Διόνυσος το παιδί των μυστηρίων..

Όταν γεννήθηκε ο Διόνυσος ο Δίας τον παρέδωσε στον Ερμή. Σύμφωνα με το μύθο ο Ερμής ανέθεσε την ανατροφή του Διονύσου στον βασιλιά Αθάμα και τη γυναίκα του Ινώ με την εντολή να τον μεγαλώσουν ως κορίτσι, ώστε να γλιτώσει από την οργή της Ήρας (σε μια άλλη παραλλαγή τον μεγαλώνουν οι Νύμφες με τον ίδιο τρόπο). Για αυτό το λόγο στη μυθολογία περιγράφεται και ως «ανδρογυναίκα».

Τι συμβολίζει αυτή η ιδιότητα; Πριν δοθεί απάντηση, σε αυτό το ερώτημα, θα πρέπει να αναφερθεί πως ο Διόνυσος συμβολίζει την ψυχή του κόσμου. Είναι το "παιδί των Ελευσινίων μυστηρίων", κάτοχος και φύλακας των μυστηρίων της ζωής και του θανάτου, το θείο πνεύμα σ’ εξέλιξη μέσα στο σύμπαν, η καρδιά του οποίου πρέπει να αναζητηθεί με σκοπό την αναγέννηση του ανθρώπινου πνεύματος και την εξάγνιση της ψυχής. Γι’ αυτό και επονομάζεται και Ζαγρεύς, δηλαδή κυνηγός που «κυνηγάει» τις ψυχές και τις οδηγεί στην στη "θέωση" (ως Ελευθερεύς). Ο Διόνυσος στην μυθαγωγική αφήγηση, παρουσιάζεται να είναι άρρεν αλλά μεγαλώνει ως κορίτσι, διότι πολύ απλά η ψυχή είναι άφυλλη. Δεν έχει φύλο, δεν είναι ούτε αρσενική, ούτε θηλυκή.....!!!

Μυσταγωγία - Μυθαγωγία

Κέκροπας σύντομος αποσυμβολισμός

Ο Κέκροπας, ο πρώτος βασιλιάς της Αθήνας, ήταν «διφυής»,  φίδι από τη μέση και κάτω, και άνθρωπος από την μέση και επάνω. Υπήρξε ο μυθικός ιδρυτής της πόλης των Αθηνών, και τον τιμούσαν ως  «γενάρχη ήρωα, γηγενή και αυτόχθονα», γεννημένο από τη Γαία.

Ο  υπόγειος τάφος του βρισκόταν στο βορειοδυτικό τμήμα της στοάς των Καρυάτιδων στο Ερέχθειο (Κεκρόπιο).  Λατρευόταν κυρίως στην Ακρόπολη υπό τη μορφή φιδιού, ενώ σ’ αυτόν αποδίδονται η θέσπιση διάφορων νόμων, η εφεύρεση της γραφής, η απογραφή του πληθυσμού, η κατάργηση των ανθρωποθυσιών, η ταφή των νεκρών, ο τρόπος οικοδόμησης οικιών, αλλά και η διαιτησία ανάμεσα στην Αθηνά και τον Ποσειδώνα για την προστασία και ονοματοδοσία της πόλης των Αθηνών.

Ως υιός της Γαίας, εμφανίζεται με φιδίσιο το κάτω μέρος του σώματος του, τονίζοντας τον γηγενή χαρακτήρα του, και την άμεση σχέση με την μητέρα Γη -Γαία,  εμφανιζόμενος ταυτόχρονα  ως ο ενδιάμεσος κρίκος μετάβασης από το μητριαρχικό σεληνιακό ιερατείο, στο Ολύμπιο, αλλά και ως ο  φύλακας της μαγικής γνώσης (όφις -δράκος),  η οποία συνδεόταν με την Γαία, και την Πότνια θεά των όφεων και τις ιέρειες της . (1) 

Γενικότερα η έννοια του «γηγενούς και αυτόχθονος» αφορούσε όσους ήταν  «παιδιά της γης», όπως λ.χ τα τζιτζίκια, των οποίων οι προνύμφες τους βγαίνουν από την γη. Για αυτό τον λόγο οι Αθηναίοι ονομάζονταν και «τέττιγκες» (τζιτζίκια) ως αυτόχθονες. Οι παλιοί Ίωνες έδεναν τα μαλιά τους με ένα χρυσό τζιτζίκι, και τους έλεγαν «τεττιγγοφόρους». Ο Πλάτωνας αναφέρει μέσω του Σωκράτη πως : «…Λέγεται λοιπόν, πως κάποτε, πριν ακόμα γεννηθούν οι Μούσες, τα τζιτζίκια ήταν άνθρωποι», αλλά και στον μύθο του Ερμαφρόδυτου πως:  « ...η γέννηση γινόταν όχι επάνω τους αλλά στη γη, όπως και στα τζιτζίκια».(2)

Ως διφυής αλληγορεί  τον ιερό γάμο της ύλης με το πνεύμα. Η μορφή του όφεως συμβολίζει την γη, ο άνθρωπος το πνεύμα. Μία πεποίθηση που την συναντούμε αργότερα στις Ορφικές πινακίδες, οι οποίες αναφέρουν: ..«της γης παιδί είμαι και του έναστρου ουρανού, αλλά το γένος μου είναι βεβαίως (μόνον) ουράνιο»(πινακίδα της Πετηλίας), ή όπως ο Πλάτωνας («Φαίδων») , αναφέρει : «Η μεν ψυχή τω θείω, το δε σώμα τω θνητώ».

Έχοντας διπλή φύση, θνητός ως προς το σώμα και αθάνατος ως προς τη ουσία του.  Ο άνθρωπος ο οποίος  έχει επίγνωση της αθάνατης φύσης του, προχωράει προς την γνώση του υπέρτατου αγαθού και την ένωση με το Θείο, η οποία επιτυγχάνεται  με την μυσταγωγική «εις εαυτόν διείσδυση»,  ή   τις κατάλληλες ιερουργίες...
.

Σχετικά άρθρα  (ενεργοί σύνδεσμοι) :

.

1. Το φίδι ως Αρχετυπικό σύμβολο στις Μυθολογίες των Λαών 

2. Ο Μύθος του Ερμαφρόδιτου - αποσυμβολισμός

Όταν η αρχαία Ελληνική μυθολογία "εμπνέει" καλλιτεχνικά αλλά και "σημαίνει εσωτερικά" – Ήφαιστος & Πάν - .

Το όνομα του Ηφαίστου (δωριστί, Άφαιστος) ετυμολογείται από την ρίζα «αφ-» του δασυνόμενου ρήματος «άπτω» (ανάπτω, καίω), «ήφθαι» στο απαρέμφατο του μέσου παρακειμένου, σημαίνει δηλαδή τον «πυρόεντα», τον διάπυρο. Άλλες εκδοχές του ετύμου του, παραπέμπουν στο «αϊστόω» (αφιστόω, α-Fι-στόω, αφανίζω), ή στο συνδυασμό των «φάω» και «ίστωρ».

Ο Ήφαιστος συνεπώς αντιπροσωπεύει το στοιχείο της φωτιάς. O Ηράκλειτος θεωρεί η πρωταρχική ουσία του σύμπαντος είναι το Πυρ από το οποίο προήλθαν με μετουσίωση όλα τα άλλα στοιχεία. Είναι η αιτία όλων των μεταβολών, που εκπροσωπεί μία θεμελιώδη αρχή, την αλλαγή, την άφθαρτη μεταβολή που ανανεώνει τον κόσμο, και αν και αυτή καθαυτή η αλλαγή δεν αποτελεί υλικό αίτιο, ο εκπρόσωπός της, το πῦρ, συνιστά ως θεμελιώδης αρχή και την κινούσα δύναμη. Στο κοσμολογικό τμήμα του έργου του με τίτλο ΠΕΡΙ ΦΥΣΕΩΣ, ο Ηράκλειτος δηλώνει :

«Αυτόν τον κόσμο δεν τον έπλασε κανένας αλλά υπήρχε πάντα, υπάρχει και θα υπάρχει, μία αιώνια ζωντανή φωτιά, που ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο..(...)... Ο κόσμος παραμένει αναλλοίωτος για όλα τα όντα και δεν είναι δημιούργημα κανενός θεού και κανενός ανθρώπου, αλλά υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρξει στον αιώνα τον άπαντα, ως πύρ αείζωον, που αναφλέγεται σύμφωνα με καθορισμένα μέτρα και αποσβένεται με καθορισμένα μέτρα».

Η αναφορά το Ηρακλείτου για το σύμπαν αφορά μια εξέλιξη από το μοναδικό αιώνιο στοιχείο του Πυρός, που είναι ταυτόχρονα η μόνη ουσία και η μοναδική ενέργεια, που εκφράζεται στην εικονική του γλώσσα με την ανωφέρεια και κατωφέρεια της οδού. «Ο ανήφορος και ο κατήφορος» λέει «είναι ένα και το αυτό».

Εκ του Πυρός, αυτό το ακτινοβόλο και ενεργητικό στοιχείο, ο αέρας, το νερό και γη ακολουθούν, και αυτή είναι η λιτανεία της ενέργειας στην οδική κατωφέρεια. Υπάρχει εξ ίσου σε αυτή ταύτη την ένταση αυτής της πορείας, μια ενέργεια πιθανής επιστροφής η οποία θα οδηγούσε τα πράγματα πίσω στην πηγή τους με αντίστροφη σειρά. Στην ισορροπία αυτών των δύο ανοδικών και καθοδικών ενεργειών κείται η όλη κοσμική δράση.

Το παν είναι ένα αντίρροπο/αντιστάθμισμα των αντίπαλων ενεργειών. Η κίνηση της ζωής είναι όπως η επιστροφή της χορδής του τόξου, μια ενέργεια έλξης και έντασης η οποία περιορίζει μια ενέργεια απελευθέρωσης, με κάθε ενέργεια δράσης να αντισταθμίζεται από μια άλλη αντίστοιχη ενέργεια αντίδρασης. Με την αντίσταση της μιας επί της άλλης, δημιουργούνται όλες οι αρμονίες της ύπαρξης.

Η ενέργεια συνιστά ουσιαστικά το υλικό, από το οποίο παράγονται όλα τα στοιχειώδη σωματίδια, τα άτομα και γενικά τα πάντα στον κόσμο, αλλά παράλληλα η ενέργεια κινεί τα πάντα στον κόσμο, αποτελώντας μια αναλλοίωτη ουσία, που το συνολικό της ποσό δεν μεταβάλλεται, με τα στοιχειώδη σωματίδια να αποτελούν παράγωγά της, όπως πιστοποιούν πολλά πειράματα, ενώ ταυτόχρονα μετατρέπεται σε κίνηση, σε θερμότητα, σε φωτεινή ακτινοβολία ή σε διαφορά δυναμικού, προκαλώντας ηλεκτρομαγνητικά φαινόμενα.

Δεν είναι επίσης τυχαίο πως υπάρχει μία στενή σχέση ανάμεσα στον Ήφαιστο και στον Προμηθέα. Σε μερικά σημεία φαίνονται σαν δυο όψεις του ίδιου προσώπου. Και για τους δυο αναφέρεται πως βοηθήσανε στη γέννηση της Αθηνάς. Σύμφωνα με μια παράδοση, ο Προμηθέας από τη Λήμνο έκλεψε τη φωτιά για να τη χαρίσει στους ανθρώπους. Ο ένας παίρνει μέρος όσο και ο άλλος στη δημιουργία του ανθρώπινου γένους και γίνονται ευεργέτες του με το δώρο της φωτιάς.

Σε ορισμένα μέρη και οι δυο ήταν αντικείμενα της ίδιας λατρείας. Στην Αθήνα είχαν κοινό βωμό στους κήπους της Ακαδημίας και εικονίζονταν ο ένας πλάι στον άλλο. Ο Πλάτωνας ξεχωρίζει ότι η φωτιά οφείλονταν στον Προμηθέα αλλά οι σχετικές τέχνες με αυτή οφείλονταν στον Ήφαιστο. Υπάρχει ωστόσο μια σημαντική διαφορά ανάμεσα στα δυο αυτά πρόσωπα. Ο Προμηθέας έκλεψε την φωτιά και την έδωσε στους ανθρώπους, ενώ ο Ήφαιστος είναι ο δημιουργός της φωτιάς.

Κατά έναν άλλο μύθο, στη Λήμνο γεννήθηκε η φωτιά από ένα δέντρο που το χτύπησε κεραυνός. Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος αφηγείται πως οι Αργοναύτες περνώντας από τη Λήμνο πρόσφεραν θυσίες στον Ήφαιστο και τον τίμησαν με γιορτές. Το ίδιο νησί ήταν και το κέντρο της λατρείας των Καβείρων και που μερικοί συγγραφείς τους θεωρούν γιους του Ηφαίστου....

Σύμφωνα με τον Πλούταρχο το ΠΥΡ διακρίνεται:

1. Στο ΕΝ αθάνατο ΠΥΡ, το οποίο πολλοί από τους αρχαίους προσωποποιούν με τον Ήλιο

2. Το επίγειο ΠΥΡ το οποίο είναι εικόνα του ουράνιου και διατηρείται από τους ανθρώπους εντός των ναών φέροντας το όνομα ΙΕΡΟ ΠΥΡ, εκδηλώνοντας την Θεία παρουσία. Εκεί οι ιερείς οφείλουν να το κρατούν άσβεστο διαρκώς. Το ΠΥΡ είναι σύμβολο της ψυχής η οποία ζωογονεί διαρκώς το σώμα.

Η ιερότητα του ΠΥΡΟΣ ήταν διαδεδομένη στις περισσότερες ιερατικές σχολές.

Οι Πέρσες για παράδειγμα θεωρούσαν έγκλημα να σβηστεί το ιερό πυρ. Εάν σβήνονταν με νερό προξενούσε πόλεμο ανάμεσα σε δύο ιερά στοιχεία. Για αυτό τον λόγω η φωτιά σβήνονταν μόνο με άμμο. Οι ιερείς δεν πλησίαζαν το ΠΥΡ δίχως να φορούν στο στόμα ένα πέπλο . Στα Μιθραικά μυστήρια ο μύστης που είχε ως καθήκοντην επίβλεψη συντήρησης της αιώνιας φλόγας ήταν ο «Πατέρας». Η φωτά δεν έπρεπε επίσης να μολυνθεί με την καύση πτωμάτων κάτι που γίνεται κατά κόρον στην Ανατολή, αλλά ούτε έπρεπε να καίγονται χλωρά ξύλα διότι ο καπνός προκαλούσε συσκότιση του ιερού Πυρ.

Στην Αίγυπτο επίσης θεωρούνταν αποτρόπαιο έγκλημα η ρήξη πτωμάτων στην φωτιά. Στην Ρώμη αντίστοιχα το Ιερό Πυρ διατηρούνταν από τις Βασταλίδες αντίστοιχες των Εστιάδων παρθένων της Ελλάδος, στο Ναό της θεάς Εστίας. Έπρεπε να ανάψουν το ιερό ΠΥΡ με την τριβή δύο ράβδων προερχόμενων από ένα καθαγιασμένο δένδρο.

Στους Ιουδαίους το Άγιο των Αγίων ήταν διαχωρισμένο από τον υπόλοιπο ναό. Το ΠΥΡ έπρεπε αν διατηρείται επί του Βωμού σε χρυσό λυχνοστάτη στο οποίο έκαιγαν διαρκώς επτά λύχνοι τροφοδοτούμενοι με λαδί. Αν το ιερό πυρ έσβηνε επέσυρε την οργή του Θεού. Λέγεται ότι το πρώτο πυρ έπεσε με κεραυνό την ημέρα των εγκαινίων του Ναού του Σολομώντος.

Διαβάστε περισσότερα σχετικά με τον Θεό Ήφαιστο στον ακόλουθο σύνδεσμο > http://xletsos-basilhs.blogspot.gr/2016/05/blog-post_16.html

Αγάλματα του Θεού Ηφαίστου σε Αμερική και Ευρώπη, (στην Ελλάδα φυσικά δεν υπάρχει άγαλμα του).

Πάνας 

                                    Άγαλμα του Πανός, στην Ιταλική πόλη Ποζιτάνο.

 « Αγαπητέ Παν (*) και άλλοι, όσοι θεοί μένετε εδώ, αξιώστε με να έχω εσωτερική ομορφιά και όσα εξωτερικά πράγματα μου ανήκουν να είναι σε αρμονία με την εσωτερική μου ωραιότητα. Είθε να θεωρώ πλούσιο μόνο τον σοφό και είθε να έχω τόσο πλήθος χρυσού, όσο αρκεί να φέρει και να χρησιμοποιεί κανείς άλλος, παρά ο συνετός».
ΠΛΑΤΩΝΑΣ, Φαίδρος 279 Β.

* Ο Πάνας απεικονίζεται συμβολικά κερασφόρος με πόδια τράγου γένι και μυτερά αυτιά, ένα «ζώο» που «μετασχηματίζεται» σε άνθρωπο, μία αμιγώς συμβολική απεικόνιση σύνδεσης του ζωικού με το πνευματικό, της οδού προς τα άνω, απλής όμως και ανεπιτήδευτης όσο είναι και αυτή η ίδια η Φύση (γι’ αυτό άλλωστε και περιγράφεται ούτε ως δύστροπος, ούτε ως περισπούδαστος, αλλά με διαρκή παιχνιδιάρικη και πρόσχαρη διάθεση και επιπρόσθετα ανεπιτήδευτα ερωτικός).

Ο Πλάτωνας στον Κρατύλο εξηγεί σχετικά : Ο Παν ο υιός του Ερμού είναι διφυής (μισός άνθρωπος μισός τράγος), διότι ο λόγος το παν εκφράζει και περιστρέφεται διαρκώς, και είναι δύο ειδών, αληθής και ψευδής.

Λοιπόν το μεν αληθές μέρος του είναι λείον και θείον και κατοικεί επάνω εις την κατοικίαν των θεών, το δε ψευδές μένει κάτω μεταξύ του πλήθους και είναι τραχύ και τραγοειδές (τραγικόν). Διότι εις τούτο το ζήτημα περιστρέφονται οι περισσότεροι μύθοι και τα ψεύδη, δηλαδή εις τον τραγικόν βίον.

Συνδέεται με τους Θεούς Διόνυσο, τον Απόλλωνα (ο οποίος λέγεται ότι εκμαίευσε από τον Πάνα την μαντική),τις Νύμφες και την Μεγάλη Μητέρα..

Τέχνη, συμβολισμός και ερμηνεία.

Τέχνη, συμβολισμός και ερμηνεία.

Εικόνα 1. Προϊστορικές Αφροδίτες, μητέρα Γη. Απεικόνιση θηλυκών φιγούρων με κοινό χαρακτηριστικό τα μεγάλα προτεταμένα στήθη, διογκωμένους μηρούς και γλουτούς. Ο άνθρωπος είναι εξαρτώμενος αποκλειστικά από αυτά που του παρέχει η Γαία , η μεγάλη μητέρα. Ο άνθρωπος νοιώθει αδύναμος απέναντι στα στοιχειά της φύσης, τα οποία δεν γνωρίζει πώς να καθυποτάξει.

Εικόνα 2. Αρχαϊκή τέχνη. Οι ανθρώπινες φιγούρες κάνουν ένα μικρό βήμα μπροστά. Μία μικρή κίνηση στην τέχνη, ένα τεράστιο βήμα για τον πολιτισμό. Ο άνθρωπος στηρίζεται στις δυνάμεις του, χρησιμοποιεί την φύση για την ευημερία του.

Εικόνα 3. Κλασσική Ελλάδα. Η αποθέωση της κίνησης, της αρμονίας του μέτρου, και της ανθρώπινης μορφή και ουσίας. Φιλοσοφία και αυτογνωσία. Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος.

Εικόνα 4. Σύγχρονη Ελλάδα. Έργο Θησέας πλατεία Κοτζιά, Αθηνα. Πλήρη σύγχυση. 

Ισπανία- γη Πανός, και Ηρακλής

Η Ιβηρική χερσόνησος υπήρξε γνωστή στους Έλληνες ήδη από τους μυθολογικούς χρόνους. Γράφει ό Πλούταρχος (Περί Ποταμών 16): «Διόνυσος, Νικήσας καί Ίβηρίαν, Πάνα κατέλιπεν έπιμελητήν. Ός τήν χώραν άπ' αύτου Πανίαν μετωνόμασε: Ην οί μεταγενέστεροι, παραγώγως, Σπανία Προσαγόρευσαν, ώς ιστορεί Σωσθένης έν ΙΓ' Ίβηρικών». Έκτοτε λοιπόν η χώρα ονομάστηκε  Εις –Πανία  (γη Πανός).

Σύμφωνα με αρκετούς αρχαίους Έλληνες συγγραφείς,  στο στενό τού Γιβραλτάρ υπήρχαν  «αί στηλαι του Ήρακλέους».  Οι στήλες κατασκευάστηκαν από τον Ηρακλή, όταν  κατά το ταξίδι προς την Εσπερία  (Αμερική),  πέρασε από το στενό του. Τις στήλες αυτές τις έστησε ο Ηρακλής στις δύο κωμοπόλεις που έχτισε ο ίδιος ο Ηρακλής στις δύο αντικριστές ακτές του σημερινού Γιβραλτάρ. Η μία ήταν στη Άβυλα,στην πλευρά της Αφρικής, και η άλλη στα Γήδειρα στην πλευρά της Ευρώπης. 

Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία, ο 10^ος  άθλος του Ηρακλή ήταν να κλέψει τα βόδια του Γηρυόνη. Ο Γηρυόνης ήταν τρικέφαλος και τρισώματος γίγαντας, γιος του Χρυσάορα ή του Ποσειδώνα και της Καλλιρρόης, κόρης του Ωκεανού, εγγονός της Μέδουσας Γοργώς. Ο Γηρυόνης κατοικούσε στα νησιά Ερύθειοι, την σημερινή Ιβηρική χερσόνησο, στον Ατλαντικό ωκεανό. Σ΄ ένα από αυτά, με την ονομασία Γάδειρα,  το σημερινό Κάδιθ, ο Γηρυόνης είχε πλούσια κοπάδια βοδιών, που τα έβοσκε ο Ευρυτίων και ο δικέφαλος σκύλος Όρθρος ή Όρθος.

Στην διαδρομή προς τις Ερύθειες νήσους ο Ηρακλής φιλοξενήθηκε από τον Βασιλιά της Μεσογειακής Γαλατίας Βεβρυκα ή Βεβρύκιο (Γαλατία ονομάστηκε από το γιο του Ηρακλή, τον Γαλάτη).  Εκεί ο Ηρακλής συνάντησε την Πυρήνη. 

Αυτή έμεινε έγκυος αλλά είχε διάφορες επιπλοκές με την εγκυμοσύνη και λέγεται ότι γέννησε ένα τέρας. Στεναχωρημένη, κατέφυγε στο βουνό, όπου και την κατασπάραξαν τα άγρια ζώα. Ο Ηρακλής, επιστρέφοντας μετά την αναμέτρησή του με τον Γηρυόνη, βρήκε το πτώμα της, την έθαψε με τιμές πριγκίπισσας και από τότε τα βουνά λέγονται Πυρηναία. Άγαλμα της Πυρήνης των πρώτων Ρωμαϊκών χρόνων, υπάρχει στα Πυρηναία. τον μύθο της Πυρήνης και του Ηρακλή αναφέρεται ο Τιβέριος Catius Asconius Silius Italicus (περίπου 28 – 103 μ.χ), επικός ποιητής και ρήτορας  (γνωστός ως Silius Italicus). 

Το έμβλημα της Ισπανικής πόλης Πόλη Λα Κορούνια,  είναι ο φάρος που έχτισε ο Ηρακλής. Στη βάση του έχουμε μια νεκροκεφαλή με δύο κόκαλα, που θεωρείται ότι είναι η κεφαλή του Γηρυόνη. Επίσης, η σημαία της Περιφέρειας της Ανδαλουσίας έχει σαν έμβλημα τον Ηρακλή με τα δύο λιοντάρια και φυσικά, κατά τη Μυθολογία, η δημιουργία της πόλης της Βαρκελώνης ορίζεται ως δημιούργημα του μυθικού ήρωα.

Τέκνα επίσης του Ηρακλή  και της  Γαλάτειας σύμφωνα με την μυθολογία, ήταν ο Κέλτης και ο Γαλάτης, από  όπου προήλθαν οι Κέλτες και οι Γαλάτες.

Τέλος να υπενθυμίσω πως λέγεται πως την Λισσαβόνα την ίδρυσε ο Οδυσσέας,   του οποίου το λατινικό όνομά είναι «Ulysses», κατά την περιπλάνησή του για την επιστροφή του στην Ιθάκη ξέφυγε από τις Ηράκλειες στήλες (Μεσόγειος) και ίδρυσε ένα λιμάνι στη σημερινή τοποθεσία της Λισαβόνας. Εξού και η ονομασία Ulisses Boa- Lisboa, δηλαδή το λιμάνι του Οδυσσέα.

Είμαστε μία «πνευματική πύλη» μέσα από την οποία, ολόκληρο το σύμπαν συνειδητοποιεί τον εαυτό του.

Ο κόσμος είναι αυθύπαρκτος,  και κάθε τμήμα του αποτελεί ένα αλληλοσυνδεόμενο δίκτυο, το οποίο λειτουργεί αυτόματα προς όφελος του Όλου. Κατά τον ίδιο τρόποστον μικρόκοσμο του ανθρώπινου οργανισμού, το σώμα μας αποτελείται από κύτταρα, όργανα και συστήματα οργάνων.

Το σώμα μας αποτελεί κομμάτι ενός ανθρώπου, μιας οικογένειας, μιας κοινότητας, ενός οικοσυστήματος, του κόσμου όλου. Αν αντιληφθούμε την αξία αυτών των δύο στοιχείων, θα καταλάβουμε ότι κάθε στοιχείο βρίσκεται σε μια συνεχή διαπραγμάτευση με απώτερο σκοπό την εκτόνωση των εντάσεων και τη δημιουργία και διατήρηση ενός σχήματος συνεργασίας που να μπορεί να επιβιώσει.

Ολόκληρος ο ανθρώπινος οργανισμός αποτελείται από 10¹⁴ κύτταρα. Κάθε κύτταρο με την σειρά του αποτελείται από 7 χιλιάδες δισεκατομμύρια άτομα, οργανωμένα σε έναν αριθμό οργανιδίων που το καθένα είναι από την φύση του εντεταλμένο/ προγραμματισμένο να υπηρετήσει έναν συγκεκριμένο σκοπό. Κατ’ αντιστοιχία, αν δούμε τον ανθρώπινο οργανισμό ως ένα  κύτταρο, αυτός αποτελείται από επί μέρους συστήματα που το κάθε του σύστημα διενεργεί ένα έργο. H συνεργασία και η διαπραγμάτευση αυτών των συστημάτων  δημιουργεί ένα υγιές σώμα.

Μια από τις βασικότερες λειτουργίες του οργανισμού είναι η ανα - πνόη. Αναπνέουμε για όσο ζούμε δίχως να το σκεφτόμαστε, οι μυς, τα κύτταρα μας, ο εγκέφαλός μας λειτουργούν δίχως να τον ελέγχουμε εμείς πλήρως.  Όταν εισπνέεις παίρνεις το οξυγόνο μέσα σου, όταν εκπνέεις δίνεις διοξείδιο τού άνθρακα. Τα δέντρα εισπνέουν το διοξείδιο τού άνθρακα και εκπνέουν οξυγόνο. Μπορείς εύκολα να το αντιληφθείς αυτό. Υπάρχει μία διαρκής επικοινωνία. Είμαστε συντονισμένοι.

Όσο περισσότερο αισθάνεσαι συνδεδεμένος με την μητέρα Γη, την φύση, το σύμπαν, τόσο περισσότερο αντιλαμβάνεσαι πως ολόκληρη η ύπαρξη είναι μέρος σου, και εσύ είσαι μέρος ολόκληρης της ύπαρξης, ενωμένος με το όλον. Όπως επάνω έτσι και κάτω, όπως μέσα έτσι και έξω. Αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μάρκος Aυρήλιος: 

«Aυτό να αναλογίζεσαι πάντα: ποια είναι η Φύση του παντός και ποια η δική μου φύση, και πώς σχετίζεται η μια με την άλλη και ποιο μέρος ποιου συνόλου είναι η δική μου. Και πως κανείς δεν σ’ εμποδίζει να κάνεις και να λες ό,τι είναι σύμφωνο με τη Φύση, της οποίας είσαι μέρος.» 

Τα πάντα είναι ένας ατελείωτος, ενωμένος ωκεανός ενέργειας. Απ΄ την στιγμή που αντιληφθείς, πως είμαστε απειροελάχιστα τμήματα ενός ευρύτερου  όλου, και πως είμαστε μέλος ο ένας τού άλλου, τότε ξαφνικά αλλάζει η οπτική μας. Τότε τα δέντρα δεν είναι κάτι ξένο, είναι ένα κομμάτι σου, που προετοιμάζει τροφή για σένα. 

Ο Μάρκος Αυρήλιος αναφέρει σχετικά με τον τρόπο συντονισμού σε αυτή την ατραπό γνώσης και δράσης : 

«Μη συντονίζεις μόνο την ανάσα σου με τον αέρα που σε περιβάλλει, μα και τη διάνοια σου με τον Νου που εμπεριέχει τα πάντα. Πολύ περισσότερο από τον αέρα, η νοερή δύναμη έχει διαχυθεί και βρίσκεται παντού διαθέσιμη για όποιον έχει τη βούληση να την τραβήξει μέσα του, όπως ο αέρας είναι διαθέσιμος για όποιον μπορεί να αναπνεύσει...Σκάβε μέσα σου. Μέσα σου είναι η πηγή του καλού και θα αναβλύζει πάντα αν πάντα την αναζητείς.... Την ύπαρξή σου έλαβες ως μέρος ενός συνόλου. Θα εξαφανισθείς αργότερα μέσα σ’ εκείνο που σε γέννησε. Ή μάλλον θα μεταβληθείς και θ’ αναληφθείς στον λόγο που σε δημιούργησε.»

Η πραγματικότητα κρύβει μία  ενότητα, με την ατομοκεντρική όμως αντίληψη του  «εμένα», τού «εσύ», τού «εγώ», βγαίνουμε εκτός πραγματικότητας. Και απ΄ την στιγμή που μπαίνει μέσα μας  αυτή η λανθασμένη αντίληψη, τότε ολόκληρη η ύπαρξη αναποδογυρίζεται. Και τότε αρχίζει η λάθος αντίληψη και δράση, αρχίζει η αποσύνθεση,

Εάν καταφέρουμε να αποστασιοποιηθούμε από την απατηλή εικόνα των αισθήσεων και του περιορισμένο ατομικού «Εγώ», θα ανακαλύψουμε έναν κόσμο που λειτουργεί από μόνος του, αντί να βλέπουμε τον κόσμο που διαμορφώνουμε εμείς. Όταν κοιτάς τη φύση, κοιτάς τον εαυτό σου.  Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Π. Ουσπένσκι:

«Είναι αδύνατον κανείς να μελετήσει ένα σύστημα του σύμπαντος χωρίς να μελετήσει τον άνθρωπο. Ταυτόχρονα είναι αδύνατον να μελετήσει κανείς τον άνθρωπο χωρίς να μελετήσει το σύμπαν. Ο άνθρωπος είναι μία εικόνα του κόσμου. Δημιουργήθηκε από τους ίδιους νόμους που δημιούργησαν ολόκληρο τον κόσμο. Αν ο άνθρωπος γνώριζε και καταλάβαινε τον εαυτό του, θα γνώριζε και θα καταλάβαινε ολόκληρο τον κόσμο, όλους τους νόμους που δημιουργούν και κυβερνούν τον κόσμο. Και αντίστροφα, μελετώντας και κόσμο και τους νόμους που κυβερνούν τον κόσμο, θα μάθαινε και θα καταλάβαινε τους νόμους που κυβερνούν τον ίδιο...Γι αυτό, η μελέτη του κόσμου και η μελέτη του ανθρώπου θα πρέπει να βαδίζουν παράλληλα και η μία να βοηθάει την άλλη, πρέπει να επιστρέψουμε στην πραγματική μας φύση, που συμπεριλαμβάνει τον εξωτερικό κόσμο, ο οποίος δεν είναι και τόσο «εξωτερικός» όσο φαίνεται».

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος σε μία παγκοσμιοποιημένη εποχή κρίσεων και συγκρούσεων,  είναι η αναζήτηση, η ορθή και αδογμάτιστη «πνευματικότητα», διότι  κάτι τέτοιο θα οδηγούσε τον άνθρωπο στην ιεράρχηση των πραγματικών αναγκών του, και συνεπώς στην αμφισβήτηση, και ανατροπή του ανταγωνιστικού συστήματος και δομών των κοινωνιών μας.

Κατά το παρελθόν, οι ατραποί που οδηγούσαν στην «συνειδησιακή αφύπνιση» , η οποία είχε  ως σκοπό την συνειδητοποίηση της ενότητας με τον κόσμο, περνούσε κυρίως μέσα από την άρνηση της υλικής ανθρώπινης υπόστασης, αλλά και της ύλης γενικότερα.

Σήμερα δίνεται εξίσου η ίδια μεταφυσική αξία, τόσο στην υλική όσο και στην πνευματική ανθρώπινη υπόσταση. Η ενασχόληση με τον εαυτό μας, η ενδοσκόπιση, και η γνώση που σε αντίθεση με το παρελθόν είναι πιο εύκολα προσβάσιμη σε όποιον την αναζητά, στέκει αρωγός στην «αυτοπραγμάτωση»,και στην αποκατάσταση της σχέσης μας με την φύση. Εάν δεν γνωρίσουμε τον εαυτό μας, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε και τις πραγματικές μας ανάγκες σε αυτό το υπέροχο ταξίδι που λέγεται ζωή.

Η φιλοσοφία ως η αδογμάτιστη σκέψη, και διαρκής αναζήτηση, επανέρχεται στο προσκήνιο,  καθώς σύμφωνα με τον Επίκουρο, πρέπει και οφείλει να ασχολείται με ζητήματα που έχουν άμεση σχέση με τις ανάγκες της ζωής. Η αυτογνωσία προϋποθέτει την ενσυνείδητη βούληση να μάθουμε να αφουγκραζόμαστε και να ακολουθούμε την πορεία του «ανώτερου μας εαυτού», κάτι που οδηγεί τελικά στην εσωτερική αρμονία και ισορροπία.

Στην κατώτερη φύση του ο άνθρωπος αρχικά ασχολείται μόνο με τον εαυτό του, ανταγωνίζεται τους υπολοίπους, αλλά σταδιακά οφείλει να ωριμάσει και να γίνει όχι μόνο συνεργάσιμος, αλλά αλτρουιστής, έχοντας στο μυαλό του το καλό του συνόλου. Στην ανώτερη φύση του ο άνθρωπος οδηγείται αβίαστα στην συνειδητοποίηση ότι το άτομο είναι ενωμένο και εναρμονισμένο με τη φύση και την ζωή, και ότι υπάρχει ένα μόνο πάθος που ικανοποιεί την ανάγκη του ανθρώπου για την ενότητα με τον κόσμο, το πάθος αυτό είναι η αγάπη...

Ο άνθρωπος σε ένα ανώτερο συνειδησιακό επίπεδο είναι μία «πνευματική πύλη» μέσα από την οποία, ολόκληρο το σύμπαν συνειδητοποιεί τον εαυτό του. Πάει να είναι ένα περιορισμένο «εγώ», και γίνεται μια υπόσταση που δεν περιορίζεται στον χωροχρόνο, με την κλασσική έννοια του όρου.

Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να επιτευχθεί δίχως την «εις εαυτό διείσδυση», που οδηγεί στην αυτογνωσία. Η αυτογνωσία δεν είναι βέβαια κάτι εύκολο που επιτυγχάνεται δίχως ισχυρή θέληση, και μακρόχρονη προσπάθεια ανίχνευσης των αγνώστων περιοχών του υποσυνείδητου, των παθών και των συναισθημάτων του. Αφορά μια βιωματική διαδικασία που είναι δύσκολο λεκτικά να περιγραφεί. Η ιδέα της ενότητας των πάντων μπορεί σίγουρα να υπάρξει στην θεωρητική σκέψη, αλλά στην ακριβή της σχέση με την πολυμορφία, δεν μπορεί να εκφραστεί εύκολα με λόγια. Για αυτό τον λόγο στο παρελθόν, οι άνθρωποι που κατείχαν αυτή την γνώση, προσπάθησαν να εκφράσουν την ιδέα της ενότητας με μύθους και με σύμβολα.

Το σίγουρο είναι πως η διεύρυνση της συνειδητότητας μας αφορά, μια εκπαίδευση σ έναν καινούργιο τρόπο σκέψης, και κυρίως δράσης.

Οι αλλαγές της νέας χιλιετίας, έχουν ήδη τεθεί σε κίνηση. Ίσως δεν το αντιλαμβανόμαστε αλλά εμείς συνειδητά ή ασυνείδητα είμαστε οι φορείς της αλλαγής. Θα πρέπει να «σκοτώσουμε» όλα αυτά που στερούν το σήμερα, και το αύριο του ανθρώπου. Μέσα από τον θάνατο ανακυκλώνεται η ζωή.

Εάν «σκοτώσουμε», τις συνήθειες, την καθημερινότητα μας, τις καταστάσεις εκείνες του πνεύματος, με τις οποίες έχουμε μάθει να δρούμε, και να αυτό αξιολογούμε τα πραγματικά πολύτιμα πράγματα στην ζωή, όταν μάθουμε να «σκεφτόμαστε», και να «δρούμε» τότε ίσως κάτι να αλλάξει. Το αύριο είναι ήδη εδώ.. Ένα αύριο, που ήδη είναι σήμερα, με βάση τις επιλογές μας. Το σίγουρο είναι ένα. Ακόμα και εάν δεν το επιθυμούν οι περισσότεροι άνθρωποι, λόγω της κρίσης της εποχής, θα αναγκαστούν αργά ή γρήγορα, να συνειδητοποιήσουν ότι η πνευματική μας φύση είναι ένας σταθμός, ανάμεσα στο χωροχρόνο και στο εικονικό βασίλειο ανάμεσα στην Γη και στον Ουρανό...

Χλέτσος Βασίλης 

Μυσταγωγία -Μυθαγωγία