Συναντάται καθισμένη κρατώντας μια λύρα. 

Η Ερατώ: (έρως, αγαπώ) ήταν η προστάτιδα της λυρικής ποίησης και των ύμνων. Απεικονίζεται κρατώντας μια λύρα. 

Η Ευτέρπη: ( ευ + τέρπω, η χαρούμενη) είναι η προστάτιδα της αυλητικής τέχνης και της ερωτικής ποίησης. Απεικονιζόταν κρατώντας έναν αυλό.Η Θάλεια: (θάλλω δροσερή, η ωραία) ήταν προστάτιδα της κωμωδίας και της βουκολικής ποίησης. Απεικονίζεται με στεφάνι κισσού και κρατώντας στο δεξί χέρι μάσκα θεάτρου και στο αριστερό μια ράβδο. 

Η Μελπομένη: (μέλπω, άδω, ψάλλω, υμνώ και εξυμνώ), ήταν η μούσα της τραγωδίας. Απεικονίζεται πλάι στο Διόνυσο, φορώντας τραγική μάσκα ή κρατώντας την τραγική μάσκα στο ένα χέρι και ένα μαχαίρι στο άλλο.
Η Ουρανία: θεωρείται η προστάτιδα της αστρονομίας και της αστρολογίας. Συνήθως συναντάται στις παραστάσεις κρατώντας στο δεξί χέρι διαβήτη και στο αριστερό μια παγκόσμια σφαίρα.

Oι Μούσες

Εγκαταλείψαμε λοιπόν τις Μούσες , αλλά από όσο φαίνεται μας εγκατέλειψαν και αυτές, εφόσον για να παραχθεί πολιτισμός πρέπει να υπάρχει η κατάλληλη παιδεία, και ο ανάλογος μόχθος για αυτό. Διαφορετικά θα συμβεί ότι συνέβη στον Βασιλιά Διόνυσο των Συρακουσών, όταν ζήτησε από τον καλύτερο Έλληνα μάγειρα να μαγειρέψει τον μέλανα ζωμό, τον οποίο έτρωγαν οι οι Σπαρτιάτες, για να διαπιστώσει τι τους έκανε τόσο καλούς πολεμιστές. Πράγματι έφαγε τον μέλανα ζωμό (4), αλλά παραπονέθηκε πως αφενός είχε πολύ άσχημη γεύση, και αφετέρου δεν κατάλαβε τίποτα μαγικό να συμβαίνει καταναλώνοντας τον. 

Ο Μάγειρας τότε του απάντησε: 

«Διότι είσαι ξεκούραστος μεγάλε Βασιλιά. Για να σου αρέσει ο μέλανας ζωμός πρέπει να τρέχεις και να ασκείσαι, να καταπονέσεις το κορμί και το πνεύμα σου στο μέγιστο, τότε μόνο θα τον εκτιμήσεις»...  

Εάν σύντομα δεν αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε, δρούμε και ταυτόχρονα αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας σε σχέση με το περιβάλλον, οι επόμενες γενιές θα κληρονομήσουν έναν κόσμο που δεν θα τους αξίζει. 

Οι αδυσώπητοι τροχοί των αλλαγών έχουν ήδη τεθεί σε κίνηση, εμείς μπορούμε είτε να χαράξουμε την ρώτα τους, είτε να παρασυρθούμε κάτω από αυτούς... 
 
Πηγές/Παραπομπές: 

(1). Christopher Lasch's «Η κουλτούρα τού ναρκισσισμού», Εκδόσεις Νησίδες.
(2). Stefano D’Anna, «Η σχολή των Θεών», εκδόσεις ΕΛΦΙΛ
(3 ). Η Αθήνα τον 19ο αιώνα, Λεωνίδας Καλλιβρετάκης (http://www.eie.gr/archaeologia/gr/chapter_more_9.aspx )(4). Για την Παρασκευή του περίφημου Μέλανα Ζωμού οι Σπαρτιάτες, σφάζανε το χοίρο και φρόντιζαν με μεγάλη επιμέλεια να μαζέψουν το αίμα του. Το αίμα ανακάτευαν με ξύδι για να μην πήξη. Κατόπιν τηγάνιζαν κρέας και λίπος και μέσα σ’ αυτό έριχναν νερό. Μόλις το νερό άρχιζε να βράζει ανακάτευαν μέσα σ’ αυτό αλεύρι κρίθινο και προσέθεταν λίγο-λίγο το αίμα με το ξύδι. Εν συνεχεία και ενώ συνέχιζε το βράσιμο ρίχνανε νερό ώστε να διατηρείται πάντα αραιά πηχτό, υδαρές. Όταν το παρασκεύασμα δεν απορροφούσε άλλο νερό σήμαινε πως είχε βράσει και ήταν κατάλληλο προς βρώση. Αυτό βέβαια το φαγητό με ξύδια μέσα, με αίμα, με λίπη και αλεύρια βρασμένα ήταν πολύ βαρύ. Για τους μακρινούς όμως προγόνους μας που κάνανε πολύ σκληρή και φυσική ζωή ήταν αναγκαίο. Όταν αργότερα οι Σπαρτιάτες εγκατέλειψαν τη λιτή ζωή, διατήρησαν για αρκετό καιρό σαν έθιμο μάλλον παρά σαν τροφή το μέλανα ζωμό. 

 

Το χαμένο Ελληνικό φιλότιμο

«Νιώθοντας υπερηφάνεια για τους προγόνους σου, μη στερήσεις αυτήν τη δυνατότητα και απ' τους απόγονούς σου»
Κικέρων

Ίσως να μην το αντιλαμβανόμαστε αλλά ζούμε ιστορικές στιγμές, καθώς με τις σημερινές μας δράσεις, καθορίζουμε τις λιγοστές επιλογές που έχει η χώρα στις κρίσεις που αντιμετωπίζει.

Κρίσεις που λαμβάνουν χώρα σε ένα ταχύτητα μεταβαλλόμενο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, στο οποίο έχει επικρατήσει ένας άκρατος οικονομικός φιλελευθερισμός, όπου οι αγορές φαντάζουν ως οι νέοι δυνάστες, εφόσον όπως αποδεικνύεται όποιος αποκλίνει από τους κανόνες λειτουργίας της ελεύθερης αγοράς που έχει επιβάλει το σύστημα, απλά εκμηδενίζεται.
Η απληστία του κέρδους, οι άυλες αξίες του χρήματος, και το χρέος των κοινωνιών (και κρατών συνεπώς), αποτελούν τους πυλώνες του οικοδομήματος, οι οποίες ενισχύονται από τεχνικά καταναλωτικά πρότυπα που δημιουργούν οι μονοπωλιακού τύπου πολυεθνικές ανώνυμες» εταιρίες, συνεπικουρούμενες από τα πλήρως υποταγμένα στα συμφέροντα τους Μ.Μ.Ε .

Για να επιτευχθεί η άνευ όρων εξαγορά συνειδήσεων και η χειραγώγηση των ανθρώπινων παθών και συμπεριφορών, δεν χρησιμοποιείται φυσικά βία, αλλά εκλεπτυσμένες μέθοδοι διαφημίσεις και Marketing.

Στόχος η αύξηση της κατανάλωσης με την δημιουργία πλασματικών αναγκών, που υποβάλουν το ανθρώπινο ασυνείδητο σε έναν ανεξέλεγκτο βουλιμικό αγώνα απόκτησης όλο και περισσότερων αγαθών, με την ταυτόχρονη πάντα ανάγκη αίσθησης και συμμετοχής στον αστραφτερό κόσμο της γκλαμουρίας και της «showbiz»… !!

Η καθολική θέληση συμμετοχής στην ψευδαίσθηση ευημερισμού της «δυτικής κουλτούρας» αποτέλεσε τον μύθο της προόδου σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη. Πιστέψαμε ότι θα γινόμασταν ευτυχισμένοι μόνο με τη συσσώρευση υλικών αγαθών.

Η σημερινή κρίση όπως αποδεικνύεται, οφείλεται στην κακώς εννοούμενη δυτικοποίηση των κοινωνιών, η οποία δημιούργησε νησίδες πλούτου αλλά και τεράστιες ζώνες φτώχειας. Και αυτό διότι η πολιτική έχει υποταχθεί και αυτή, άνευ όρων στις επιταγές της οικονομίας. Μία οικονομία η οποία δεν λειτουργεί πλέον για τον λαό, αλλά ο λαός για την οικονομία.!

Σε μία τέτοια εξίσωση τα κράτη φαίνονται ανήμπορα να αντιδράσουν στην κρίση χρέους, καθώς έχουν υποταχθεί πλήρως στα συμφέροντα των πολυεθνικών και στην εξυπηρέτηση του σύγχρονου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Στο κυνήγι του κέρδους και της μείωσης του κόστους παραγωγής, οι πολυεθνικές μονοπωλιακές εταιρίες, μετέφεραν τις μονάδες παραγωγής σε υπό ανάπτυξη χώρες, ώστε να εξασφαλιστεί η μεγιστοποίηση του κέρδους με την ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η μεσαία τάξη στις ανεπτυγμένες χώρες να γίνεται σταδιακά νεόπτωχη, οι ανισότητες να αυξάνονται, και οι κοινωνικές κατακτήσεις να κινδυνεύουν να χαθούν μέσα στη δίνη της ύφεσης.

Η κρίση είναι πολυδιάστατη και προφανώς θα προκαλέσει ανατροπές. Ο πόνος όμως εξανθρωπίζει. Έστω και εξ ανάγκης όλο και περισσότεροι αντιλαμβάνονται πως οφείλουμε να αναζητήσουμε νέους τρόπους διαχείρισης του παρόντος αλλά και του μέλλοντος μας, καθώς είναι φανερό πως ζούμε στην εποχή όπου όλα «τελειώνουν». Μία εποχή που κυριαρχεί η αβεβαιότητα, τόσο στα ανθρώπινα όσο και στα φυσικά συστήματα. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον ο δούρειος ίππος της παγκοσμιοποίησης και του χρέους, βρήκε τον πιο αδύναμο οικονομικά πολιτικά και γεωπολιτικά κρίκο στην Ευρωπαϊκή ένωση, την Ελλάδα.

Μία χώρα που βρίσκεται σε οικονομικό αδιέξοδο λόγω του υπέρογκου χρέους της. Λόγω της εισόδου του Δ.Ν.Τ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η χώρα βρίσκεται σήμερα υπό ένα ιδιότυπο καθεστώς οικονομικοπολιτικής υποτέλειας, αλλά και υποθήκευσης της Εθνικής της κυριαρχίας. Δια μέσω επιτακτικά σκληρών και εξαιρετικά επειγόντων διαρθρωτικών αλλαγών που επιβάλλονται στην Ελληνική κυβέρνηση, επιχειρείται η διάσωση ενός «αποτυχημένου κράτους» από την χρεοκοπία, καθώς οι δανειστές επιχειρούν να την κρατήσουν ζωντανή για να συνεχίσει η χώρα να δανείζεται πληρώνοντας τα ακριβά τοκοχρεολύσια.

Στην πραγματικότητα και μετά από ένα χρόνο μνημονίου, το μόνο που φαίνεται ότι επιτεύχθει είναι η μετάθεση του προβλήματος (του χρέους) στο μέλλον...
Ένα χρέος το οποίο όπως αποδυκνείται, αποτελεί το ευφυές σύγχρονο υποκατάστατο της αλυσίδας και του μαστιγίου στους «σκλάβους».Η Καναδή δημοσιογράφος Naomi Klein στο βιβλίο της «Το Δόγμα του Σοκ», κάνει μία εκτεταμένη περιγραφή της εφαρμογής του χρέους και μεθόδων αντιμετώπισης του από την Σχολή του Σικάγου, και τον καθηγητή Milton Friedman.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η Naomi Klein, το «δόγμα του σοκ» επιβάλλεται τόσο από δικτατορικά καθεστώτα όσο και από δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις, οι οποίες επιβάλλουν εξόχως νεοφιλελεύθερες πολιτικές που βασίζονται στο τρίπτυχο: «ιδιωτικοποιήσεις, κρατική απορρύθμιση/ελεύθερο εμπόριο και δραστικές περικοπές στις κρατικές δαπάνες».

Προϋπόθεση για να εφαρμοστεί το  δόγμα αυτό, να επιβληθούν και να γίνουν αποδεκτά από τους πολίτες τα αντιλαϊκά μέτρα, είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν τεχνίτες κρίσεις και να λειτουργούν οι πολίτες υπό το κράτος του πανικού και του φόβου. Στην περίπτωση των κρατών της Λατινικής Αμερικής, σύμφωνα με την Naomi Klein, «η σπείρα του χρέους» λειτούργησε σαν ένα γιγαντιαίο όπλο ηλεκτρικής εκκένωσης. Ο καθηγητής και ιθύνων νους της σχολής του Σικάγου, Milton Friedman πίστευε πως όταν ξεσπάσει μια οικονομική κρίση, αποτελεί ζήτημα καθοριστικής σημασίας η ακαριαία δράση. Εκτιμούσε ότι μια καινούργια κυβέρνηση έχει στη διάθεσή της έξι με εννέα μήνες για να επιβάλει μείζονες αλλαγές. Η συγγραφέας επισημαίνει ότι «η θεμελιώδης αρχή είναι απλή: οι χώρες σε κρίση (χρέους) χρειάζονται απεγνωσμένα μια επείγουσα βοήθεια... Όταν οι ιδιωτικοποιήσεις και οι πολιτικές του ελεύθερου εμπορίου προωθούνται από κοινού με τη χρηματοοικονομική διάσωση (δάνειο) σε ένα ολοκληρωμένο πακέτο, οι χώρες δεν έχουν άλλη επιλογή από το να αποδεχτούν ολόκληρο το πακέτο».

Και καταλήγει: «η κρίση του χρέους, στην οποία βρέθηκαν χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής κατά τη δεκαετία του '80, τις ανάγκασε να υποκύψουν στον εκβιασμό «Θέλετε να σώσετε τη χώρα σας; Ξεπουλήστε την».Τα ίδια μέτρα επιχειρούνται τώρα και στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ελλάδα.

Έως στιγμής η κυβέρνηση βρισκόμενη σε αδιέξοδο, ακολουθεί το δόγμα του σοκ σύμφωνα με τις επιταγές του Δ.Ν.Τ και της Τρόικας, ώστε οι σοκαρισμένοι πολίτες να δεχτούν μουδιασμένοι την οπισθοδρόμηση της χώρας, και την βίαιη μείωση του βιοτικού τους επιπέδου. Ήδη λόγω του χρέους και της δημοσιονομικής και οικονομικής εξαθλίωσης του λαού, έχουμε γίνει μάρτυρες απαξιωτικών δημοσιευμάτων και δηλώσεων για την χώρα και τους κατοίκους της, από τα διεθνή –και όχι μόνο-, μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Η οικονομική πτώχευση της χώρας, συνεπικουρούμενη από την κοινωνικοπολιτική κρίση και την βίαιη αποδόμηση του κοινωνικού ιστού, οδηγούν σε αδιέξοδο και οπισθοδρόμηση την χώρα, ενώ καταρρίπτονται ταυτόχρονα οι Εθνικοί μύθοι περί των προτερημάτων της φυλής... Και όμως η Κρίση της Ελλάδος είναι φανερό πως δεν είναι απλά μόνο οικονομική, αλλά αφορά όλους τους τομείς της κοινωνικής μας ζωής, καθώς βρίσκεται στον πυρήνα των αξιών μας.

Είναι πρωτίστως πολιτική και πολιτισμική, και οφείλεται λιγότερο στους... συνήθως σε υπόπτους, - τους τρίτους, τα σκοτεινά εκείνα δηλαδή ανθελληνικά κέντρα εξουσίας που απεργάζονται την καταστροφή του Ελληνισμού και του «φωτοδότη Έλληνα» - . Οφείλεται κυρίως σε εμάς τους ίδιους, και στο καιροσκοπικό και παρασιτικό μοντέλο που ακολουθήθηκε τα τελευταία 35 τουλάχιστον χρόνια, αλλά και στο έλλειμμα πολιτισμού και παιδείας των Ελλήνων.- !!! (Όπως χαρακτηριστικά έλεγε ο Επίκτητος «είναι γνώρισμα του απαίδευτου ανθρώπου να καταλογίζει ευθύνες σε άλλους για τα κακοπαθήματά του» ).

Το οικοδόμημα όπως αποδεικνύεται είχε χτιστεί σε σαθρές βάσεις, καθώς είχε ημερομηνία λήξης. Το Ελληνικό κράτος αποτέλεσε ένα κράτος κομματικής και όχι κοινωνικής πρόνοιας, όπου κυριάρχησε η διαφθορά, η Φαυλοκρατία, η ατιμωρησία και η αναξιοκρατία.

Η Συλλογικότητα υποχώρησε έναντι της ατομικότητας του ρουσφετιού και του προσωπικού συμφέροντος. Γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα τον εκφυλισμό της κοινωνίας, μία παρασιτική κοινωνία όπου δεν έχει θέση η Περηφάνια, η αυτοεκτίμηση, και η αυτογνωσία, αρετές που έρχονται σε αντίθεση με τις πρακτικές των προγόνων μας, οι οποίοι είχαν πρωτοστατήσει στην θέσπιση και την κατάκτηση αύλων αγαθών.

Η ξαφνική κατάρρευση βέβαια είναι πολύ πιθανή για λαούς που δεν γνωρίζουν επαρκώς τόσο την ιστορία τους, όσο και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτήν, και αναλώνονται σε μονοδιάστες ιδεολογίες αλλά και υιοθέτηση προτύπων συμπεριφοράς που δεν έχουν θέση σε ένα πολυδιάστατο και διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο.

Ο ομφάλιος λώρος που μας συνέδεε με την αρχαία Ελληνική πνευματική παράδοση και ένα τρόπο ζωής που αποθέωνε την λογική, το μέτρο, την τέχνη το κάλος, όπως αποδεικνύεται φαίνεται πως έχει δυστυχώς κοπεί. Και όπως είναι γνωστό, τα πλοία δεν πλέουν με χθεσινό άνεμο...!!!

Οι Έλληνες από την μεταπολίτευση και εντεύθεν όχι μόνο δεν παράγουν πολιτισμό, τουναντίον αναλώθηκαν στην εισαγωγή και κατανάλωση προτύπων υποκουλτούρας, αλλά και σε μία άνευ όρων υπερκαταναλωτική φρενίτιδα. Όπως χαρακτηριστικά έλεγε ο Ηρόδοτος: «Η πιο συνηθισμένη συνέπεια της απροσδόκητης κι αιφνιδιαστικής ευημερίας ενός λαού είναι να γίνουν οι πολίτες ματαιόδοξοι και αλαζόνες. Αντίθετα, τα καλά που αποκτήθηκαν με τη φρόνηση είναι πιο σίγουρα και διατηρούνται περισσότερο από εκείνα που φέρνει η τύχη. Με λίγα λόγια, οι άνθρωποι είναι πιο ικανοί να αποκρούσουν την κακοδαιμονία, παρά να φυλάξουν την ευημερία τους».
 
Ήρθε λοιπόν η στιγμή που βιώνουμε βίαια, την μείωση της κατά κεφαλήν κατανάλωσης. Όλα τα προηγούμενα όμως χρόνια δεν υπήρξε καμία απολύτως αγωνία για την ραγδαία μείωση της κατά κεφαλήν πνευματικής καλλιέργειας και αυτοεκτίμησης, που μας οδήγησε σε αυτό σημείο....!!!! Αντιθέτως όλα αυτά τα χρόνια κυριάρχησε η ατομικότητα, ενώ η κοινωνία στο σύνολο της οδηγήθηκε σε παθητικότητα, με την διαφθορά, την διαπλοκή και τον παρασιτισμό να κυριαρχούν σε κάθε πεδίο της δημόσιας αλλά και ιδιωτικής ζωής, οδηγώντας την χώρα σε αδιέξοδο.

Οι καιροί είναι επικίνδυνοι, καθώς είναι ιστορικά αποδεδειγμένο πως η «απώλεια του μέλλοντος», οδηγεί στο παρελθόν και στον συντηρητισμό. Όπως χαρακτηριστικά έλεγε Αριστοτέλης: «Η φτώχεια είναι ο πατέρας της επανάστασης και του πολέμου»..
 
Στα παραπάνω προβλήματα έρχεται να προστεθεί το μεταναστευτικό, σε μία Ελληνική κοινωνία αιφνιδιασμένη από τον υπερβολικά μεγάλο αριθμό αλλοδαπών και κυρίως λαθρομεταναστών, που έχουν κατακλείσει την παρηκμασμένη Ελληνική επικράτεια.

Ένα φαινόμενο που δημιούργησε ένα εκρηκτικό μίγμα, όπως απόδειξαν τα τελευταία γεγονότα στο κέντρο της Αθήνας. Όλα αυτά τα χρόνια η πολιτεία δίχως σχέδιο και προγραμματισμό, εθελοτυφλούσε προσποιούμενη πως οι ξένοι μάλλον δεν υπήρχαν, παρά το γεγονός πως περίπου 150.000 λαθρομετανάστες πέρναγαν παράνομα τα σύνορα κάθε χρόνο! Χρειάστηκε η γκετοποίηση του κέντρου της πρωτεύουσας και η ραγδαία αύξηση της εγκληματικότητας για να αποδεχτεί την πραγματικότητα, το ότι δηλαδή οι ξένοι υπάρχουν και δεν αποτελούν ένα αμελητέο ανθρώπινο στοιχείο, αλλά μία εξαθλιωμένη και δύσκολα διαχειρίσιμη μεγάλη ομάδα ετερογενών ανθρώπων (υπολογίζονται σε 1,7-1,9 εκατομμύρια) που είναι σίγουρο πως θα μεταβάλει τη σύνθεση και τον χαρακτήρα της ελληνικής κοινωνίας. Όπως ήταν αναμενόμενο, όπoυ δεν υπάρχει οργανωμένο κράτος το κενό εξουσίας κλήθηκαν να καλύψουν αυτόκλητοι σωτήρες οι οποίοι ταυτόχρονα διεκδικούν την διατήρηση της καθαρότητας της φυλής...!!

Ήδη βέβαια εδώ και χρόνια η ούτως ή άλλως υπό σύγχυση Ελληνική ταυτότητα του σύγχρονου Έλληνα, έχει οδηγήσει κάποιους όχι μόνο σε ξενοφοβία, αλλά και σε μία στείρα προγονολατρεία του ένδοξου παρελθόντος απαξιώνοντας το παρόν. Την ίδια στιγμή βέβαια άλλοι στο όνομα της προοδευτικότητας απαξίωσαν την Ελληνικότητα και την φιλοπατρία εν γένει.

Η αλήθεια είναι πως οφείλουμε να είμαστε πρώτα άνθρωποι, και στην συνέχεια πολίτες ενός έθνους. Εάν όμως δεν μεριμνήσουμε εμείς για την πατρίδα μας, δεν θα αναλάβει κανείς αυτή την υποχρέωση για εμάς, και το σίγουρο είναι πως στο τέλος θα χάσουμε και την ανθρωπιά μας.!!!

Σε κάθε περίπτωση η «Ελληνικότητα» δεν είναι θέμα D.N.A, ούτε κληρονομικό χάρισμα, αλλά μία καθημερινή κατάκτηση στον χρόνο.Και δυστυχώς αυτή την φορά η Ελλάδα δεν μπορεί να «κατακτήσει» πλέον τους κατακτητές της με τον πολιτισμό της...

Αναζητείται λοιπόν ελπίς, η χαμένη περηφάνια καθώς και το χαμένο «Ελληνικό φιλότιμο» για μία υπέρβαση όλων των κακώς κειμένων, πρακτικών και συμπεριφορών που οδήγησαν την χώρα και τους Έλληνες σε αδιέξοδο....
Ένα χρόνο μετά την έλευση του Διεθνούς νομισματικού ταμείου και της Τρόικας, η Ελλάδα αν και απέφυγε επισήμως προσωρινά τη χρεοκοπία, βρίσκεται ακόμα στο μέσο του πελάγους εν μέσω τρικυμίας, έχοντας καταφέρει κάτι μοναδικό στα διεθνή χρονικά, να απεμπολήσει βάση του μνημονίου που υπόγραψε, τα κυριαρχικά της δικαιώματα υπέρ των δανειστών της, και να υποθηκεύσει αμετάκλητα το μέλλον των επόμενων γενιών της...

Ακόμα όμως και με την επιβολή των μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης που επιβλήθηκαν, τα μέτρα δεν απέδωσαν και βρισκόμαστε αν όχι στο ίδιο σημείο με το 2010, ίσως και σε χειρότερο. Ποίος φταίει όμως, και ποιός θα αναλάβει την ευθύνη για την αποτυχία;

Τα νούμερα είναι ξεκάθαρο πως δεν βγαίνουν. Κάποιοι βέβαια υποστήριζαν πως δεν έβγαιναν εξ αρχής «τα νούμερα» (την ίδια εντύπωση έχει και ο γράφων) απλώς έπρεπε να κερδηθεί χρόνος από τις ξένες τράπεζες, ώστε να ξεφορτωθούν τα άχρηστα Ελληνικά χαρτιά (εξού και τα συνεχή crash test των τραπεζών)...

Χαρακτηριστική είναι η σχετική δήλωση του διευθυντή του Ευρωπαϊκού ταμείου σταθερότητας (EFSF), Klaus Rengling: «Ο κίνδυνος πως μια χώρα (Ελλάδα) που βρίσκεται σε κρίση θα επηρεάσει κάποια άλλη είναι σημαντικά μικρότερος απ’ ό,τι ήταν πριν από έξι μήνες».

Το ίδιο δήλωσε και η οικονομολόγος και αναλύτρια του Economist Ιntelligence Unit, Μegan Greene:
«...H αναδιάρθρωση στο ελληνικό χρέος θα οδηγήσει στην κατάρρευση των ελληνικών τραπεζών και επίσης θα επιφέρει καίριο πλήγμα στα συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά ταμεία της χώρας. Ως εκ τούτου η ελληνική χρεοκοπία θα έχει άμεση επίπτωση στον ελληνικό λαό. Αναφορικά με τις γερμανικές αλλά και τις γαλλικές τράπεζες, είχαν περίπου έναν χρόνο μέχρι τώρα να προετοιμαστούν, να αυξήσουν τις προβλέψεις τους και να απομειώσουν το ελληνικό χρέος».Σε κάθε περίπτωση μία έξοδος από την Ευρωζώνη και επιστροφή στη δραχμή (;) θα είχε δυσάρεστες συστημικές επιδράσεις στην Ευροζώνη, αλλά και καταστροφικές συνέπειες για την Ελλάδα.

Θα δημιουργούσε χάος στις Ελληνικές τράπεζες και στην αγορά, στάση πληρωμών σε μισθούς και συντάξεις, ενώ το χρέος των 350 δισεκατομμυρίων που είναι σε ευρώ θα σήμαινε αλλεπάλληλες υποτιμήσεις του νέου Εθνικού νομίσματος (της δραχμής;) και θα εκτόξευαν μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα την αξία του!

Για αυτό τον λόγο και λόγω της αποτυχίας της εφαρμογής του μνημονίου (ήταν η συνταγή άραγε λάθος ή ο ασθενής δεν πήρε το χάπι και απλά διάβασε την συνταγή;), ένα νέο πακέτο διάσωσης (μεσοπρόθεσμο) είναι προ των πυλών, με προϋπόθεση πέρα όλων των άλλων μία σαφή πολιτική παρέμβαση από την Τρόικα, στον τρόπο διαχείρισης και επίσπευσης των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών του μνημονίου και της ευημερίας των αριθμών.

Πίσω όμως από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι θα υποφέρουν όλο και περισσότερο. Πλούτο βέβαια η χώρα διαθέτει (ορυκτό πλούτο, ενέργεια, ναυτιλία, τουρισμό), αλλά δεν διαθέτει ικανή εξουσία να τον αξιοποιήσει.

Και χρήματα υπάρχουν, αλλά βρίσκονται συσσωρευμένα σε τεράστιες ιδιωτικές περιουσίες, οι οποίες το 2010 ξεπέρασαν το ΑΕΠ της χώρας σχεδόν 2,5 φορές (526 δισ. Ευρώ), εκ των οποίων τα περισσότερα δεν φορολογούνται, διότι έχουν περάσει κατά κύριο λόγο στην κυριότητα υπεράκτιων (offshore) εταιρειών.
Εάν το κράτος ήταν ικανό να επιβάλει και να εισπράξει ένα φόρο 20% στον ιδιωτικό αυτό πλούτο, τότε θα μπορούσε να είχε έσοδα για το 2010, περίπου τα 49 δισ. ευρώ. Λόγω βέβαια του ότι η φοροδιαφυγή αποτελεί το μεγαλύτερο διαχρονικό πρόβλημα της Ελλάδος, τον λογαριασμό πληρώνουν οι συνήθεις ύποπτοι, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι.! Σε ένα τέτοιο περιββάλον, χρίζει πραγματικά έρευνας η έως τώρα πλήρη απάθεια και η μοιρολατρία του Ελληνικού λαού.

Είναι άραγε αποτέλεσμα αισθήματος συνενοχής όπως διακήρυξε ο αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως, ή είναι τόσο αποτελεσματική η «πλύση εγκεφάλου» από τα διαπλεκόμενα Μ.Μ.Ε; Οι κρίσεις όμως, ακόμα και από εξωγενείς φαινομενικά παράγοντες (οικονομία, πολιτική, γεωπολιτικό περιβάλλον κ.λ.π), έχουν πάντα άμεση σχέση με μία εσωτερική κρίση των ανθρώπων, μια κρίση συνείδησης και αξιών. Συνεπώς για την αντιμετώπιση των εξωτερικών κρίσεων, ίσως πρέπει πρώτα από όλα να αντιμετωπίσουμε την εσωτερική μας κρίση.
Ίσως αυτή η στιγμή να αποτελεί την ύστατη ευκαιρία για να προβληματιστούμε και να αμφισβητήσουμε – την εκ του αποτελέσματος -, λανθασμένη πορεία που ακολουθήσαμε τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Αυτό θα γίνει μόνο εφόσον επαπροσδιορίσουμε τον τρόπο σκέψης και δράσης μας. Κάτι που μπορεί να επιτευχθεί εάν επιστρατεύσουμε τον καλύτερο μας εαυτό, και ταυτόχρονα ενεργοποιήσουμε το σύνολο των δημιουργικών μας δυνάμεων.

Θα πρέπει να μάθουμε να είμαστε αδογμάτιστοι, να κριτικάρουμε και να αμφισβητούμε, και ταυτόχρονα να δημιουργούμε, να προτείνουμε και να μη κτίζουμε την ταυτότητά μας απλά πάνω σε μία γενική και στείρα καθολική άρνηση.

Με το να στοχεύουμε απλώς την ανατροπή του υφιστάμενου σαθρού συστήματος αξιών, δίχως ένα ισχυρό γνωσιολογικό και ιδεολογικό υπόβαθρο, δεν δημιουργούμε αυτόματα και το σύνολο των προϋποθέσεων που απαιτούνται προκειμένου να υπάρξει η δημιουργία ενός νέου πολιτισμικού ρεύματος που θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις μίας νέας προοπτικής στις κοινωνίες.
Το βαθύτερο νόημα του συνειδητοποιημένου ανθρώπου, συνδέεται με την εσωτερική δύναμη να βάζουμε στόχους και να τους πραγματοποιούμε. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο H. Marcuse: «Η διάκριση ανάμεσα στην αληθινή και στην κίβδηλη συνείδηση, ανάμεσα στο πραγματικό και το άμεσο συμφέρον, δεν έχασε τίποτα από τη σημασία της. Πρέπει όμως να αποδειχθεί. Κάθε άνθρωπος πρέπει να αναζητήσει και να βρει το μονοπάτι που θα τον φέρει από την κίβδηλη στην αληθινή συνείδηση, από το άμεσο στο πραγματικό του συμφέρον. Και μπορεί να το κάνει μόνο όταν αισθανθεί την ανάγκη να αλλάξει τον τρόπο της ζωής του, να απορρίψει το θετικισμό, ν’ αρνηθεί. Ακριβώς αυτή την ανάγκη η κατεστημένη κοινωνία προσπαθεί να καταπνίξει στο βαθμό που παράγει και διανέμει αγαθά σε όλο και πλατύτερη κλίμακα και στο βαθμό που μπορεί να χρησιμοποιεί την επιστημονική κατάκτηση της φύσης για να κατακτήσει επιστημονικά τον άνθρωπο».

Όσον αφορά τους πολιτικούς που καλούνται να διαχειριστούν τις τύχες του λαού αναφέρει: «οι εκπρόσωποι του λαού θα πρέπει να έχουν επιτύχει την ‘’ειρήνευση’’ της ύπαρξής τους. Αυτό σημαίνει ότι οι ανάγκες τους, οι πόθοι τους και οι επιθυμίες τους δεν θα καθορίζονται από ιδιωτικά συμφέροντα που αποβλέπουν στην κυριαρχία και στη διαιώνιση των καταστρεπτικών μορφών της πάλης του ανθρώπου με τη Φύση».

Κάτι που φαντάζει εντελώς ουτοπικό για το παρηκμασμένο πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα, καθώς έχουν δημιουργηθεί τέτοιες δικλίδες ασφαλείας, ώστε ακόμα και την ύστατη αυτή στιγμή που η χώρα βρίσκεται προ της κατάρρευσης, δεν φαίνεται να υπάρχουν νέες και αδιάφθορες πολιτικές δυνάμεις που μπορούν να αναδειχθούν εκτός του υφιστάμενου πολιτικού συστήματος.
Δυνάμεις οι οποίες δεν θα έχουν καμία σχέση με το παλαιοκομματικό πελατειακό σύστημα, και οι οποίες θα είναι ικανές να δημιουργήσουν ένα νέο όραμα για την χώρα.

Αντί αυτού βλέπουμε βουλευτές με πολυετή θητεία στην Ελληνική βουλή - προερχόμενοι από τους γνωστούς πολικούς σχηματισμούς-, να σχηματίζουν νέα κόμματα σωτηρίας..!!

Ως άτομα και πολίτες ταυτόχρονα, θα πρέπει να μάθουμε να δρούμε συλλογικά, ξανά-ανακαλύπτοντας τις αξίες της αλληλεγγύης και των συλλογικών οραμάτων. Περνώντας όσο υπάρχει ακόμα χρόνος, από το «Εγώ στο Εμείς» , και από το «Έχω» στο Έίμαι» αντιλαμβανόμενοι τα προβλήματα συστημικά, και αναζητώντας λύσεις συνολικά μέσα από ένα πανανθρώπινο αλλά και πλανητικό πρίσμα, για ένα πιο ελπιδοφόρο μέλλον.

Είναι πλέον ξεκάθαρο πως ότι το υφιστάμενο οικονομικό μοντέλο της υπερκατανάλωσης και του χρέους, έχει οδηγήσει σε οικονομικό κοινωνικό πολιτικό και οικολογικό αδιέξοδο.

Θα πρέπει συνεπώς να αλλάξουμε το σύστημα διαχείρισης των κοινωνικών μας συνηθειών αλλά και πολιτικοοικονομικών μοντέλων, μειώνοντας τις πραγματικές μας ανάγκες και την υπερκατανάλωση, αυτοδιαχειριζόμενοι την παραγωγή.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι δεκάδες χιλιάδες Ισπανοί διαδηλωτές του κινήματος M-15, (από την 15η Μαΐου, την ημέρα που χιλιάδες διαδηλωτές βγήκαν για πρώτη ημέρα στους δρόμους), που κατακλύζουν καθημερινά την κεντρική πλατεία Puerta del Sol (πύλη του Ήλιου) και ζητούν μία Democracia Real Ya (Μια νέα δημοκρατία τώρα) αξιώνοντας να υπάρξει πολιτική μεταρρύθμιση. Σύμφωνα με διακήρυξη τους οι πρωτοβουλίες τους αυτές έχουν ως στόχο την διαμόρφωση μιας κοινωνίας ευτυχισμένων ανθρώπων και όχι ευημερούντων αριθμών.

Οι προτεραιότητες κάθε ανεπτυγμένης κοινωνίας πρέπει να είναι η ισότητα, η πρόοδος, η αλληλεγγύη, η ελευθερία του πολιτισμού, η βιωσιμότητα και η ανάπτυξη, η ευημερία και ευτυχία των ανθρώπων.

Αυτές είναι αναλλοίωτες αλήθειες με τις οποίες θα πρέπει να συμβαδίζουν στην κοινωνία, το δικαίωμα για στέγαση, εργασία, πολιτισμό, υγεία, εκπαίδευση, πολιτική συμμετοχή, την ελεύθερη προσωπική ανάπτυξη, καθώς και καταναλωτικά δικαιώματα για μια υγιή και ευτυχισμένη ζωή.
Αυτό που χρειάζεται είναι μία ηθική επανάσταση. Αντί για τη τοποθέτηση του χρήματος πάνω από τα ανθρώπινα όντα, θα πρέπει να επαναφέρουμε στην υπηρεσία μας.


Οι Έλληνες αγανακτισμένοι πολίτες ακολουθώντας τους Ισπανούς, δείχνουν το δρόμο αφυπνιζόμενοι από τον λήθαργο, ενεργοποιώντας υγιείς κοινωνικές ομάδες σε διαμαρτυρία. Το πλήθος των αγανακτισμένων πολιτών είναι ένα άμορφο - με πολιτικούς όρους- ιδεολογικά πλήθος, οι οποίοι εκδηλώνουν την αντίθεση τους στο διεφθαρμένο κομματικό σύστημα εξουσίας που έφτασε την χώρα σε αυτό το τέλμα.

Εάν το κίνημα έχει διάρκεια και συνέπεια, μπορεί γίνει φορέας μίας νέας ιδεολογίας, και να αποτελέσει την πηγή καταλυτικών πολιτικών αλλαγών.
Και μόνο το γεγονός πως στην αυθόρμητη αυτή διαμαρτυρία συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός πολιτών (*), δίχως το καπέλωμα από παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις ή συνδικαλιστικούς φορείς, αντανακλά μια διαφορετική κουλτούρα και ένα νέο αγώνα πολιτικής αντίληψης.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το σύνολο των «αγανακτισμένων» πολιτών μπορεί υπό προϋποθέσεις να γίνει η «κρίσιμη μάζα» για αλλαγές στην πολιτική ζωή της χώρας.

Ίσως βέβαια οι περισσότεροι από εμάς να μην είναι ικανοί να αντιληφθούν την πολυπλοκότητα μίας ταχύτητα μεταβαλλόμενης αντικειμενικής πραγματικότητας, αλλά όλοι μπορούν να αντιληφθούν πως η παρέμβαση και η συμμετοχή τους είναι ικανή να αλλάξει την υφιστάμενη κατάσταση. Και ας μην λησμονούμε πως ο αυθορμητισμός των μαζών είναι η πρώτη και η εμβρυακή μορφή του συνειδητού αγώνα αλλαγής...

Σε κάθε περίπτωση είναι σίγουρα ελπιδοφόρο πως φάινεται πως υπάρχουν ακόμα νέοι άνθρωποι οι οποίοι όπως είπε ο Καζαντζάκης: «Eχουν την περηφάνια της φυλής τους, νιώθουν ότι όντας Έλληνες έχουν την ευθύνη να είναι αντάξιοι των προγόνων τους. H πεποίθησή τους ότι κατάγονται από τον Πλάτωνα και τον Περικλή, μπορεί ίσως να είναι μια ουτοπία, μια αυθυποβολή χιλιετιών, όμως αυτή η αυθυποβολή, γενόμενη πίστη, ασκεί μια γόνιμη επίδραση στη νεοελληνική ψυχή. Χάρη σ' αυτή την ουτοπία επέζησαν οι Έλληνες. Μετά από τόσους αιώνες εισβολών, σφαγών, λιμών, θα έπρεπε να έχουν εξαφανιστεί. Όμως η ουτοπία, που έγινε πίστη, δεν τους αφήνει να πεθάνουν. H Ελλάδα επιζεί ακόμα, επιζεί ίσως μέσα από διαδοχικά θαύματα».

Θα πρέπει όμως να προτάξουμε στο ατομικό το συλλογικό καλό, όπως έκαναν οι πρόγονοι μας. Οι αρχαίοι Έλληνες νίκησαν στο πεδίο των μαχών αν και ολιγάριθμοι, λόγω του σχηματισμού της φάλαγγας.
Έτσι το χειρότερο που μπορούσε να κάνει ένας οπλίτης ήταν να πετάξει την ασπίδα του, όχι διότι θα σκοτωνόταν ο ίδιος αλλά διότι η ασπίδα του κάθε οπλίτη, προστάτευε τον διπλανό του...

Ο Λεωνίδας με τους τριακόσιους θυσιάστηκε στις Θερμοπύλες, όχι για να ανταμειφθεί σε μια μετά θάνατον ζωή, αλλά για να φανεί απλά αντάξιος των προγόνων του. Αυτή είναι η ουσιώδης της Ελληνικής κοσμοαντίληψης. Μπορούμε ακόμα και σήμερα να διδαχθούμε από αυτήν...

Αντίθετα οι σημερινοί τριακόσιοι της Βουλής, μοιάζουν με κάποιους «ελέω θεού» Θεού Βασιλείς της αρχαιότητας, οι οποίοι ήταν τόσο αλαζόνες, που όταν οι απεγνωσμένοι υποτελείς τους έφτυναν, αυτοί πίστευαν πως βρέχει ή στην καλύτερη περίπτωση έριχναν το φταίξιμο σε κάποιους τρίτους...Και ο νοών νοήτω...!!!

«Το παρόν είναι δικό τους. Το μέλλον είναι δικό μας»
Νίκολα Τέσλα

* Ο αριθμός των αγανακτισμένων θα έπρεπε σίγουρα να είναι μεγαλύτερος. Με επίσημη ανεργία στο 15 %, μονο οι άνεργοι στην Αθήνα είναι πάνω από 150.000. Συνεπώς εάν αυτοί και μόνο, συμετείχαν καθημερινά το Σύνταγμα, θα έπρεπε να συγκεντρώνονται καθημερινά πάνω από 100.000 κόσμος.