Τετάρτη 20 Μαΐου 2020

Τα δέντρα έχουν καρδιακό παλμό, επικοινωνούν και τραγουδούν, σύμφωνα με νεότερες επιστημονικές έρευνες.




Σε μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε το 2017 , οι András Zlinszky του Πανεπιστημίου Aarhus στην Ολλανδία, και ο συνάδελφός του, Anders S. Barfod (Associate Professor at Aarhus University, Department of Ecoinformatics & Biodiversity),  υποστηρίζουν πως τα δέντρα έχουν κάποιου είδους καρδιακό παλμό. .
  .
Οι δύο επιστήμονες  χρησιμοποίησαν  επίγεια σάρωση με λέιζερ υψηλής ανάλυσης (TLS - terrestrial laser scanning  a high resolution three-dimensional surveying technique),  μια τεχνική υψηλής ανάλυσης στην  τρισδιάστατη φωτογράφηση,  με την οποία διαπίστωσαν πως η νυχτερινή κίνηση των κλαδιών,  προσομοιάζει με κάποιου είδους παλμό.  
  .
Όταν ο ήλιος δύει, κάποια  δέντρα κινούν τα κλαδιά τους πάνω ή κάτω κατά ένα εκατοστό ή περισσότερο. Τη νύχτα πολλά δένδρα, μετακινούν περιοδικά τα κλαδιά τους, προς τα πάνω και προς τα κάτω ελαφρώς. Αυτό υποδηλώνει ότι, ίσως τα δέντρα αντλούν αργά νερό που μεταφέρεται από τις ρίζες τους, προς τα πάνω, δηλαδή εμφανίζουν ένα είδος  παλμού.Ο  András Zlinszky, δήλωσε στο New Scientist
 .
 «Aνακαλύψαμε ότι τα περισσότερα δένδρα έχουν τακτικές περιοδικές αλλαγές στο σχήμα, συγχρονισμένες σε ολόκληρο το φυτό σε χρονική περίοδο μικρότερη από ένα κύκλο ημέρας-νύχτας,  που οφείλονται σε περιοδικές μεταβολές στην πίεση του νερού».
  .
Οι δύο επιστήμονες μελέτησαν είκοσι δύο δένδρα που αντιπροσωπεύουν διαφορετικά είδη σε μια νυχτερινή περίοδο 12 δώδεκα ωρών για τη μέτρηση των νυκτερινών αλλαγών στο σχήμα. Οι συνθήκες του περιβάλλοντος φωτός ήταν συνεχώς σκοτεινές μεταξύ ηλιοβασιλέματος (7:30 μ.μ.) και ανατολής (6:00 π.μ.), και οι περισσότερες αλλαγές στην κατεύθυνση της κίνησης σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου σε όλα τα δένδρα ανιχνεύτηκε κίνηση στα κλαδιά τους,  κατά 1-1,5 εκατοστό προς τα πάνω ή προς τα κάτω, ενώ επτά είδη δένδρων εμφάνισαν «sleep motion», (τα κλαδιά τους χαμήλωναν τη νύχτα και επανέρχονταν στην προηγούμενη θέση τους την ημέρα, μετά από λίγες ώρες  «sleep cycle», και αυτός ο ύπνος δεν ήταν πάντα δώδεκα (εμφάνιζε μικρότερη ή μεγαλύτερη χρονική περίοδο).  
 .
Αυτή είναι μία έρευνα που έρχεται να συμπληρώσει την έρευνα του καθηγητή Βιολογίας  στο Πανεπιστήμιο Sewanee του Τεννεσί στις ΗΠΑ ,φυσιοδίφη και συγγραφέα, David George Haskell, ο οποίος υποστηρίζει πως τα δέντρα  παράγουν ξεχωριστούς ήχους, σαν να τραγουδάνε. Συγγραφέας βιβλίων φυσικής ιστορίας και καθηγητής βιολογίας, ο David Haskell, διδάσκει εδώ και πολλά χρόνια ορνιθολογία. Οι φοιτητές του μαθαίνουν τα τραγούδια των πουλιών. Τους προκαλεί, λοιπόν να μάθουν και τους ήχους των δέντρων, να ξεχωρίζουν με το αυτί μια δρυ από ένα σφένδαμο:  
  .
«Τους λέω να βγουν έξω, να συγκεντρωθούν στην ακοή τους και στους ήχους της φύσης. Είναι κάτι που μοιάζει με την εμπειρία του διαλογισμού. Τότε συνειδητοποιεί κανείς ότι τα δέντρα ακούγονται διαφορετικά, βγάζουν απίστευτους ήχους. Τα αυτιά μας μπορούν να ακούσουν πώς αλλάζει τη “φωνή” του ένα σφενδάμι που είναι απαλή στις αρχές της άνοιξης και το φθινόπωρο πεθαίνει».  
  .
Στο βιβλίο  του «Τα Τραγούδια των Δέντρων», αναφέρει πως κάθε δέντρο, έχει το δικό του τραγούδι και αν εκπαιδεύσουμε κατάλληλα τα αυτιά μας, αρκεί ο ήχος για να κάνουμε μια πλήρη βοτανική απογραφή, γράφει.Τα πάντα στο σύμπαν είναι ενέργεια, για αυτό και κάθε φυσικός οργανισμός παράγει ενέργεια, η οποία και μετριέται μέσω της συσκευής. Η θεμελιώδης φύση της ζωής δεν είναι ατομική αλλά σχεσιακή υποστηρίζει ο  Haskell . Η ζωή δεν είναι απλά δικτυωμένη, είναι ένα αλληλοσυνδεόμενο και αλληλοεξαρτώμενο    δίκτυο, κάτι που το βρίσκουμε στο δάσος.    
 .
Είναι γνωστό εξάλλου πως τα δέντρα και τα φυτά μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω του δικτύου των μυκήτων! Τα δέντρα είναι τα θεμέλια των δασών, αλλά ένα δάσος είναι πολλά περισσότερα από αυτό που βλέπουμε. Υπόγεια υπάρχει ένας άλλος κόσμος, ένας κόσμος άπειρων βιολογικών μονοπατιών που συνδέουν τα δέντρα και τους επιτρέπουν να επικοινωνούν, και επιτρέπουν στο δάσος να συμπεριφέρεται σαν ενιαίος οργανισμός.
  .
Αυτό έγινε τη δεκαετία του '90,   όταν οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι, τα δέντρα δεν είναι μεμονωμένοι οργανισμοί, αλλά ενεργά μέλη μιας σθεναρής, αμοιβαία υποστηρικτικής κοινωνίας. Μοιράζονται τους πολύτιμους πόρους τους (σάκχαρα, άζωτο και φώσφορο) με τα άλλα δένδρα του δικού τους είδους και σχηματίζουν δίκτυα με κάθε γειτονικό τους φυτό, ώστε να εξασφαλίζεται η κοινή επιβίωση τους. 
 .
Η επικοινωνία μέσω αυτού του υπόγειου ιστού (wood-wide web)  - το όνομα δημιουργήθηκε από το επιστημονικό περιοδικό Nature - γίνεται με δισεκατομμύρια μικροσκοπικούς  σωλήνες που ονομάζονται «υφές» (hyphaes), και μοιάζουν με καλώδια οπτικών ινών που διεισδύουν στη γη, υφαίνουν ένα δίχτυ μέσα της και έτσι συνδέεται μια ολόκληρη  δασική έκταση.  Οι  υφές δημιουργούνται από εξειδικευμένους «μύκητες» τις «μυκόρριζες»,  που αναπτύσσονται γύρω από τις ρίζες των δέντρων και δίνουν τη δυνατότητα σε ξεχωριστά δέντρα έως και δεκαοχτώ μέτρα μακριά, να δικτυωθούν και να συνεργαστούν μεταξύ τους, μέσω χημικών και ηλεκτρικών ωθήσεων, με εκθαμβωτικά πολύπλοκες μεθόδους. 
   .
Μια κουταλιά χώμα μπορεί να περιέχει έως και επτά μίλια από αυτά τα σπειροειδή σωληνωτά νήματα. Αυτό το «μυκητιακό διαδίκτυο» συνδέει περίπου το 90% των φυτών όλου του κόσμου.  «Μυκόρριζα», σημαίνει κυριολεκτικά «ρίζα μύκητα». Βλέπετε τα αναπαραγωγικά τους όργανα όταν περπατάτε στο δάσος. Είναι τα μανιτάρια.  Μην φαντάζεσαι αυτούς τους μύκητες ως μανιτάρια, αλλά περισσότερο ως τα λεπτά νήματα που συνθέτουν τα μανιτάρια.! Τα φυτά που συνδέονται σε αυτό το δίκτυο μπορούν να βοηθήσουν τους γείτονές τους με την ανταλλαγή θρεπτικών στοιχείων και πληροφοριών.
 .
Τα μανιτάρια, όμως, είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, επειδή από αυτούς τους βλαστούς βγαίνουν «μυκητιακά νήματα» που σχηματίζουν ένα «μυκήλιο», το οποίο προσβάλει και αποικίζει τις ρίζες όλων των δέντρων και των φυτών. Και εκεί που τα «μυκητιακά κύτταρα» αλληλεπιδρούν με τα κύτταρα των ριζών, γίνεται μια ανταλλαγή άνθρακα για θρεπτικά συστατικά, και ο μύκητας παίρνει αυτά τα θρεπτικά συστατικά μεγαλώνοντας μέσα στο χώμα και επικαλύπτοντας κάθε σωματίδιο χώματος. 
  .
Ο ιστός είναι τόσο πυκνός που μπορεί να υπάρχουν εκατοντάδες χιλιόμετρα μυκηλίου κάτω από μία και μόνο πατημασιά. Και εκτός από αυτό, το μυκήλιο συνδέει διαφορετικούς οργανισμούς μέσα στο δάσος, οργανισμούς όχι μόνο του ίδιου είδους αλλά και μεταξύ άλλων ειδών, όπως η σημύδα και η ελάτη, και λειτουργεί περίπου όπως το Διαδίκτυο.
  .
Για την καθηγήτρια Suzanne Simard, Πανεπιστήμιο του British Columbia,  η ύπαρξη  συστήματος αλληλοϋποστήριξης,  μέσω του μυκητιακού  δικτύου ο (hyphaes) για την μεταφορά ζωτικών και θρεπτικών συστατικών μεταξύ τους, φανερώνει ένα είδος νοημοσύνης.
  .
Και για τον David Haskell, τα δίκτυα του δάσους διακρίνονται επίσης από κάτι που ο παρομοιάζει με τη νοημοσύνη. Τα φυτά αισθάνονται και ανταποκρίνονται στο περιβάλλον τους. Αποθηκεύουν πληροφορίες -αναμνήσεις- σχετικά με την απειλή βοσκής ή προηγούμενες κλιματολογικές συνθήκες. Ενσωματώνουν πληροφορίες τόσο στους ιστούς τους όσο και πέρα από αυτούς.
  .
Όταν αυτές οι διαδικασίες συμβαίνουν σε ένα νευρικό σύστημα, μιλάμε για μυαλό, σκέψη και συμπεριφορά. «Το ίδιο συμβαίνει και με τα φυτά», παρατηρεί ο Haskell». «Δεν μιλάμε για ξωτικά του δάσους ή κάποιον σούπερ-οργανισμό που σκέφτεται με ανθρώπινο τρόπο» συμπληρώνει (αν και οι πρόγονοι μας θα διαφωνούσαν!  - σ.τ.μ).
  .
Ο Haskell υποστηρίζει πως  η τάση μας να επικεντρωνόμαστε στα άτομα εις βάρος των δικτύων, μάς έκανε να αποστασιοποιηθούμε από τη φύση. Πιστεύει πως   μπορούμε να βρούμε τη σωτηρία αν δούμε τη ζωή σαν κοινότητα. Στο «Τραγούδι των δένδρων» προβάλλει, τέλος, μια μορφή «οικολογικής αισθητικής»

Η ομορφιά, λέει, υπάρχει στη σύνδεση, «η κοινότητα των μικροβίων κάτω από τα πόδια μας μπορεί να είναι πολύ πιο όμορφη από το προφανές μεγαλείο ενός ηλιοβασιλέματος». Και βέβαια, εμείς οι άνθρωποι είμαστε μέρος αυτών των κοινοτήτων, ένα τμήμα των δικτύων της φύσης, και όχι απλά εξωτερικοί παρατηρητές. 

«Είμαστε η φύση, ακόμη και όταν δεν γνωρίζουμε αυτή τη φύση», γράφει. Η συνειδητή γνώση της φύσης, λέει, απαιτεί προσοχή και βαθιά δέσμευση, οι περισσότεροι από εμάς, όμως σπάνια δίνουμε σημασία στο περιβάλλον μας.
  .

Δεν υπάρχουν σχόλια: